Στη χώρα μας, εδώ και πολλά χρόνια, οι κυβερνώντες μιλούν για τη «ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας» και δείχνουν τις ΜΜΕ και για την «ατμομηχανή της οικονομίας μας» και εννοούν την οικοδομή. Τι λοιπόν το πιο αυτονόητο με το να περιμένουμε, όλοι μας, να δίνεται ιδιαίτερο βάρος σ’ αυτούς τους τομείς με στόχο την παραπέρα και συνεχή ανάπτυξή τους. Όμως για το χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι πολιτικές που ακολουθούνται, τις οδηγούν στη συρρίκνωση και στον αφανισμό τους όπως καταγγέλλουν τόσο η ΓΣΕΒΕΕ όσο και τα βιοτεχνικά επιμελητήρια.
Αλλά και στον άλλο τομέα, αυτό της οικοδομής, η κατάσταση είναι δυσοίωνη. Σύμφωνα με μια πρόσφατη πανευρωπαϊκή έρευνα, η χώρα μας συγκαταλέγεται μεταξύ των πρωταθλητών ως προς την ακρίβεια στην αγορά κατοικίας. Στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα δείχνουν ότι στη χώρα μας κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας, δηλαδή την περίοδο 1996 – 2006, οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν κατά μέσο όρο σε ποσοστό 140%. Αυτό το ποσοστό είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό, αν αναλογιστεί κανείς ότι ούτε οι μισθοί, αλλά ούτε η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων έχει αυξηθεί ή έχει πλησιάσει τα ποσοστά στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα. Το αποτέλεσμα αυτής της εικόνας είναι η δυσκολία χιλιάδων Ελλήνων να αγοράσουν σπίτι και η αναγκαστική προσφυγή στον τραπεζικό δανεισμό για ποσά πάνω από 200.000 ευρώ και για χρονικό διάστημα έως και 40 χρόνια. Από το 2001 μέχρι πέρυσι οι τιμές σε κατοικίες αυξήθηκαν κατά μέσο όρο σε ποσοστό 60% ενώ πέρυσι η αύξηση βρίσκεται στο 11,77% σε σύγκριση με το 2005.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2006 χαρακτηρίστηκε μεταίχμιο μεταξύ της περιόδου όπου η κτηματαγορά βρισκόταν σε εκρηκτικό ράλι ζήτησης και τιμών και της κατάστασης που καταγράφεται σήμερα με δραματική υποχώρηση των τελικών συμφωνιών αγοράς και των τιμών στα νεόδμητα ακίνητα. Από το φθινόπωρο του 2006, παρά το γεγονός ότι το ενδιαφέρον για την απόκτηση σπιτιού είναι μεγάλο, τα συμβόλαια που υπογράφονται είναι ελάχιστα. Μάλιστα, σημειώνονται και τα πρώτα σημάδια κόπωσης των τιμών, καθώς στις περιοχές που αντέχουν στην κρίση, εκτιμάται ότι η αύξηση των τιμών μέσα στο 2007, δεν θα ξεπεράσει το 4% – 5%, ενώ καταγράφονται πολλές περιοχές στην Αττική με μειώσεις της τάξης του 5% – 7%. Τα στοιχεία που δίνουν ειδήμονες της αγοράς των ακινήτων, λίγες εβδομάδες πριν την είσοδο του καλοκαιριού, όπου η ζήτηση κινείται αντιστρόφως ανάλογα του θερμόμετρου, δείχνουν ότι: – Υπάρχει απόθεμα κατοικιών, νεόδμητων και μεταχειρισμένων που «πιέζει» την αγορά.
Οι κατασκευαστές δεν μπορούν να πουλήσουν τα διαμερίσματα που έκτισαν με άδειες του 2005 και του 2006 και καταφεύγουν σε προσφορές και «κρυφές» εκπτώσεις. Μάλιστα, ακούγεται ότι «θα πέσουν πολλά κανόνια στην αγορά από μικρούς κατασκευαστές που δανείστηκαν για να αγοράσουν οικόπεδα και τώρα δεν μπορούν καν να τα αξιοποιήσουν».
– Παρά την υπερπροσφορά οι τιμές σε γενικές γραμμές κρατιούνται στο …ύψος τους. Δηλαδή οι εργολάβοι αρνούνται να ρίξουν θεαματικά τις τιμές, επικαλούμενοι τη συνεχή αύξηση του κόστους κατασκευής και της μεγάλης αξίας των οικοπέδων. Έτσι, με τις τιμές να παραμένουν σχεδόν σταθερές και τους αγοραστές να μην υποκύπτουν στην ακρίβεια, έχει δημιουργηθεί το σημερινό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται σήμερα η σχετική αγορά.
– Οι Έλληνες στρέφονται, πλέον, σε φθηνότερες λύσεις με ακίνητα σε χαμηλότερη τιμή, μεταχειρισμένα που χρειάζονται χρήματα για ανακατασκευή ή καινούργια αλλά μικρότερα σε μέγεθος. Όσο για τις προβλέψεις για το μέλλον, οι περισσότεροι ειδικοί εκτιμούν ότι δεν υπάρχει «φούσκα ακινήτων» και θα συνεχιστεί μια ήπια αύξηση στις τιμές. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιοι που κάνουν λόγο για υπερτιμημένη αγορά και μια συνεχιζόμενη αύξηση θα σημαίνει ότι επικρατεί κερδοσκοπία, που μπορεί να κρύβει φαινόμενα «φούσκας». Ενώ αυτά είναι τα γενικά φαινόμενα στην αγορά ακινήτων, πρόσφατα προστέθηκε κι ένα επιπλέον βάρος. Πρόκειται για την απόφαση των μηχανικών του ΤΕΕ να διπλασιάσουν τις αμοιβές τους για την εποπτεία της οικοδομής. Σύμφωνα με σχετικό παράδειγμα του Τεχνικού Επιμελητηρίου, για μια άδεια σπιτιού 80 τ.μ. σήμερα το κόστος είναι 10.000 ευρώ έναντι 5.300 ευρώ πριν από τέσσερις μήνες. Όμως ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα ακρίβειας αναμένεται να δημιουργήσει στο άμεσο μέλλον το σχέδιο της κυβέρνησης για αύξηση του ελάχιστου κόστους κατασκευής οικοδομών (ΕΚΚΟ).
Μέχρι σήμερα το ΕΚΚΟ υπολογίζεται στο 30%, περίπου, του πραγματικού κόστους κατασκευής μιας οικοδομής και πάνω σ’ αυτό φορολογείται ο ιδιοκτήτης. Ο διπλασιασμός του ΕΚΚΟ (όπως φημολογείται) θα εκτοξεύσει στα ύψη και τους φόρους της οικοδομής. Το πιθανότερο λοιπόν είναι στο εξής να μη σκεφτόμαστε να βάλουμε «ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας» αλλά να μας τρομοκρατεί η ιδέα για «το κεραμίδι που θα πέσει στο κεφάλι μας» αν αποτολμήσουμε να μπλέξουμε με την οικοδομή…
Νίκος Χαβιέρης
