• Οι παρεμβάσεις στο σύστημα θέρμανσης είναι επένδυση και όχι δαπάνη
• Ανιδιοτελής προσπάθεια και κόπος, πολλών ανθρώπων και για πολλά χρόνια, οδήγησαν στην καταξίωση της Ένωσης
Αυτό επισημαίνει ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Επιχειρήσεων Θέρμανσης και Ενέργειας (ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε.) Διπλωματούχος Mηχανολόγος – Μηχανικός ΕΜΠ Βασίλης Φούρλας σε συνέντευξή του στον αρχισυντάκτη του «Υ» Τάσο Κατσαρό, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι «η Ένωση επιζητεί την εφαρμογή της νομιμότητας όχι μόνο στα προϊόντα αλλά και στις διαδικασίες διάθεσης, εγκατάστασης και συντήρησης αυτών, σε συνεργασία με άλλους φορείς».
Συνεχίζοντας είπε ότι κύριος στόχος της Ένωσης είναι να βοηθήσει, με θεσμικές παρεμβάσεις προς την Δημόσια Διοίκηση και τους φορείς, στην ανάκαμψη της αγοράς. Το Δ.Σ εντείνει επίσης τις παρεμβάσεις του στην Δημόσια Διοίκηση, ελπίζοντας ότι θα εισακουστούν οι προτάσεις του για το νέο πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον». Η Ένωση έχει προτείνει ως επιλέξιμο αποκλειστικά και μόνο όποιον αυστηρά πληροί τους νόμους και τους κανονισμούς. Απώτερος στόχος της Ένωσης είναι η προστασία του καταναλωτή και η κατασκευή ποιοτικών εγκαταστάσεων, τονίζει χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε.
Παραθέτουμε ολόκληρη την συνέντευξη.
• Η Ένωση Ελληνικών Επιχειρήσεων Θέρμανσης – Ενέργειας (ΕΝ. Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε.) ιδρύθηκε πριν από περίπου οκτώ χρόνια με πρωτεργάτη τον αείμνηστο Γιάννη Διαμαντόπουλο. Σήμερα σε τι ποσοστό οι εταιρίες του χώρου συμμετέχουν στην ΄Ενωση;
Η ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. διανύει σήμερα την τέταρτη κατά σειρά διοικητική θητεία. Οι δύο πρώτοι πρόεδροι, ο αείμνηστος Γιάννης Διαμαντόπουλος και ο Τάκης Στάπας καθώς και τα Δ.Σ. των προηγούμενων 8 ετών προσπάθησαν κατ’ αρχήν και πέτυχαν σε μεγάλο βαθμό την βιωσιμότητα του εγχειρήματος, σε μία χώρα όπου οι συλλογικές προσπάθειες σπανίζουν και σε ένα χώρο με αρκετές αποτυχίες αντίστοιχων παλαιότερων εγχειρημάτων. Αυτό το πετύχαμε πέραν πάσης αμφιβολίας, αφού παρά τη συρρίκνωση του κλάδου η Ένωση συσπειρώνεται και διατηρεί την πλειοψηφία των αρχικών – κατά την ίδρυσή της – μελών της.
Παρά το γενικό κλίμα της απογοήτευσης από την γενική οικονομική κατάσταση, είμαστε ικανοποιημένοι από την συμμετοχή των Μελών μας όχι μόνο στην Γενική Συνέλευσή μας αλλά και στις υπόλοιπες δραστηριότητες της Ένωσης. Ενδεικτικά αναφέρω ότι στις έξι διαφορετικές, θεματικές ομάδες εργασίας της Ένωσης συμμετέχουν στελέχη σχεδόν από το σύνολο των μελών. Επιπλέον, υπό τις σημερινές περιστάσεις, οι συναντήσεις εκπροσώπων των μεγάλων εταιριών του κλάδου αποτελούν, αν μη τι άλλο, πηγή ενημέρωσης και επιχειρηματικής έμπνευσης. Δεν θα πρέπει να υποβαθμίζουμε και τις εισηγήσεις, ειδικών επί διαφόρων θεμάτων (π.χ. επιστημόνων, υπηρεσιακών αρμοδίων κ.λ.π) που βοηθούν περαιτέρω την επιχειρηματική απόφαση.
• Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι η Ένωση συνέβαλε στην επίλυση των προβλημάτων των μελών της στην περίοδο της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας;
Ο κλάδος της θέρμανσης έχει υποστεί αθροιστικά πάνω από 70% πτώση στα χρόνια της κρίσης (2007-2016). Σχεδόν το σύνολο των εταιρειών έχουν σημαντική πτώση του τζίρου τους οπότε ο κύριος στόχος της Ένωσης δε θα μπορούσε να είναι άλλος από την ανάκαμψη της αγοράς. Η ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. δε μπορεί να δημιουργήσει νέες οικοδομές, ούτε να φέρει ρευστότητα και επενδυτική επιθυμία αλλά μπορεί και προσπαθεί, να βοηθήσει έμμεσα στην επίτευξη αυτού του στόχου. Οι θεσμικές παρεμβάσεις της Ένωσης προς τη δημόσια διοίκηση και τους φορείς, σε θέματα που αφορούν τη θέρμανση/ψύξη και ενεργειακή διαχείριση των κτηρίων είναι συνεχείς και θα τολμούσα να πω, εκ του αποτελέσματος, και επιτυχείς. Παράλληλα η Ένωση προσπαθεί, μέσα από δράσεις ενημέρωσης τεχνικών και καταναλωτών, να ενθαρρύνει νέες επενδύσεις σε κτηριακές παρεμβάσεις που συμβάλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και βελτίωση της ποιότητας ζωής.
• Ποιοι είναι οι άμεσοι στόχοι της νέας διοίκησης που εκλέχθηκε τον περασμένο Ιούνιο;
Το νέο Δ.Σ., υπό την προεδρία του Βασίλη Τοιχομίδη, συνεχίζει και εντείνει τις παρεμβάσεις στη δημόσια διοίκηση στο στάδιο των σχεδίων των νόμων και στα προγράμματα επιδότησης που αφορούν τον κλάδο της θέρμανσης. Συμμετέχουμε στην επιτροπή σύνταξης του νέου ΚΕΝΑΚ, έχουμε παρέμβει σε σχέδια νόμου και ελπίζουμε ότι θα εισακουστούν οι περισσότερες από τις προτάσεις μας στο νέο πρόγραμμα “Εξοικονόμηση κατ’ οίκον”. Επιπλέον, ψηλά στην ατζέντα του Δ.Σ., βρίσκονται οι θεσμικές παρεμβάσεις για εφαρμογή της νομιμότητας (κανονισμών και νόμων) σε σχέση με τα προϊόντα που διακινούνται στην αγορά καθώς και η εκπαίδευση του τεχνικού κόσμου και η ενημέρωση των καταναλωτών. Η δράση, αλλά και η ίδια η ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. είναι σήμερα γνωστή στους κρατικούς και μη κρατικούς φορείς που μας ενδιαφέρουν και μας αφορούν. Υπάρχει πλέον η τεχνογνωσία, η γνώση καταστάσεων, φορέων και προσώπων που μας ενδιαφέρουν, ώστε να επιτύχουμε κατά την τρέχουσα θητεία, καλύτερες συνθήκες για την αγορά του κλάδου μας.
• Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια, και λόγω της οικονομικής κρίσης και λόγω της ανάγκης προστασίας του περιβάλλοντος σημειώθηκαν σημαντικές και αξιοσημείωτες αλλαγές στο χώρο της θέρμανσης. Πιστεύετε ότι ο Κλάδος ήταν και είναι έτοιμος να ανταπεξέλθει σε αυτές τις αλλαγές;
Οχι μόνο ο κλάδος μας, αλλά ούτε η πολιτεία και η κοινωνία ολόκληρη δεν ήταν έτοιμη για τις αλλαγές που ήδη έχουν θεσμοθετηθεί. Η προσαρμογή στα δεδομένα της πράσινης οικονομίας για την χώρα μας είναι στην ουσία προσαρμογή στη νομιμότητα. Όντας σημαντικά πίσω από το μέσο όρο της ΕΕ, οι καταναλωτές, οι εγκαταστάτες και οι εμπορικές επιχειρήσεις χρειάζεται να κάνουν άλματα προς την εφαρμογή της νομιμότητας, ειδικά των κανονισμών της ΕΕ, αλλά και των νόμων του κράτους. Δυστυχώς η οικονομική μας επάρκεια, μετά από 8 χρόνια κρίσης, δεν συμβαδίζει με την τεχνολογική και κανονιστική πρόοδο της Ευρώπης.
Ο σημαντικότερος όμως λόγος για την επείγουσα προσαρμογή είναι το συμφέρον μας. Πρώτα από όλα το συμφέρον του καταναλωτή, ο οποίος θα έπρεπε “ως επενδυτής” να επιζητά τις παρεμβάσεις στο σύστημα της θέρμανσης. Οι παρεμβάσεις αυτές είναι “επένδυση” καθώς αποδεδειγμένα επιστρέφουν τα χρήματα της δαπάνης, ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη δαπάνη στο κτήριο.
Ο εγκαταστάτης και ο έμπορος έχουν επίσης μεγάλο όφελος στο να προτείνουν ορθές και συμφέρουσες για τον πελάτη τους λύσεις, με μεγαλύτερο κύκλο εργασιών από τις μη λύσεις ή τα ημίμετρα. Τέλος το συμφέρον του κράτους μεσοπρόθεσμα είναι να γίνονται παρεμβάσεις που οδηγούν στην μικρότερη δυνατή κατανάλωση εισαγομένου ή επιδοτούμενου και σίγουρα περιβαλλοντικά επιζήμιου καυσίμου.
• Ποιες είναι οι επικρατούσες τάσεις σήμερα στην αγορά θέρμανσης;
Ο κλάδος μας, όπως είπα και πριν, μετράει βαρύτατες απώλειες και θύματα μέσα στα χρόνια της κρίσης. To 2016 έκλεισε με επιπλέον πτώση περίπου 15-20% στον κλάδο της θέρμανσης. Μπορεί το 2017 να ξεκίνησε “ζεστά” λόγω των προβλημάτων από το τελευταίο δριμύ κύμα κακοκαιρίας αλλά όλοι αντιμετωπίζουμε τη συνέχεια με συγκρατημένη αισιοδοξία. Το κλίμα αβεβαιότητας και η συνεχιζόμενη καθυστέρηση στην υλοποίηση προγραμμάτων όπως το “εξοικονομώ κατ’ οίκον” παλεύουν με τα θετικά μηνύματα όπως οι αλλαγές στην αγορά του Φ.Α. και η εφαρμογή των νέων κανονισμών στις εγκαταστάσεις.
Η Ένωση προσπαθεί συνεχώς να συμβάλει στην άρση των εμποδίων που τίθενται από το τέρας της κρατικής γραφειοκρατίας και είναι γνωστή πλέον στην αγορά για την ευελιξία της, το πνεύμα συνεργασίας, την καλή πίστη και την αρωγή της προς κάθε κρατικό φορέα που χρειάζεται την βοήθειά της, κυρίως τις γνώσεις των μελών της, στην κατεύθυνση της επιτάχυνσης των διαδικασιών.
• Ποια είναι τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιχειρήσεις του χώρου και ποιες οι προτάσεις της Ένωσης για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων;
Οπως αναφέρθηκα και προηγουμένως, η συνολική αγορά του κλάδου της θέρμανσης έχει υποστεί αθροιστικά πάνω από 70% πτώση στα χρόνια της κρίσης (2007-2016). Αρα σήμερα, το μεγαλύτερο κοινό πρόβλημα των εταιρειών είναι η συρρίκνωση της αγοράς. Η ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. δεν μπορεί να δημιουργήσει άμεσα συνθήκες ανάπτυξης της αγοράς αλλά μπορεί και προσπαθεί, να βοηθήσει έμμεσα, μέσω των παρεμβάσεων προς τη δημόσια διοίκηση και τους φορείς.
• Υπάρχουν φαινόμενα διάθεσης στην αγορά προϊόντων χωρίς τις θεσμοθετημένες προδιαγραφές, που πολλές φορές είναι επικίνδυνα για την ασφάλεια των καταναλωτών; Εάν ναι, ποιες είναι οι προτάσεις της Ένωσης για την εξάλειψη τέτοιων φαινομένων;
Η φράση “επικίνδυνα για την ασφάλεια των καταναλωτών ” είναι βαριά και η ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. δεν μπορεί να πάρει θέση για την κατασκευαστική καταλληλότητα ενός προϊόντος. Δεν νομίζω ότι έχουν κυκλοφορήσει στην αγορά “επικίνδυνα προϊόντα”, αλλά σίγουρα έχουν κυκλοφορήσει προϊόντα ενεργειακά απαράδεκτα, με εφαρμογή αμφιλεγόμενων τεχνολογιών. Η Ένωση επιζητεί την εφαρμογή της νομιμότητας όχι μόνο στα προϊόντα αλλά και στις διαδικασίες διάθεσης, εγκατάστασης και συντήρησης αυτών, σε συνεργασία με άλλους φορείς. Απώτερος στόχος είναι η προστασία του καταναλωτή και η κατασκευή ποιοτικών εγκαταστάσεων. Στο πρόσφατο παρελθόν, έχουν δημοσιευτεί στον ημερήσιο τύπο, τεχνικά άρθρα μελών της Ένωσης, σχετικά με “επαναστατικές” τεχνολογίες που θα έλυναν όλα τα προβλήματα θέρμανσης. Βέβαια, σύμφωνα με το καταστατικό και τις αρμοδιότητές της, η ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε δεν μπορεί να παρέμβει άμεσα, εναντίον κάποιας εταιρείας που διακινεί “παράνομα” προϊόντα αλλά μπορεί και προσπαθεί να κινητοποιήσει τους αρμόδιους φορείς να πραγματοποιήσουν ελέγχους στην αγορά.
• Από πέρυσι τον Σεπτέμβριο ισχύουν και για τη χώρα μας οι κοινοτικές οδηγίες που αφορούν τον οικολογικό σχεδιασμό και την ενεργειακή επισήμανση προϊόντων και συστημάτων θέρμανσης. Πιστεύετε ότι ήταν έτοιμη η σχετική αγορά της χώρας μας για την εφαρμογή στην πράξη των νέων δεδομένων που φέρνουν αυτές οι κοινοτικές οδηγίες;
Από πλευράς προϊόντων έχουμε περάσει, μαζί με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, από πέρσι τον Σεπτέμβριο, βαθιά μέσα στην εποχή του Οικολογικού Σχεδιασμού και της Ενεργειακής Σήμανσης. Αυτό σημαίνει για τους λέβητες ότι έχουν καταργηθεί οι συμβατικές μονάδες πετρελαίου και αερίου και πλέον υπάρχουν μόνο οι μονάδες συμπύκνωσης. Στο αέριο οι επιπτώσεις του κανονισμού δεν είναι τρομερές, αφού η αγορά προσαρμόζεται προς αυτή την κατεύθυνση πολλά χρόνια τώρα.
Στο πετρέλαιο όμως οι αλλαγές που συνεπάγεται ο νέος κανονισμός είναι κοσμογονικές και γι’ αυτό το λόγο, παρά τις προσπάθειες της Ένωσης με ενημερωτικές ημερίδες, παραστάσεις και τεχνική βοήθεια προς το αρμόδιο Υπουργείο, ο Κανονισμός στην ουσία είναι ανενεργός. Η Ένωση θα κάνει ό,τι μπορεί για να λειτουργήσει ο ελεγκτικός μηχανισμός, αλλά και να ενημερωθεί το καταναλωτικό κοινό. Μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για την στροφή προς τη νομιμότητα θα αποτελέσει το νέο “Εξοικονόμηση κατ’ οίκον” για το οποίο, φυσικά η ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. έχει προτείνει ως επιλέξιμο εξοπλισμό αποκλειστικά και μόνο όποιον αυστηρά πληροί τους νόμους και τους κανονισμούς.
Τα τελευταία χρόνια πέραν των λεβήτων κερδίζουν έδαφος στην αγορά οι αντλίες θερμότητας, αλλά και σύνθετα συστήματα με ηλιοθερμική υποβοήθηση. Επίσης νέα προϊόντα έχουμε, πέρα από την παραγωγή, στην διανομή θερμότητας, με νέους τύπους ενδοδαπέδιας θέρμανσης, ταμιευτήρες, κυκλοφορητές υψηλής ενεργειακής απόδοσης, συστήματα αερισμού και άλλα πολλά. Θα έλεγα ότι όσα έχουμε χάσει εμπορικά τα τελευταία χρόνια τα έχουμε κερδίσει τεχνολογικά, για να δούμε και μία αισιόδοξη πλευρά της κατάστασης.
• Κατά πόσο συνέβαλε το πρόγραμμα “εξοικονόμηση κατ΄ οίκον” στην ανάταξη της αγοράς θέρμανσης δεδομένης της κατακόρυφης πτώσης της οικοδομικής δραστηριότητας;
Από το προηγούμενο πρόγραμμα “εξοικονόμηση κατ΄ οίκον”, ένα μικρό ποσοστό (περίπου 25%) του συνολικού προϋπολογισμού κατευθύνθηκε στην βελτίωση των εγκαταστάσεων θέρμανσης, κλιματισμού και ενέργειας. Αναμφίβολα, το πρόγραμμα ενίσχυσε τον κλάδο μας αλλά όχι στο επίπεδο που όλοι θα επιθυμούσαμε. Επιπλέον, οι δυσλειτουργίες του προγράμματος, κυρίως ως προς το χρόνο εξόφλησης των έργων και τη γραφειοκρατία, απέτρεψαν πολλές επιχειρήσεις να εμπλακούν με το πρόγραμμα. Στις προτάσεις της ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε για το νέο “εξοικονόμηση κατ’ οίκον”, έχουμε ενσωματώσει όλες τις τεχνολογικές εξελίξεις σχετικά με τα προϊόντα και τους ισχύοντες κανονισμούς και νομοθεσία ενώ έχουμε ζητήσει άρση των αντικινήτρων συμμετοχής στο πρόγραμμα, είτε από τη μεριά των δικαιούχων του προγράμματος ή από τις συμμετέχουσες εταιρείες και επαγγελματίες. Το σημαντικό είναι, ως κοινωνία, να συνειδητοποιήσουμε ότι η ενεργειακή αναβάθμιση των υφιστάμενων κατοικιών και επαγγελματικών χώρων, έχει μεγάλη εγχώρια προστιθέμενη αξία (άρα αφήνει πλούτο στον τόπο) και προσφέρει μεγάλη εξοικονόμηση χρημάτων στη χρήση του ακινήτου. Μιλώντας με οικονομικούς όρους, τα συστήματα θέρμανσης, κλιματισμού και διαχείρισης ενέργειας έχουν την ταχύτερη απόσβεση (δηλαδή την επιστροφή των χρημάτων) σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη ενεργειακή παρέμβαση στο κτήριο. Υπό αυτή την έννοια, ακόμη και χωρίς πρόγραμμα, η δαπάνη βελτίωσης των εγκαταστάσεων θέρμανσης, ψύξης και παραγωγής ζεστού νερού χρήσης ενός κτηρίου, είναι “επένδυση”, όχι απλά δαπάνη.
• Σε πιο βαθμό έγιναν δεκτές οι προτάσεις της ΕΝ. Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. στην πρόσφατη νέα προκήρυξη του παραπάνω προγράμματος;
Η ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. υπέβαλε ρεαλιστικές προτάσεις, βάσει των νέων κανονισμών που αφορούν τα προϊόντα θέρμανσης / ψύξης και παραγωγής /διαχείρισης ενέργειας αλλά και των οικονομικών συνθηκών της αγοράς, σε συνεργασία με τους υπόλοιπους φορείς που “εμπλέκονται” στο πρόγραμμα. Φυσικά, η τελική απόφαση για τους όρους του προγράμματος θα γίνει από το Υπουργείο και ελπίζουμε να ενσωματώσει τις προτάσεις μας.
11. Ποια είναι η συμβολή της ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε στη σωστή και έγκαιρη πληροφόρηση των μελών της, αλλά και του τεχνικού κόσμου γενικότερα, για τις τεχνολογικές εξελίξεις σε προϊόντα και συστήματα στο χώρο της θέρμανσης;
Στην Ένωση, αμέσως μετά την ίδρυσή της, δημιουργήθηκαν θεματικές Ομάδες Εργασίας με στελέχη των εταιρειών-μελών της Ένωσης. Το έργο που έχουν παράξει και συνεχίζουν να παράγουν οι ομάδες εργασίες είναι σημαντικό και είναι αυτό που έδωσε την δυνατότητα στην Ένωση να οργανώσει ή να συμμετάσχει σε πολλές παρουσιάσεις και ημερίδες προς τον τεχνικό κόσμο. Βεβαίως, να μην παραβλέψουμε τα πολλά τεχνικά άρθρα που έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά. Για το 2017, η Ένωση ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην ενημέρωση του τεχνικού κόσμου, με μεγαλύτερη εξωστρέφεια και νέες ιδέες. Εάν ευοδωθούν οι προσπάθειές μας, ελπίζουμε σύντομα να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα επιμόρφωσης με πιστοποίηση (όχι απλά ενημέρωσης) εταιρικών στελεχών και συνεργατών των μελών της Ένωσης. Όσο για τις ομάδες εργασίες, φυσικά θα συνεχίσουν και το 2017 να παρουσιάζουν το αξιόλογο και συνεχώς αναθεωρημένο έργο τους σε οργανωμένες ομάδες του τεχνικού κόσμου.
Τελειώνοντας, με αφορμή το όραμα του αείμνηστου Γιάννη Διαμαντόπουλου “για συμμετοχή όλων των εταιρειών στην Ένωση”, θα καλούσα όλες τις εταιρείες του χώρου μας, να ενταχθούν στην ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε και να ενισχύσουν το έργο της. Ανιδιοτελής προσπάθεια και κόπος, πολλών ανθρώπων και για πολλά χρόνια, οδήγησαν στην καταξίωση της Ένωσης. Η προσπάθεια συνεχίζεται, νέος στόχος μας να αναδείξουμε την ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε, ως την Ένωση των ευρύτερων επιχειρήσεων του κλάδου θέρμανσης, κλιματισμού και ενέργειας.
Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση που κάνατε στην Ένωση και προσωπικά σε εμένα.
Βασίλης Φούρλας
Διπλ/χος Μηχ/γος Μηχ/κος ΕΜΠ
Αντιπρόεδρος ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε
Στιγμιότυπο από παλαιότερη γενική συνέλευση της ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. Διακρίνονται από αριστερά οι κ.κ. Γιώργος Ξανθούλης, Γιάννης Διαμαντόπουλος, Διονύσης Σβορώνος και Παύλος Κωνσταντινίδης
