Στην ημερίδα που οργάνωσε ο Σύνδεσμος Υδραυλικών Ν. Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Διοικητικό Συμβούλιο της ΟΒΥΕ, στα πλαίσια της κλαδικής έκθεσης ENERGY TECH, ορισμένοι ομιλητές αναφέρθηκαν και στον τρόπο εκλογής των οργάνων της Ομοσπονδίας.
Παρακολούθησα με μεγάλη προσοχή αυτά που ειπώθηκαν, και θα ήθελα να μου επιτραπεί να εκφράσω ορισμένες σκέψεις και απόψεις, σαν απόμαχος του κλάδου, όχι όμως και του αγώνα.
Εκλογικό σύστημα είναι ο τρόπος κατανομής των εδρών και εκλογής των υποψηφίων στις εκλογές. Ορίζεται με ειδικό νόμο ή κανονισμό, ο οποίος ονομάζεται εκλογικός. Με βάση τις διατάξεις του για την εκπροσώπηση των συνδυασμών, διακρίνεται σε δύο βασικές κατηγορίες. Ο νόμος δε, που ρυθμίζει τη σύσταση και λειτουργία των συνδικαλιστικών οργανώσεων των ΕΒΕ, είναι, όπως γνωρίζετε, o 1712/87.
Συγκεκριμένα μιλάμε για δύο βασικά συστήματα.
1ο) Της απλής και ανόθευτης αναλογικής και
2ο) Της απόλυτα ενισχυμένης αναλογικής, ή του ενιαίου ψηφοδελτίου, όπως συνηθίζεται να λέγεται.
Επίσης θα πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις; Και αν ναι, πρέπει αυτές να εκφράζονται μέσω προγραμμάτων;
Υποθέτω πως η απάντηση είναι αυτονόητη. Τι διαφορά υπάρχει μεταξύ των δύο εκλογικών συστημάτων;
Α) Η απλή ανόθευτη αναλογική, καταγράφει με μαθηματική ακρίβεια το ποσοστό της δύναμης του κάθε συνδυασμού, ενώ:
Β) Το ενιαίο ψηφοδέλτιο αποκλείει κάθε μειοψηφία ακόμα και αυτή του 49% .
Να σημειώσω δε ότι στη δική μας περίπτωση η αναλογικότητα του συστήματος (πάσχει) από το λεγόμενο ΣΥΝ ΕΝΑ, δηλαδή από τη διάταξη που προσθέτει μία έδρα στον αριθμό των εδρών κάθε Διοικητικού Συμβουλίου. Παρόλα αυτά, δεν παύει να αποτελει ένα καλό νομοθέτημα, αν και λιγότερο αναλογικό.
Όσοι υποστηρίζουν το ενιαίο ψηφοδέλτιο, ή δεν είναι ειλικρινείς σε αυτά που διακηρύσσουν, ή έχουν άγνοια των εκλογικών συστημάτων. Ακόμα και αν γίνει κατανοητή η αγωνία ορισμένων συναδέλφων για ενότητα, πρέπει να πούμε ότι: στην πολιτική και στο συνδικαλισμό τα συναισθήματα έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Πρυτανεύει και πρέπει να πρυτανεύει η λογική και ο ρεαλισμός και, πάντως, δεν είμαστε ακόμα κοινωνία αγγέλων.
Kαι, βέβαια, ενδιαφέρει ή όχι, ο 1712/87 αποτελεί μια κατάκτηση, κυρίως των αριστερών προοδευτικών δυνάμεων, με πρωταγωνιστές τους ΔΗΚΕΒΙΤΕΣ τότε, Πανελλαδική Αντιμονοπωλιακή Συσπείρωση Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων (ΠΑΣΕΒΕ) τώρα, οι οποίοι κατάργησαν στην πράξη, τον τρόπο εκλογής με ενιαίο ψηφοδέλτιο, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να εκλέγονται και άλλοι συνάδελφοι, που μέχρι τότε αποκλείονταν από τα διοικητικά συμβούλια.
Ανεπιφύλακτα όμως τάσσομαι υπέρ της απλής αναλογικής, όχι γιατί σαν κλάδος κάναμε αγώνες για την εφαρμογή της, αλλά και γιατί είναι και αντικειμενικά δικαιότερο εκλογικό σύστημα.
Παράδειγμα
• Ενιαίο ψηφοδέλτιο. Έδρες 13. Εκλέγονται οι 13 πρώτοι κατά σειρά σταυροδότησης. Αν μέσα στο σχήμα υπάρχει μια οργανωμένη μερίδα συναδέλφων, (και υπάρχει πάντα), τότε θα έχουν αποκλειστεί πρόσωπα σημαντικά, όπως θα δείτε παρακάτω.
• Απλή αναλογική. Συνδυασμοί δύο, έδρες 13. Ο πρώτος συνδυασμός παίρνει ποσοστό 51% ή περισσότερο και ο δεύτερος 49% ή λιγότερο, κι έτσι μοιράζονται τις έδρες. Είναι δε σίγουρο, ότι καταγράφεται αντικειμενικά και η εκλογική δύναμη, αλλά και ότι έχουν εκλεγεί τα καλύτερα στελέχη που προωθεί ο κάθε συνδυασμός. Αν πάλι υπάρχουν περισσότεροι συνδυασμοί, οι έδρες μοιράζονται ανάλογα. Αυτό γίνεται τόσο για το διοικητικό συμβούλιο, όσο και για το προεδρείο. Να τονιστεί ακόμα ότι το σύστημα της απλής αναλογικής, περιγράφεται και στο υπόδειγμα του καταστατικού της ΓΣΕΒΕΕ, σαν κατεύθυνση προς τις παρακάτω οργανώσεις (άρθρο 11, παράγραφος 1).
Το Ενιαίο ψηφοδέλτιο, στέρησε από πολλούς συναδέλφους τη δυνατότητα να προσφέρουν δημιουργικά τόσο στην ανάδειξη όσο και στην προώθηση των προβλημάτων του κλάδου.
Ένα διοικητικό συμβούλιο, εκλεγμένο με ενιαίο ψηφοδέλτιο, πολλές φορές αδρανοποιείται, γιατί δεν έχει αντιπολίτευση, καταντά μια σφραγίδα που περιφέρεται από κείμενο σε κείμενο, χωρίς συνεδριάσεις του ΔΣ κ.λπ. Επιπλέον, πόσο αντικειμενικό μπορεί να είναι αυτό το σύστημα, όταν στηρίζεται σε παράγοντες, όπως υποχρεώσεις, συγγένειες και διάφορες άλλες σχέσεις;
Και ένα ερώτημα. Θεωρείται ή όχι ο Σπύρος Αναγνωστόπουλος η φυσιογνωμία του κλάδου; Ε, λοιπόν, κάποτε, αυτή η ηγετική μορφή, με το Ενιαίο ψηφοδέλτιο δεν εκλέχτηκε στο διοικητικό συμβούλιο της ΟΒΥΕ και στη θέση του εκλέχτηκε ένας συνάδελφος, που δεν τον ήξερε ούτε η μάνα του.
Η δημοκρατία λοιπόν δεν ερμηνεύεται γενικά και αφηρημένα. Δημοκρατία σημαίνει να παίρνει κανείς ό,τι του αναλογεί. Από τότε, ποτέ δεν ξαναεμφανίστηκε ο ενιαίος τρόπος εκλογής των οργάνων του κλάδου αν και κάποιοι το επιζητούσαν επίμονα. Η ενότητα σφυρηλατείται στη μάχη για την προώθηση των προβλημάτων με συμμαχίες που προσεγγίζουν τα συμφέροντα των ΕΒΕ, και όχι με την αποδοχή ή και το κουκούλωμά τους.
Με τιμή Κώστας Kισσάς, μέλος της Γραμματείας της ΠΑΣΕΒΕ Θεσσαλονίκης.
Εκλογές και εκλογικό σύστημα
