Διπλ. Ηλεκ. Μηχ. ΑΠΘ,
ιδρυτή και διευθ. σύμβουλου
της εταιρείας «ANDRIANOS»
Ο μηχανικός αερισμός και εξαερισμός με ανάκτηση θερμότητας είναι μια τεχνολογία αρκετών δεκαετιών, που έχει φτάσει πλέον σε πολύ υψηλά επίπεδα απόδοσης, άνω του 90%, και είναι πλέον μια απαραίτητη και ιδανική προσθήκη σε κάθε σύγχρονο, καλά μονωμένο στεγανό κτίριο.
Τα πολλαπλά οφέλη που έχουν οι χρήστες τέτοιων συστημάτων, σε συνδυασμό με τις επιδοτήσεις που «τρέχουν» για την προμήθεια και εγκατάστασή τους, δημιουργούν μια σημαντική ευκαιρία για τις εταιρείες του κλάδου HVAC.
Τι ακριβώς είναι και πώς λειτουργεί ο μηχανικός αερισμός – εξαερισμός με ανάκτηση θερμότητας
Ένα σύστημα μηχανικού αερισμού και εξαερισμού με ανάκτηση θερμότητας, είναι ένα καινοτόμο σύστημα αερισμού χώρων, το οποίο φιλτράρει τον εισερχόμενο αέρα, απορρίπτει τους ρύπους και την υγρασία και ταυτόχρονα, τον χειμώνα, τον προθερμαίνει με αποτέλεσμα να μηδενίζονται οι απώλειες θερμότητας, ενώ αντίστοιχα το καλοκαίρι προψύχει τον εισερχόμενο αέρα. Τα συστήματα αυτά διαθέτουν εναλλάκτη, ο οποίος έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύει την θερμική ενέργεια του αέρα που περνά από αυτόν.
Τα συστήματα μηχανικού αερισμού με ανάκτηση λειτουργούν συνήθως σε 2 χρονικούς κύκλους, ως εξής: Στον πρώτο κύκλο, αποβάλουν τον «βρώμικο» αέρα από τον εσωτερικό χώρο προς το εξωτερικό περιβάλλον, αφού όμως πρώτα απορροφήσουν τη θερμική ενέργεια του αέρα και την αποθηκεύσουν στον εναλλάκτη. Στον δεύτερο κύκλο, το σύστημα εισάγει φρέσκο, καθαρό αέρα από το περιβάλλον στο εσωτερικό του κτιρίου. Η αποθηκευμένη θερμική ενέργεια του πρώτου κύκλου προσδίδεται στον προσαγόμενο αέρα, έτσι ώστε να μειωθούν οι απώλειες θερμότητας λόγω αερισμού.
Σημαντικά οφέλη για τον τελικό χρήστη
Τα συστήματα αερισμού με ανάκτηση θερμότητας, εξασφαλίζουν και εγγυούνται την καθαρότητα και τη σωστή ποιότητα του εσωτερικού αέρα, ενώ επιτυγχάνουν την υγιεινή ατμόσφαιρα με την απόρριψη ρύπων, μικροβίων και υγρασίας από τον χώρο. Ταυτόχρονα επιτυγχάνεται η απαραίτητη θερμική άνεση χωρίς να αποβάλλεται η θερμότητα (θερμική ενέργεια) στο περιβάλλον, γεγονός που συμβαίνει όταν ανοίγουν τα παράθυρα για τον ίδιο σκοπό. Δηλαδή με τον αερισμό με ανάκτηση επιτυγχάνεται:
• Πολύ υγιεινή και καθαρή ατμόσφαιρα, άρα ιδανικές συνθήκες και ικανοποιημένοι κάτοικοι ή πελάτες ή προσωπικό.
• Υψηλός βαθμός ανάκτησης θερμότητας (συνήθως >90%), δηλαδή σημαντική μείωση των απωλειών θερμότητας και εξοικονόμηση ενέργειας, αφού οι απώλειες αερισμού σχεδόν μηδενίζονται.
Επιλογή (διαστασιολόγηση) συστήματος αερισμού με ανάκτηση θερμότητας
Για την σωστή επιλογή ενός συστήματος μηχανικού αερισμού – εξαερισμού με ανάκτηση θερμότητας, πρέπει να ληφθούν υπόψη τα παρακάτω:
• Σχεδιασμός του συστήματος από εξειδικευμένο μηχανικό HVAC.
• Επαρκής αερισμός των λουτρών, wc και της κουζίνας: 1,5 – 2 αλλαγές αέρα την ώρα.
• Επαρκής αερισμός και όλων των υπόλοιπων χώρων, αλλαγή του όγκου του αέρα μια φορά κάθε 2 ώρες (από 0,3-0,5 αλλαγές/h) για όλους τους χώρους πλην των παραπάνω ή εναλλακτικά: 20-30 m3 την ώρα φρέσκου αέρα για κάθε άτομο.
• Ανάκτηση θερμότητας της μονάδας >90% και ενεργειακή κλάση τουλάχιστον Α, που αποδεικνύεται μόνο από πιστοποιητικό κατά EN1254/2014.
• Όριο θορύβου στην ονομαστική λειτουργία, το οποίο καλό είναι να είναι μικρότερο των 15dB.
• Οικονομική κατανάλωση Μ<0,20 Wh/m3, κατά ΕΝ13141-8:2014.
Τα παραπάνω κριτήρια βασίζονται σε κώδικες πρακτικής και σε καμία περίπτωση ΔΕΝ υποκαθιστούν την απαραίτητη μελέτη του μηχανικού HVAC (μηχανολόγου), ο οποίος ανάλογα με τον κάθε χώρο και τις ιδιαίτερες ανάγκες του, υπολογίζει το κατάλληλο σύστημα.
Κεντρικά ή μη κεντρικά συστήματα μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας
Υπάρχουν δύο κατηγορίες συστημάτων αερισμού με ανάκτηση, τα μη κεντρικά ή αυτόνομα συστήματα και τα κεντρικά συστήματα.
Τα μη κεντρικά συστήματα συνήθως σχεδιάζονται και υλοποιούνται πολύ ευκολότερα, καθώς εγκαθίστανται σε λίγο χρόνο και δεν δημιουργούν λοιπές εργασίες υποδομών( όπως ψευδοροφές, καταπακτές κλπ.) που είναι απαραίτητες στα κεντρικά συστήματα, αφού συνήθως τοποθετούνται με απλή διάτρηση στον εξωτερικό τοίχο.
Επιπλέον, το κόστος προμήθειας και εγκατάστασης είναι συντριπτικά χαμηλότερο, και κυρίως η απαραίτητη συντήρησή τους, για να παραμείνουν χρήσιμα, γίνεται πολύ εύκολα και με μηδαμινό κόστος.
Τα κεντρικά συστήματα είναι ιδανικά για περιπτώσεις με αρχιτεκτονικούς περιορισμούς ή όταν υπάρχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις βάση προτύπων. Το κόστος προμήθειας και εγκατάστασης είναι περίπου τριπλάσιο σε σχέση με τα μη κεντρικά συστήματα, ενώ η απαραίτητη συντήρηση για την συνεχή, και όχι μόνο την αρχική υγιεινή λειτουργίας του συστήματος, γίνεται σχετικά δύσκολα από εξειδικευμένα συνεργεία και με σχετικά υψηλό κόστος, με αποτέλεσμα πολλές φορές την απαξίωσή τους λόγω συσσώρευσης ρύπων και σκόνης στους αεραγωγούς ή στον εναλλάκτη ή στα φίλτρα.
Τα μη κεντρικά συστήματα, εφόσον τοποθετούνται σε όλα τα δωμάτια, προσάγουν και απάγουν αέρα από όλους τους χώρους, ενώ στα κεντρικά συστήματα συνήθως απάγεται αέρας από την κουζίνα και το μπάνιο και προσάγεται στους υπόλοιπους χώρους, με αποτέλεσμα, αν είναι κλειστές οι εσωτερικές πόρτες, να μην γίνονται το ίδιο γρήγορα και αποτελεσματικά οι εναλλαγές του αέρα.
Πολλαπλές ευκαιρίες για τον κλάδο HVAC
Τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση και η ελληνική κυβέρνηση έχουν αναγνωρίσει τη σπουδαιότητα του αερισμού με ανάκτηση θερμότητας, με αποτέλεσμα οι παρεμβάσεις για εγκατάσταση αερισμού με ανάκτηση να επιδοτούνται από εθνικά και κοινοτικά προγράμματα. Η πιο πρόσφατη θετική εξέλιξη για τον Κλάδο, είναι η ένταξη των συστημάτων αερισμού με ανάκτηση στο νέο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» με επιδοτήσεις που φθάνουν και το 95%. Συγκεκριμένα στην κατηγορία παρεμβάσεων «Συστήμα Μηχανικού Αερισμού με ανάκτηση θερμότητας» του νέου προγράμματος, εντάσσονται τόσο τα μη κεντρικά όσο και τα κεντρικά.
Ο προϋπολογισμός των συστημάτων είναι άκρως συμφέρων για τους εγκαταστάτες, αφού δίδεται ανώτατο όριο στα 750€ / τεμάχιο για τα μη κεντρικά συστήματα, ενώ, για τα κεντρικά συστήματα, δίδεται όριο 4.000€ και 6.000€ για τα συστήματα με παροχή αέρα αντίστοιχα μικρότερης και μεγαλύτερης των 600m3/h.
Επιπλέον, τα προγράμματα ΕΣΠΑ καθώς και οι αναπτυξιακοί νόμοι για επαγγελματικούς χώρους, εδώ και χρόνια δέχονται ως επιλέξιμη επιδοτούμενη παρέμβαση την προμήθεια και εγκατάσταση συστημάτων μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας.
Έφτασε λοιπόν η ώρα, που τα συστήματα μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας θα γίνουν σημαντικό κομμάτι του κύκλου εργασιών των εγκαταστατών HVAC και του Κλάδου γενικότερα, με σημαντικά οφέλη, τόσο για τους επαγγελματίες, αλλά κυρίως για τους καταναλωτές.
