Τριάντα τέσσερα χρόνια μετά την εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου «κι ακόμα δεν καταφέραμε ν’ αλλάξουμε τον κόσμο», θα ‘λεγαν, ίσως, κάποιοι από τους πρωταγωνιστές εκείνων των γεγονότων.
Τηρώντας κάποιες αναλογίες, θα λέγαμε ότι το τρίπτυχο των αιτημάτων της εξέγερσης του 1973 για «ψωμί, παιδεία, ελευθερία» όχι μόνο παραμένει ανεκπλήρωτο, αλλά αποτελεί το αφετηριακό πλαίσιο διεκδίκησης και σήμερα, των κοινωνικών αγώνων.
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου δεν σημάδεψε την ιστορία του τόπου μας, μονάχα επειδή έδωσε το έναυσμα για μια πιο καθολική αντίδραση ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία. Είναι ιστορικής σημασίας γιατί έβγαλε την ελληνική κοινωνία από τη σιωπή της, την ιδιώτευση και την απάθεια.
Σήμερα λοιπόν, 34 χρόνια μετά, το αίτημα για «ψωμί» μεταφέρεται στον αγώνα ενάντια στην ανεργία, στην υπεράσπιση της κοινωνικής ασφάλισης, στον αγώνα ενάντια στη φτώχεια και στην υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου.
Η νέα γενιά εργαζομένων, η «γενιά των 500 – 700 ευρώ» βιώνουν την ανασφάλεια ως γενικευμένη συνθήκη της ζωής του, και είναι αναγκασμένοι να δουλεύουν ως «αναλώσιμοι» με ελαστικά ωράρια, χωρίς ασφάλιση και σε επικίνδυνο εργασιακό περιβάλλον.
Ο αγώνας για σταθερή εργασία, με πλήρη ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα, με μισθούς αξιοπρέπειας και όχι φτώχειας, με εξασφαλισμένο και όχι εξαφανισμένο τον ελεύθερο χρόνο, βρίσκεται ξανά στην επικαιρότητα.
Παράλληλα, σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι και συνταξιούχοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Είναι τα θύματα της «ευμάρειας των αριθμών» που μιλούν για συνεχή ανάπτυξη αλλά αυτή γίνεται ορατή μόνο για τους λίγους που από πλούσιοι, γίνονται πλουσιότεροι.
Το εξοργιστικό είναι ότι μας μιλάνε για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος με τη δημιουργία του «ταμείου των φτωχών». Δηλαδή, να γίνουμε κοινωνία της ελεημοσύνης αντί να στραφούμε στο αυτονόητο, στην κατάργηση των αιτιών δημιουργίας φτωχών συνανθρώπων μας.
Όμως και στην παιδεία, έχουμε όλοι γίνει μάρτυρες της απορρύθμισης που επιχειρείται. Οι αγώνες για αναβαθμισμένη, δημόσια, δωρεάν παιδεία, το τελευταίο διάστημα βρίσκονται σχεδόν σε ημερήσια διάταξη.
Στο βωμό της παγκοσμιοποίησης και της ασύδοτης «ελεύθερης αγοράς» επιχειρείται η παιδεία να γίνει προνόμιο μόνο για τους «έχοντες και κατέχοντες».
Δεν είναι τυχαίο ότι οι δημόσιες δαπάνες στη χώρα μας, υπολείπονται κατά πολύ από αυτές των υπολοίπων κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όμως η αποτελεσματικότητα των κινητοποιήσεων κατά της αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος, δείχνει το δρόμο…
Αλλά και η έννοια της ελευθερίας έχει αποκτήσει ένα ιδιαίτερο νόημα μέσα στη συγκυρία της εποχής μας.
Σήμερα, όλοι μας, έχουμε χρέος να σταθούμε απέναντι σ’ αυτούς που με την πολιτική τους γεννούν πολέμους, ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, κατοχές και θάνατο. Να πούμε «όχι» στον εθνικισμό, το ρατσισμό, την ξενοφοβία, το φασισμό και σε όσους εκφράζουν τέτοιες αντιλήψεις στην κοινωνία, ή εφαρμόζουν αντίστοιχες πολιτικές εναντίον των μεταναστών και άλλων κοινωνικών ομάδων.
Αυτές και άλλες πολλές είναι οι μάχες που καλούμαστε να δώσουμε. Τώρα και όχι «κάποτε», εμείς και όχι κάποιοι άλλοι.
Είναι μάχες για τη ζωή και την αξιοπρέπειά μας, την ελευθερία και τις ελευθερίες μας. Είναι καθήκον μας να υπερασπιστούμε όλα αυτά για τα οποία πάλεψαν οι φοιτητές και οι εργαζόμενοι 34 χρόνια πριν και κάποιοι θυσίασαν και τη ζωή τους…
Διαχρονικά μηνύματα…
Νίκος Χαβιέρης
