Κάποιοι τεχνίτες καυστήρων μου ζήτησαν να γράψω δύο λόγια για τη ρύθμιση των καυστήρων πετρελαίου και αερίου. Επίσης και για τις τεχνικές προδιαγραφές των μπεκ.
Κατ’ αρχήν τα μπεκ των καυστήρων πετρελαίου είναι ένα βασικότατο εξάρτημά τους. Τρία τα βασικά χαρακτηριστικά τους. Το μέγεθος, ο τύπος και η γωνία τους.
Το μέγεθός τους δίνεται με έναν αριθμό (από 0,4 έως και πάνω από 20) που είναι η παροχή σε αμερικανικά γαλόνια την ώρα (USG/h) που μπορεί να περάσει από μέσα τους, με πίεση αντλίας 100 PSI (7 bar περίπου). Ο χαρακτηρισμός τους με τον αριθμό αυτό έγινε πολύ παλιά όταν υπήρχαν μόνο καυστήρες χαμηλής πίεσης, δηλαδή χαμηλής πίεσης πετρελαίου (καμία σχέση με τον όρο καυστήρας χαμηλής ή υψηλής αντίθλιψης).
Σήμερα όλοι οι καυστήρες λειτουργούν με πίεση περίπου 12 bar στο πετρέλαιο και 22 bar στο μαζούτ και η παροχή αντιστοιχεί σε περίπου 4,1 l/h στο πετρέλαιο και 5 l/h στο μαζούτ για κάθε ακέραιο αριθμό του μπεκ. Πρώτη μας δουλειά λοιπόν είναι με βάση την ισχύ του λέβητα να υπολογίσουμε τι παροχή καυσίμου θέλουμε και έτσι να καταλήξουμε στο μέγεθος του μπεκ που θα χρησιμοποιήσουμε.
Κάθε μπεκ τώρα, διασκορπίζει το καύσιμο σε μικρά σταγονίδια που εκτοξευόμενα σχηματίζουν ένα κώνο. Ο κώνος αυτός μπορεί να είναι συμπαγής, να υπάρχουν δηλαδή σταγονίδια σε όλο το χώρο που καταλαμβάνει ο κώνος, μπορεί όμως ένα μέρος του εσωτερικού του κώνου να είναι κενό. Τα μπεκ το πετυχαίνουν αυτό με το κατάλληλο σχήμα στο εσωτερικό κοίλωμα του σώματός τους και στο αντίστοιχο εμβολάκι που είναι βιδωμένο μέσα στο κοίλωμα αυτό. Το εσωτερικό κενό μπορεί να είναι μικρό, να δημιουργείται δηλαδή ένας κώνος σαν το χωνί που μεταγγίζουμε υγρά με πολύ παχιά τοιχώματα, μπορεί όμως να είναι και μεγάλος, ο κώνος δηλαδή να έχει λεπτό τοίχωμα. Το σχήμα του κώνου που θα σχηματιστεί (λεπτό τοίχωμα, παχύ τοίχωμα ή πλήρης κώνος) μας το λένε οι κατασκευαστές μπεκ χαρακτηρίζοντας ένα μπεκ με ένα ή δύο γράμματα (π.χ. τύπου S ή HS κ.λπ.) που αποτελούν τον τύπο τους.
Προσοχή όμως, τα γράμματα αυτά δεν είναι τυποποιημένα και έτσι ο τύπος S ενός εργοστασίου δεν μας δίνει ίδιου σχήματος κώνο με τον τύπο S ενός άλλου εργοστασίου.
Τι πρέπει λοιπόν να κάνει ένας τεχνίτης; Απλούστατα να συμβουλευτεί (το λέω και παρακάτω) το εγχειρίδιο του κατασκευαστή του καυστήρα. Αυτός έχει κάνει τις δοκιμές του, έχει δει ανάλογα με το σχήμα της μπούκας του καυστήρα του τι τύπο κώνου θέλει να του δώσει το μπεκ και προδιαγράφει τους τύπους διαφόρων κατασκευαστών μπεκ που ταιριάζουν στον καυστήρα του. Δεν υπάρχει γενικός κανόνας.
Ας τονίσω εδώ ότι κατά την εκτόξευσή του το πετρέλαιο έχει και ένα φάλτσο (κατά την ποδοσφαιρική ορολογία). Αν λοιπόν κάποιος κατασκευαστής καυστήρα προτείνει μπεκ ενός μόνο προμηθευτή, δεν σημαίνει ότι ο προμηθευτής αυτός έχει καλύτερης ποιότητας γενικά μπεκ, αλλά ένα τύπο που όχι μόνο ο τύπος του κώνου αλλά και ο στροβιλισμός του καυσίμου κατά την εκτόξευσή του ταιριάζουν στο συγκεκριμένο καυστήρα. Αν λοιπόν θέλουμε να πετύχουμε το τέλειο αποτέλεσμα πρέπει να ακολουθήσουμε πιστά τις οδηγίες του κατασκευαστή του καυστήρα και για τον τύπο του μπεκ και για τον κατασκευαστή τους.
Το τρίτο στοιχείο του μπεκ είναι η γωνία της κορυφής του κώνου που είναι τυποποιημένη στις 45° ή 60° ή 80°. Συνήθως τα μπεκ που χρησιμοποιούν οι κατασκευαστές είναι 60° πρέπει όμως και πάλι να δούμε τις οδηγίες τους.
Επιτρέπεται τώρα να ξεφύγουμε από τις οδηγίες αυτές; Ίσως ναι, υπό προϋποθέσεις όμως. Η καύση βλέπετε, εξαρτάται και από το φλογοθάλαμο. Σε ορισμένες περιπτώσεις φλογοθαλάμων μεγάλου μήκους και μικρής διαμέτρου η χρήση μπεκ 45° αντί των 60° πολλές φορές βελτιώνει την καύση.
Αν επίσης (πράγμα που γινόταν συνεχώς με τους καυστήρες μαζούτ) χρησιμοποιούμε βαρύτερο καύσιμο σε καυστήρα σχεδιασμένο για ελαφρύτερο (οι καυστήρες που εισάγονταν ήταν για πολύ πιο λεπτόρευστο μαζούτ από το ελληνικό) η χρήση μπεκ 80° αντί των 60° ήταν σχεδόν απαραίτητη.
Αυτά για τα μπεκ. Τώρα για τις υπόλοιπες ρυθμίσεις, δηλαδή για τη ρύθμιση του αέρα, πάντα λέω ότι οι τεχνίτες καυστήρων πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες του κατασκευαστή πιο πιστά απ’ ότι οι παπάδες μας το ευαγγέλιο. Εκεί θα δουν πώς ρυθμίζεται ο πρωτεύων και ο δευτερεύων αέρας καύσης, η θέση του μπεκ σε σχέση με το δίσκο στροβιλισμού του αέρα, η θέση των ακίδων σπινθηρισμού κ.λπ. Πολύ γενικά μπορώ να πω ότι ένας καυστήρας κατασκευασμένος να καίει π.χ. από 8 έως 12 l/h εάν θα ρυθμιστεί στα 8 l/h πρέπει συνήθως ο δευτερεύων αέρας καύσης να είναι περίπου 0 και θα τον ρυθμίσουμε στο μέγιστο στα 12 l/h. Και πάλι όμως πρέπει να συμβουλευτούμε τις οδηγίες χρήσης. Αν λοιπόν μας δώσουν να εγκαταστήσουμε έναν καυστήρα καινούργιο, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να φωτοτυπήσουμε τις οδηγίες χρήσεις, να τις βάλουμε σε ένα νάιλον και να τις κρεμάσουμε στο λεβητοστάσιο.
Το πρωτότυπο πρέπει να το δώσουμε στον ιδιοκτήτη, τονίζοντάς του ότι πρέπει να το φυλάξει προσεκτικά για την περίπτωση που το αντίγραφο του λεβητοστασίου καταστραφεί.
Τώρα στους καυστήρες αερίου υπάρχει ένα πρόσθετο πρόβλημα. Δεν υπάρχει μπεκ με το οποίο καθορίζουμε την ισχύ καύσης. Η περιοχή αερίου δεν εξαρτάται μόνο από την πίεση εξόδου στο μπεκ αλλά και από την αντίθλιψη του κάθε λέβητα στο συγκεκριμένο λεβητοστάσιο (η αντίθλιψη του λέβητα επηρεάζεται και από την υπόθλιψη στη βάση της καπνοδόχου).
Στο φυσικό αέριο πρέπει να ελέγξουμε την παροχή μας από το μετρητή της ΕΠΑ, στο υγραέριο είμαστε υποχρεωμένοι να προμηθευτούμε ένα παροχόμετρο. Αν δεν κάνει ένας τεχνίτης καυστήρων αυτόν το βασικότατο έλεγχο τότε για μένα θα πρέπει να του αφαιρεθεί η άδεια. Κατά τα λοιπά, ισχύουν τα προηγούμενα. Η πλήρης δηλαδή συμμόρφωση με τις οδηγίες του κατασκευαστή.
