Εξελίξεις και προκλήσεις στην αγορά του κλάδου θέρμανσης στις νέες οικονομικές συνθήκες

Ημερίδα της Ένωσης Ελληνικών Επιχειρήσεων Θέρμανσης Ενέργειας (ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε.) στις 20 Νοεμβρίου στο ξενοδοχείο Fenix στη Γλυφάδα

Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ημερίδα διοργάνωσε στις 20 Νοεμβρίου στο ξενοδοχείο Fenix στη Γλυφάδα η Ένωση Ελληνικών Επιχειρήσεων Θέρμανσης Ενέργειας (ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε.).Η ημερίδα περιελάμβανε στο πρόγραμμά της ομιλίες και παρουσιάσεις που αφορούν τις τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο της θέρμανσης, την εξοικονόμηση ενέργειας και την πρόσφατη σχετική νομοθεσία και την επιχειρηματικότητα σε περίοδο κρίσης. Το πρόγραμμα της ημερίδας ήταν χωρισμένο σε τέσσερις θεματικές ενότητες. Μετά το τέλος των ομιλιών και των παρουσιάσεων, ακολούθησε ελεύθερη συζήτηση αναφορικά με τα προβλήματα, τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται, τις προοπτικές και τις νέες προκλήσεις του κλάδου της θέρμανσης.
Χαιρετισμοί και αρχικές εισηγήσεις
Το άνοιγμα της ημερίδας έκανε ο πρόεδρος της Ένωσης Γιάννης Διαμαντόπουλος ο οποίος καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες, τόνισε:
«Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι.
Προσκεκλημένοι μας, καλημέρα σας.
Φτάσαμε στη σημερινή ημέρα μετά από μακρά προετοιμασία και χαίρομαι που ανταποκριθήκατε στην πρόσκλησή μας.
Είναι η πρώτη ημερίδα που διοργανώνουμε ως Ένωση, ως ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. και είναι ουσιαστικά η πρώτη από συστάσεως του κλάδου μας. Είμαστε σίγουροι, όμως ότι στο τέλος της ημέρας θα είμαστε όλοι λίγο πιο σοφοί και οι χαμένοι θα είναι οι απόντες.
Σήμερα δεν είμαστε εδώ για να σας απαριθμήσουμε για το τι καλά πράγματα έκανε μέχρι τώρα το ΔΣ. Αυτά θα τα διαπιστώσετε έμμεσα με την πάροδο της ημέρας.
Σήμερα είμαστε εδώ για να μιλήσουμε για τα ζητήματα που μας απασχολούν, ως κλάδο, γι’αυτό έχουμε προσκαλέσει και τα στελέχη των επιχειρήσεων των μελών μας, γιατί όλοι πρέπει να πληροφορηθούμε για τις νέες εξελίξεις και να κατανοήσουμε τα νέα δεδομένα.
Είμαστε σε μια κρίσιμη καμπή και οι επιχειρήσεις του κλάδου μας έχουν υποστεί με σκληρό τρόπο τις συνέπειες της κρίσης, μια και η δραστηριότητά μας σχετίζεται με την οικοδομική δραστηριότητα, που διαρκώς φθίνει.
Το ερώτημα είναι: Θα μείνουμε άπραγοι, περιμένοντας το μοιραίο;
Όχι βεβαίως. Η Ένωσή μας με την σημερινή ημερίδα, αυτό ακριβώς προσπαθεί να κάνει. Να πληροφορήσει τα μέλη της, να τα κινητοποιήσει, ώστε να προσαρμόσουμε τις επιχειρήσεις μας, την οργάνωσή μας, το προσωπικό μας στα νέα δεδομένα και να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις νέες απαιτήσεις.
Σήμερα λοιπόν θα προσπαθήσουμε:
• Να διαπιστώσουμε ως κλάδος, που βρισκόμαστε, ποια είναι τα προβλήματα και οι αιτίες της κακοδαιμονίας.
• Να δούμε το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται, τις νέες τεχνολογικές τάσεις, τη νέα νομοθεσία, που δημιουργείται με καθυστέρηση και στη χώρα μας.
• Να δούμε τέλος, χωρίς να μένουμε μόνο στις διαπιστώσεις, πώς οι επιχειρήσεις μας μπορούν να παίξουν ρόλο στο νέο περιβάλλον.
Για όλα αυτά έχουμε προσκαλέσει σήμερα ομιλητές με κύρος, από διάφορους φορείς, για να μας βοηθήσουν με τις ομιλίες τους να κατανοήσουμε το «νέο», που δημιουργείται.
Να ευχαριστήσω για την παρουσία τους τους εκπροσώπους της ΟΒΥΕ, και των περιοδικών «Ο Υδραυλικός», και «Τεχνικά».
Τέλος να ευχαριστήσω την εταιρία Grundfos Hellas AE για την ευγενική της χορηγία, στη γραμματειακή υποστήριξη της σημερινής μας ημερίδας»
Ακολούθησαν οι εισηγήσεις:
– «Ο ΚΕΝΑΚ και το μέλλον της θέρμανσης» από τον κ. Απόστολο Ευθυμιάδη, διπλωματούχο μηχανολόγο-ηλεκτρολόγο, Δρ. μηχανικό ΜΙΤ.
– Ενεργειακή σχεδίαση (ECODESIGN) με εισηγητή τον δικηγόρο, Δρ. Νομικής Γεώργιο Ξανθούλη ο οποίος παρουσίασε αναλυτικά το Προεδρικό Διάταγμα 32/2010 (Οδηγίες 2005/32/ΕΚ και 2009/125/ΕΚ) που αναφέρεται στις απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού προϊόντων που καταναλώνουν ενέργεια.
Το πρόγραμμα της ημερίδας περιελάμβανε και χαιρετισμό του Γενικού Γραμματέα Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής καθ. Κωνσταντίνου Μαθιουδάκη ο οποίος με γραπτό του μήνυμα ενημέρωσε ότι η «πέραν του αναμενόμενου παραμονή στο εξωτερικό και σωρευμένες υποχρεώσεις» τον ανάγκασαν να απουσιάσει από την εκδήλωση. Στο μήνυμά του ο κ. Μαθιουδάκης αναφέρθηκε στους στόχους της εθνικής πολιτικής ενέργειας και επισήμανε τα κίνητρα και τα οφέλη που θα έχουν οι καταναλωτές από την εφαρμογή του προγράμματος «εξοικονόμηση κατ΄ οίκον».
Ομάδες εργασίας και τεχνικές εισηγήσεις
Στο δεύτερο μέρος της ημερίδας έγινε η παρουσίαση του έργου των ομάδων εργασίας που συγκροτήθηκαν μετά από απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης τον περασμένο Μάιο.
Ο γενικός γραμματέας β΄ της ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. Σωτήρης Κατσιμίχας επισήμανε ότι ο σκοπός δημιουργίας αυτών των ομάδων είναι η συγκέντρωση υλικού (επιστημονικού, τεχνικού, οικονομικού) που μπορεί να αξιοποιηθεί από:
• Την Ένωση στις συνομιλίες με το υπουργείο Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, και διάφορους αρμόδιους φορείς (ΤΕΕ, ΚΑΠΕ κλπ).
• Τα μέλη της Ένωσης για την πληρέστερη ενημέρωσή τους.
• Τους ενεργειακούς επιθεωρητές κατά το στάδιο ενημέρωσης και κατάρτισής τους.
Επίσης αναφέρθηκε στις προϋποθέσεις και διαδικασία ένταξης στο πρόγραμμα «εξοικονόμηση κατ΄οίκον».
Όπως επισημάνθηκε στις ομάδες εργάστηκαν 21 μηχανικοί, 16 εταιρίες αφιέρωσαν χρόνο και τεχνογνωσία και συνολικά αφιερώθηκαν περισσότερες από 150 εργατοώρες. Συγκεκριμένα, οι τέσσερις ομάδες εργασίας και τα στελέχη των εταιριών – μελών της ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. που συμμετείχαν σε αυτές είναι:
1. Λέβητες, καυστήρες, κυκλοφορητές: Νεόφυτος Αγτζόγλου, μηχ. ηλεκτρολόγος (Saturn), Μανώλης Βερίγος, ηλ. μηχανικός (Βιοσώλ), Δάνης Νεργίζης, μηχ. μηχανικός (Νεργίζης), Θεοφάνης Πεταλούδης, μηχ. μηχανικός (Caloria ΑΒΕΕ), Δημήτρης Πετκίδης,μηχ.μηχανικός (Buderus), Γιώργος Πουργάνης, μηχ. ηλεκτρολόγος (Thermogroup S.A.) και Γιάννης Τσικαλάκης μηχ. μηχανικός (Thermovent Hellas Α. Ε.).
2. Αυτοματισμοί θέρμανσης: Δημήτρης Αποστολίδης, ηλ. μηχανικός (Buderus), Δημήτρης Κατσίβελας, Δρ. μηχ. μηχανικός (Βιοσώλ), Αναστάσιος Ρουγγέρης, ηλ. μηχανικός (Buderus), Γιάννης Τσικαλάκης μηχ. μηχανικός (Thermovent Hellas Α. Ε.), Ελένη Φραγκοπούλου, μηχ. μηχανικός (Calda) και Βασίλης Φούρλας, μηχ. μηχανικός (FN-Smart Systems ΑΕ).
3. Γεωθερμία – αντλίες θερμότητας: Γιώργος Βλαχάκης, μηχ. μηχανικός (Υδρομετάλ), Κωνσταντίνα Καλλιακούδη, μηχ. μηχανικός (Ergon), Κώστας Καπετανάκης, μηχ. μηχανικός (Calda), Σωτήρης Κατσιμίχας, Δρ. μηχ. μηχανικός (Θερμογκαζ ΑΕ), Βασίλης Φούρλας, μηχ. μηχανικός (FN-Smart Systems ΑΕ).
4. Ηλιοθερμικά συστήματα: Γιώργος Ανδριανός, ηλ. μηχανικός (Ανδριανός), Δημήτρης Αποστολίδης ηλ. μηχανικός (Buderus), Τριαντάφυλλος Εταιρίδης, μηχ. μηχανικός (Cosmosolar), Δημήτρης Κατσίβελας, Δρ. μηχ. μηχανικός (Βιοσώλ), Σωτήρης Κατσιμίχας, Δρ. μηχ. μηχανικός (Θερμογκαζ ΑΕ), Νίκος Μπαζινάς, μηχ. μηχανικός (FN-Smart Systems ΑΕ), Δικαίος Παπαμαύρος, μηχ. μηχανικός (Tiemme) και Γιάννης Σουρλαντζής, οικονομολόγος (Klimatika).
Στην ημερίδα παρουσιάστηκαν οι παρακάτω εργασίες – τεχνικές εισηγήσεις:
– Λέβητες (κατηγορίες, πλεονεκτήματα – μειονεκτήματα, ορολογία – δομή – σήμανση, λέβητες συμπύκνωσης).
– Αυτοματισμοί. Η παρουσίαση έγινε από τον Βασίλη Φούρλα, διευθύνοντα συμβούλου της εταιρίας FN-Smart Systems ΑΕ.
– Γεωθερμία-αντλίες θερμότητας. Η παρουσίαση έγινε από τον Σωτήρη Κατσιμίχα, διευθύνοντα συμβούλου της εταιρίας Θερμογκαζ ΑΕ.
– Ηλιοθερμία. Η παρουσίαση έγινε από τον Γεώργιο Ανδριανό, γενικού διευθυντή της εταιρίας Ανδριανός.
Επίσης από τον Σ. Κατσιμίχα έγινε παρουσίαση των απαιτήσεων που προκύπτουν για τους λέβητες από την εφαρμογή του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ).
Επιχειρηματικότητα
Το τρίτο μέρος της ημερίδας αφορούσε θέματα επιχειρηματικότητας στις σημερινές οικονομικές συνθήκες.
Προλογίζοντας αυτήν την ενότητα της ημερίδας ο πρόεδρος της ΕΝ.Ε.ΕΠΙ.Θ.Ε. Γιάννης Διαμαντόπουλος , τόνισε:
«Πάμε τώρα στα εσωτερικά, τα λειτουργικά μας. Τι εννοούμε με την έννοια επιχειρηματικότητα;
Όλοι ξέρουμε ότι ο παλιός ελληνικός κινηματογράφος, πέρα από τη ψυχαγωγία που προσέφερε, διαμόρφωσε νοοτροπίες και αντιλήψεις. Ανάμεσα λοιπόν σ΄ αυτά, είναι και η αντίληψη που έχει ο κόσμος για τους επιχειρηματίες, πριν ενσκήψει η «προοδευτική» αντίληψη της πλήρους απόρριψης.
Ο πολύς κόσμος λοιπόν έχει ταυτίσει τους επιχειρηματίες με τον Λάμπρο Κωνσταντάρα, που στα έργα του βρισκόταν μονίμως σε διακοπές. Στην Αίγινα, στη Ρόδο ή στην Κέρκυρα και ασχολιόταν με γυναικοδουλειές, με τα ακριβά αυτοκίνητα και το γκολφ ή ασχολιόταν με τα καπρίτσια της κόρης του της σοσιαλίστριας. Και η επιχείρηση βέβαια πίσω, δούλευε μόνη της και παρήγε χρήμα.
Αυτή την αντίληψη δεν την έχει δυστυχώς μόνο το ευρύ κοινό, την έχουν ενστερνιστεί και αρκετοί επιχειρηματίες, που ταυτίζουν το ταμείο της επιχείρησης με την τσέπη τους και την οργάνωση της επιχείρησης με το ό,τι έχουν οι ίδιοι στο μυαλό τους.
Οι επιχειρήσεις του μεγέθους μας θέλουν συνεχή παρουσία του επιχειρηματία. Με το ένα μάτι να βλέπεις τα καθημερινά, να είσαι στον πάγκο, να προλαβαίνεις τα λάθη, να λύνεις τα προβλήματα, να ελέγχεις το προσωπικό, να παρακολουθείς τους πελάτες, να βλέπεις το ταμείο. Με το άλλο μάτι να βλέπεις έξω από την επιχείρηση: τον ανταγωνισμό, τους προμηθευτές, τις τάσεις στην αγορά, τα νέα προϊόντα, νέες συνεργασίες, την επιμόρφωση, τις νέες τεχνολογίες. Το μέλλον της επιχείρησης.
Η επιχειρηματικότητα είναι κάτι σαν το ποδήλατο. Για να κρατάς την ισορροπία σου πρέπει να βλέπεις μακριά, αλλά συγχρόνως με επιδεξιότητα να αποφεύγεις τις λακούβες. Να είσαι μονίμως σε εγρήγορση. Δηλαδή να κάνεις συνεχώς πετάλ για να μπορείς να στέκεσαι, και όταν χρειάζεται, να κάνεις ορθοπεταλιά. Αυτή την περίοδο βεβαίως διανύουμε τη φάση της ορθοπεταλιάς.
Το έχουμε ξαναπεί. Αρκετοί από μας ξεκινήσαμε σαν μαγαζιά λιανικής και λόγω της συγκυρίας και της ικανότητας φτάσαμε εδώ που φτάσαμε, χωρίς να έχουμε συνειδητοποιήσει το μέγεθος της ευθύνης και του βάρους που έχουμε πάνω μας. Και ίσως δεν έχουμε ακόμα προσαρμόσει τον τρόπο διοίκησης στο νέο μέγεθος των επιχειρήσεών μας.
Οι περισσότεροι λειτουργούμε εμπειρικά και ασκούμε διαισθητικό μάνατζμεντ και μάρκετινγκ, τη στιγμή που κάθε τομέας πλέον σήμερα μέσα στην επιχείρηση, είναι από μόνος του ένα ξεχωριστό κεφάλαιο, μια επιστήμη. Διοίκηση της επιχείρησης, διαχείριση του προσωπικού, οργάνωση των πωλήσεων, είσπραξη των υπολοίπων, υπολογισμός των αποθεμάτων, επιλογή των προϊόντων κλπ.
Οι μικρές επιχειρήσεις, σαν τις δικές μας, δεν μπορούν βεβαίως να έχουν χωριστά τμήματα για όλα αυτά, ή ειδικούς συμβούλους.
Μπορούμε όμως να καταφεύγουμε σε εξωτερικούς συμβούλους, αρκεί να το ξέρουμε και να το θέλουμε. Να έχουμε επίγνωση των δυνατοτήτων μας.
Πρέπει όμως οπωσδήποτε οι ίδιοι οι επιχειρηματίες, που είναι η κινητήρια δύναμη των επιχειρήσεων, να παρακολουθούν τις εξελίξεις σε όλους τους τομείς. Να επιμορφώνονται διαρκώς, διαφορετικά βρίσκονται εκτός αγοράς χωρίς να το καταλάβουν. Είναι υποχρέωσή μας, εφ΄όσον θέλουμε να διατηρούμε την επιχείρηση σε υγιή θέση. Ας σκεφτεί λοιπόν ο καθένας μας, ποια σεμινάρια ή εκπαίδευση παρακολούθησε τα τελευταία χρόνια;
Αυτό το κενό προσπαθεί εν μέρει να αναπληρώσει η Ένωσή μας και να δώσει στον καθένα μας την απαραίτητη πληροφόρηση, γιατί το μικρό μέγεθος των επιχειρήσεων είναι ένας από τους λόγους, που εμποδίζει την εξέλιξη και στον κλάδο μας.
Οι εισηγήσεις που παρουσιάστικαν σ’αυτήν την ενότητα ήταν:
– Η επιχειρηματικότητα σε περίοδο κρίσης, με εισηγητή τον κ. Γιώργο Χωρέμη, γενικό διευθυντή της εταιρίας PRA (εταιρία συμβούλων υλοποίησης εξυγίανσης και ενοποίησης επιχειρήσεων και βελτίωσης της κερδοφορίας).
– Ασφάλιση πιστώσεων, με εισηγητή τον κ. Γιώργο Ξανθούλη, Δρ. Ν.-δικηγόρος, νομικός σύμβουλος.
Μετά τις δύο παραπάνω εισηγήσεις ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας Wilo Hellas ABEE, Τάκης Στάπας παρουσίασε το θέμα: «Έρευνα αγοράς στον κλάδο της θέρμανσης».
Επισήμανε ότι ο σκοπός της έρευνας είναι: Η όσο το δυνατόν ακριβέστερη μέτρηση του μεγέθους της αγοράς θέρμανσης σαν σύνολο αλλά και σαν επιμέρους οικογένειες προϊόντων.
Η επανάληψη της έρευνας – μέτρησης σε τακτά και εύλογα χρονικά διαστήματα (π.χ. ετήσια), προσδιορίζει τις τάσεις που είναι εξαιρετικά σημαντικές τόσο για την ερμηνεία γεγονότων, όσο και για την πρόβλεψη εξελίξεων. Η μέτρηση αυτή δίνει την δυνατότητα καλύτερου προγραμματισμού παραγγελιών, ύψους αποθέματος, επιλογής προϊόντων, χρησιμοποίησης πόρων, δημιουργίας στρατηγικής και επιλογής τακτικής». Ο κ. Στάπας παρουσίασε αναλυτικά τον τρόπο διεξαγωγής της ετήσιας έρευνας αγοράς καθώς και της μηνιαίας μέτρησης επιχειρηματικού κλίματος (βαρόμετρο) με την συμμετοχή των μελών της Ένωσης. Με την παράθεση σχεδιαγραμμάτων από τον κ. Στάπα παρουσιάστηκε η πορεία του τζίρου , των πωλήσεων και των κερδών (πφ) την περίοδο 2006 – 2009 των εταιριών του κλάδου θέρμανσης.
Στην τελευταία ενότητα της ημερίδας ο πρόεδρος της Ένωσης κ. Γιάννης Διαμαντόπουλος παρουσίασε την εισήγησή του με θέμα «Το παρόν και το μέλλον του κλάδου», την οποία δημοσιεύουμε στη συνέχεια. Σε επόμενα τεύχη θα παρουσιάσουμε αναλυτικά και άλλες εισηγήσεις από την ημερίδα.

Το παρόν και το μέλλον του κλάδου μας

Ζούμε στο μεταίχμιο δύο εποχών. Βλέπουμε τα πράγματα να αλλάζουν γύρω μας και εμείς κοιτάμε σαστισμένοι, γιατί δεν μπορούμε να τα κατανοήσουμε.
Νομίζουμε ότι αλλαγές συμβαίνουν μόνο στον καιρό μας, γι αυτό θα αναφερθώ σ’ ένα παράδειγμα από το παρελθόν.
Μερικές δεκαετίες πριν, όταν οι μεταφορές γίνονταν με κάρα, υπήρχαν τα καροποιεία που έφτιαχναν τα κάρα και κατά μήκος των τότε δρόμων υπήρχαν συνεργεία για να τα επισκευάζουν. Επίσης υπήρχαν συνεργεία για να επισκευάζουν τις ρόδες, τα σαμάρια, να πεταλώνουν τα άλογα κλπ. Συγχρόνως υπήρχαν και πρατήρια που διέθεταν σανό και τριφύλλι για τα άλογα και στο τότε επαρχιακό δίκτυο, υπήρχαν και τα πανδοχεία, που πέρα από τον ύπνο στους καραγωγείς, πρόσφεραν και όλες τις υπηρεσίας που είπαμε πριν.
Όταν άρχισαν να εμφανίζονται τα αυτοκίνητα, τα φορτηγά πρώτα, όλα αυτά τα επαγγέλματα έχαναν έδαφος και αρκετά άρχισαν να μεταλλάσσονται. Αυτοί που έφτιαχναν ή πωλούσαν κάρα, άρχισαν να πωλούν αυτοκίνητα. Οι καραγωγείς έμαθαν να οδηγούν και αγόρασαν φορτηγά ή τρίκυκλα. Τα πανδοχεία και τα πρατήρια σανού έγιναν βενζινάδικα, αυτοί που επισκεύαζαν κάρα, έμαθαν να φτιάχνουν ή να επισκευάζουν καρότσες αυτοκινήτων, αυτοί που έφτιαχναν τις ρόδες των κάρων, άνοιξαν βουλκανιζατέρ, αυτοί που έκαναν σαμάρια, άρχισαν να ασχολούνται με ταπετσαρίες αυτοκινήτων κο.κ
Αυτά βέβαια συνέβησαν σταδιακά, μέσα σε δυο δεκαετίες και έγιναν ομαλά. Άλλοι επαγγελματίες ακολούθησαν την εξέλιξη, επενδύοντας και εκπαιδευόμενοι, άλλοι έμειναν πίσω. Έτσι γινόταν πάντα. Τα πράγματα πάντα εξελίσσονταν.
Σήμερα η αλλαγή και στον τομέα μας γίνεται με ραγδαίο τρόπο, λόγω της κρίσης. Η αλλαγή είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού και μερικές φορές έχω την αίσθηση ότι εμείς επιμένουμε ακόμα να πουλήσουμε κάρο, ενώ ο πελάτης μας ζητάει αυτοκίνητο.
Δεν ξέρω αν το παράδειγμα είναι επιτυχές ή όχι, αλλά την εξέλιξη δεν μπορούμε, ούτε να την ξορκίσουμε, ούτε να την εμποδίσουμε. Έχουμε χρέος όχι μόνο να την ακολουθήσουμε, αλλά και να την επηρεάσουμε προς όφελός μας.
Από την παρουσίαση του κ. Στάπα, που αφορούσε την επεξεργασία των ισολογισμών πολλών εταιριών του κλάδου μας, καταλαβαίνει κανείς χωρίς πολλές οικονομικές γνώσεις ότι η κατάσταση στον κλάδο δεν είναι καλή.
Τι φταίει; Ο θεός; Το φέγκ σούι ή ο ανάδρομος Ερμής; Ρωτάω γιατί είμαστε γενικώς επιρρεπείς ως λαός να λέμε πως για την κατάστασή μας φταίνε πάντα οι άλλοι και ιδιαίτερα φταίει το κράτος.
Το κράτος έχει σίγουρα ευθύνες, γιατί δεν ορίζει τους όρους του παιχνιδιού, τις προδιαγραφές των προϊόντων. Αλλά ειλικρινά, πότε το κράτος το συμπεριλάβαμε στους υπολογισμούς μας όλα αυτά τα χρόνια;
Λοιπόν έχουμε κι εμείς τις ευθύνες μας. Και ως κλάδος κι ως επιχειρηματίες. Κι αυτό έχει σημασία να το πούμε, γιατί όποιος θεωρεί ότι όλα καλώς τα έχει κάνει μέχρι τώρα, δεν αισθάνεται την ανάγκη να διορθώσει τίποτα από την πορεία του. Θα απαριθμήσω τις αιτίες που μας έκαναν να φτάσουμε εδώ, αν και είναι γνωστές σε όλους:
• Κατασκευή και διακίνηση προϊόντων χωρίς προδιαγραφές με μόνο κριτήριο την τιμή.
• Μικρό περιθώριο κέρδους.
• Μακριοί χρόνοι αποπληρωμής.
• Μεγάλα ανοίγματα προς τους πελάτες.
• Κυνήγι του τζίρου, χωρίς να κοιτάμε το αποτέλεσμα.
• Μικρομέγαλες κινήσεις και επενδύσεις, δυσανάλογες με το μέγεθος του κλάδου.
• Αθέμιτος και προσωποποιημένος ανταγωνισμός.
Έτσι αμέριμνοι πορευόμασταν μέχρι σήμερα, για 30 χρόνια και τα κουτσοβολεύαμε.
Ήρθε όμως η μείωση του τζίρου, για δεύτερη συνεχή χρονιά και η κατάσταση στην αγορά έχει γίνει αποπνικτική.
Συγχρόνως η κρίση, πέρα από τη μείωση του τζίρου, έφερε επί πλέον:
• Περαιτέρω επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής.
• Αυξημένες επισφάλειες.
• Περισσότερες ακάλυπτες επιταγές.
• Λόγω της πτώσης του τζίρου, αύξηση των γενικών εξόδων.
Τη μείωση τζίρου σ’ ένα βαθμό την βλέπεις, την αντιμετωπίζεις. Τις επισφάλειες, που είναι απρόβλεπτες, είναι αδύνατο.
Κι όλα αυτά λοιπόν δημιουργούν δυσκολία λειτουργίας των επιχειρήσεων. Κι όταν όλη την ημέρα φθείρεσαι με το οικονομικό ζήτημα, δεν περισσεύει ικμάδα για τίποτα δημιουργικό. Δεν είναι ευχάριστο να φτάνει ένας συνάδελφος, ένας πελάτης ή ένας προμηθευτής, που δουλεύει στον ίδιο κλάδο, σε αδυναμία. Είναι επικίνδυνο, για όλον τον κλάδο.
Επί πλέον τώρα, πάνω σ’ αυτή τη δυσκολία:
– Έρχεται το κράτος με έκτακτες εισφορές και περαιώσεις.
– Έρχονται οι προμηθευτές του εξωτερικού με μείωση των πιστώσεων.
– Έρχονται οι τράπεζες με μείωση των δανειοδοτήσεων για να δυσχεράνουν πιο πολύ την κατάσταση.
Η συνεχής μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας τα τελευταία χρόνια, που το 2005 ήταν 105.000.000 κ.μ. και σήμερα είναι κάτω από 40.000.000 κ.μ., δηλαδή μείωση 63%, η μείωση των στεγαστικών δανείων, το μεγάλο απόθεμα των αδιάθετων κατοικιών και καταστημάτων, το υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο να ελπίζουμε ότι θα επανέλθουμε στα προηγούμενα.
Τους τζίρους, τις πωλήσεις, την αγορά, τα προϊόντα όπως τα γνωρίζαμε μέχρι τώρα, πρέπει να τα ξεχάσουμε. Εξεμέτρησαν το ζειν. Δεν είναι σχήμα λόγου. Είναι η οδυνηρή πραγματικότητα.
Αν δε, εφαρμοστεί από τον επόμενο χρόνο και η εξίσωση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης με το πετρέλαιο κίνησης, αυτό θα είναι η χαριστική βολή για τα διακινούμενα μέχρι τώρα προϊόντα. Γιατί το γεγονός αυτό έχει και άλλη ανάγνωση.
Η όλη εξέλιξη θα έχει επιπτώσεις και στην δομή της αγοράς του κλάδου, σε όλα τα επίπεδα, γιατί ο τζίρος που θα απομείνει με τα τρέχοντα προϊόντα δεν θα επαρκεί να μας ζήσει όλους.
Οι εισαγωγείς, οι κατασκευαστές και οι χονδρέμποροι, όσοι μείνουν, θα πουλάνε απ’ ευθείας στον εγκαταστάτη και στον ιδιώτη και τα καταστήματα ή θα μεταλλαγούν σε σημεία παροχής τεχνικών συμβουλών και υπηρεσιών ή θα αλλάξουν αντικείμενο ή θα κλείσουν.
Δεν είναι προφητεία. Το βλέπουμε ήδη.
Συγχρόνως ακούμε για νέες άγνωστες μέχρι σήμερα έννοιες:
• Ενεργειακή απόδοση κτηρίων ΚΕΝΑΚ.
• Ενεργειακοί επιθεωρητές.
• Ενεργειακή σχεδίαση προϊόντων.
• Εταιρίες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών.
• Πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης.
• 20/20/20.
• Μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
• Πράσινες γειτονιές κλπ και πελαγώνουμε ακόμα περισσότερο.
Ακούμε ακόμα γι’ απαγόρευση σε δύο χρόνια των συμβατικών λεβήτων και καυστήρων και αντί να χαιρόμαστε, μας πιάνει πανικός. Γιατί δεν θα μπορούμε να πουλάμε πλέον φτηνά προϊόντα χωρίς προδιαγραφές!!!
Συνάδελφοι,
Μπορώ να συνεχίσω τη μαύρη λίστα της απαισιοδοξίας, μέχρι που ο ένας να αρχίσει να κλαίει στον ώμο του άλλου, κι έτσι αγκαλιασμένοι όπως θάμαστε να τραβήξουμε κατά τη θάλασσα!!!
Ας περάσω λοιπόν στις προτάσεις, γιατί ο κλάδος της θέρμανσης δεν έχει μόνο ένδοξο παρελθόν και μίζερο παρόν, μπορεί να έχει και μέλλον. Και έχει μέλλον, μόνο γι αυτούς που προετοιμάζονται.
Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε;
Πρέπει κατ’ αρχήν όλα αυτά που περιγράψαμε πριν ως αρνητικά, να τα αντιμετωπίσουμε ως ευκαιρίες για τη σωτηρία και για την ανανέωση των επιχειρήσεών μας.
Και μην περιμένουμε να μας σώσει κανένας άλλος. Εμείς μόνοι μας πρέπει να ενεργήσουμε.
Υπάρχουν οι άμεσες ενέργειες:
Επειδή, όπως πιστεύω συμφωνήσαμε όλοι, δεν υπάρχει περίπτωση ανάκαμψης, πρέπει ως επιχειρηματίες να κάνουμε άμεσα, από τη Δευτέρα κιόλας, αυτά που δεν κάναμε τόσο καιρό:
• Να προσαρμόσουμε την οργάνωσή μας και τα έξοδά μας στα νέα μεγέθη χωρίς συναισθηματισμούς. Να απαλλαγούμε από τα περιττά.
• Να αυξήσουμε το περιθώριο κέρδους.
• Να μειώσουμε τους χρόνους αποπληρωμής.
• Να μειώσουμε τα αποθέματά μας, κι ας πιέζουν οι προμηθευτές.
Ακόμα πρέπει σε δεύτερο στάδιο:
• Να διευρύνουμε την γκάμα των προϊόντων μας. Να μην εξαρτάμε το τζίρο και την επιχείρησή μας, από ένα προμηθευτή ή από ένα προϊόν.
• Να αναζητήσουμε προϊόντα καλλίτερης τεχνολογίας, υψηλότερης τιμής.
• Να εστιαστούμε από τώρα στην εξοικονόμηση ενέργειας.
• Να αναζητήσουμε συνεργασίες είτε μέσω προϊόντων, είτε μέσω συγχωνεύσεων με άλλες εταιρίες του κλάδου.
• Να ανοιχτούμε στις νέες τεχνολογίες. Όχι μεταπρατικά. Αλλά με σχέδιο, επενδύοντας κυρίως σε τεχνογνωσία και εκπαίδευση.
Η εξοικονόμηση ενέργειας δεν αφορά μόνο τις παλιές εγκαταστάσεις, αλλά και τις νέες. Αυτό σημαίνει ότι από Δευτέρα πρέπει να αλλάξουμε τρόπο στις προσφορές μας και στις πωλήσεις μας. Να προτείνουμε αυτοματισμούς. Μην περιμένουμε να μας τα ζητήσουν.
Επίσης να δώσουμε εντολή στους πωλητές μας, στις επισκέψεις τους στους πελάτες μας, να ασχολούνται με την ουσιαστική ενημέρωση, τη μεταφορά του μηνύματος προς τα πού βαίνει η αγορά και όχι να μεταφέρουν από μαγαζί σε μαγαζί τη μαυρίλα και να ασχολούνται με την διακίνηση κουτσομπολιών.
Έχει εξαγγελθεί η μετάβαση στους λέβητες συμπύκνωσης, τη ίδια στιγμή που υπάρχει ζήτημα με παραποιημένες αποδόσεις λεβήτων. Οξύμωρο. Θα περιμένουμε το κράτος; Προτείνουμε λοιπόν και θα το κάνουμε, να συγκροτήσουμε ομάδα με όλους τους κατασκευαστές και εισαγωγείς λεβήτων, ώστε να επιτευχθεί συμφωνία κυρίων και να εναρμονιστούμε σταδιακά με τα δεδομένα της ευρωπαϊκής ένωσης.
Σε όλη την Ευρώπη για την απόδοση των θερμαντικών σωμάτων εφαρμόζεται η ΕΝ 442, σε συνθήκες 75/65/20, που επεβλήθη από τις επιχειρήσεις, εμείς εδώ δουλεύουμε ακόμα με DIN 4704 και σε 90/70/20 και όχι μόνο. Θα συγκροτήσουμε ομάδα για να συζητήσουμε και να συμφωνήσουμε στα αυτονόητα. Αυτά που προστατεύουν τα συμφέροντά μας και τα συμφέροντα του καταναλωτή.
Αυτά τα ζητήματα μόνο με κοινή συναίνεση μπορούν να λυθούν και από τη θετική έκβαση θα ωφεληθούμε όλοι άμεσα, γιατί αυξάνεται το μέγεθος, αυξάνεται η τιμή μονάδας, μειώνεται η κατανάλωση ενέργειας. Θα προκύψει άμεσο όφελος, χωρίς κανένα κόστος.
Τι απομένει λοιπόν ως δουλειά για τα επόμενα χρόνια και σε τι να ελπίζουμε:
• Το εμπόριο όπως και η ζωή, δεν έχει κενά. Έχει συνέχεια, με διακυμάνσεις ή με άλλη μορφή. Αυτό σημαίνει ότι θα συνεχίζει λόγω αδράνειας και λόγω αντικαταστάσεων να τρέχει η συμβατική δουλειά, αλλά μειωμένη. Σε μας εναπόκειται να προσπαθούμε να προσφέρουμε προϊόντα υψηλότερης τιμής και ποιότητας γι αυτό το κομμάτι της αγοράς.
• Το φυσικό αέριο λόγω της έντονης πτώσης τα τελευταία χρόνια, μόνο άνοδο μπορεί να έχει στα επόμενα. Ας λάβουμε υπ’ όψιν και την αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος στην ΕΠΑ Αττικής, που πιστεύουμε να λειτουργήσει καλύτερα. Η διείσδυση του φυσικού αερίου σε νέες περιοχές, αλλά και η αύξηση της τιμής του πετρελαίου, θα βοηθήσουν τις αντικαταστάσεις.
• Τα νοικοκυριά είναι σε απόγνωση και δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος του κόστους λειτουργίας της θέρμανσης, με την τρέχουσα τιμή του πετρελαίου. Αυτό κάνει επιτακτική την ανάγκη της εξοικονόμησης ενέργειας στα υπάρχοντα κτίρια. Μας περιμένει πολύ δουλειά. Εδώ κατατάσσονται τα συστήματα αυτονομίας, κατανομής δαπανών και θερμιδομέτρησης σε παλιά δισωλήνια συστήματα, οι αντισταθμίσεις, η εξισορρόπιση δικτύων, η αλλαγή λεβητοστασίων κλπ. Πρέπει να επωφεληθούμε ως κλάδος. Αν δεν το κάνουμε εμείς θα το κάνουν οι νεοεμφανιζόμενες «εταιρίες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών». Δεν είναι κρίμα; Η αγορά δεν μας ανήκει δικαιωματικά. Η αγορά ανήκει στους πληροφορημένους. Όπως τόνισε και ο κ. Ευθυμιάδης, απ΄όλες τις επεμβάσεις στα κτίρια, η πιο μικρή σε κόστος και πιο αποδοτική είναι η επέμβαση στην κεντρική θέρμανση. Αυτό πρέπει να το πιστέψουμε και να το εκμεταλλευτούμε και θα δούμε σαν Ένωση πως μπορούμε να το κοινοποιήσουμε κατ΄ευθείαν στους καταναλωτές.
• Η εξίσωση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης με το πετρέλαιο κίνησης εκ πρώτης όψεως, φαίνεται ότι θα μας πλήξει ακόμα περισσότερο. Ναι θα μας πλήξει, εφ΄όσον συνεχίσουμε με το ίδιο μυαλό. Η ακριβή ενέργεια είναι κίνητρο για εξοικονόμηση, που σημαίνει δουλειά για μας. Για τις παλιές εγκαταστάσεις σημαίνει αυτοματισμούς κλπ. Γα τις νέες εγκαταστάσεις σημαίνει καλύτερα και ακριβότερα μηχανήματα. Λέβητες συμπύκνωσης, λέβητες χαμηλών θερμοκρασιών, αυτοματισμούς κλπ.
• Σε δύο χρόνια, βάσει των ευρωπαϊκών οδηγιών δεν θα υπάρχουν συμβατικοί λέβητες, όπως δεν θα υπάρχουν και συμβατικοί κυκλοφορητές, παρά μόνο inverter. Κανονικά εμείς ως κλάδος, έπρεπε να επιζητούμε να συντομευτεί αυτός ο χρόνος εφαρμογής. Ωστόσο, και μέχρι να εφαρμοστεί η οδηγία, έχουμε κοινό συμφέρον με τον καταναλωτή να πουλάμε από τώρα λέβητες με μικρότερη κατανάλωση. Η κρίση έχει κάνει όλους πιο ευαίσθητους, στο ζήτημα της κατανάλωσης. Αυτό είναι θετικό για μας.
• Αναμένεται το πρόγραμμα «εξοικονομώ κατ’ οίκον». Αυτό πρακτικά είναι για το επόμενο έτος. Πέρα όμως από τους εντασσόμενους στο πρόγραμμα, που πληρούν τις προϋποθέσεις, θα υπάρξει συνέργια και θα αφορά και τα κτίρια μετά το 1980, καθώς και ιδιοκτήτες με υψηλότερα εισοδήματα. Έχουμε έρθει σε επαφή με τις τράπεζες οι οποίες έχουν ήδη προετοιμαστεί για τέτοια ζήτηση, δηλαδή για χορήγηση δανείων προς ιδιώτες για τον σκοπό αυτό, γιατί πρέπει να ξέρετε ότι το πρόγραμμα «εξοικονομώ» θα τρέξει μέσω τραπεζών.
• Έχουμε τα προγράμματα «πράσινες γειτονιές», «χτίζοντας το μέλλον» και ό,τι άλλο ακολουθήσει, που σκοπεύουν στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Αυτά θα χρηματοδοτούνται εν μέρει από το κράτος. Προσοχή όμως: ούτε το κράτος, ούτε ο ιδιώτης θα ξοδέψει χρήματα για να βάλει μηχανήματα ίδιας τεχνολογίας με αυτά που θα ξηλώσει. Έπειτα ο έλεγχος θα γίνεται από τους ενεργειακούς επιθεωρητές.
• Υπάρχει ενδιαφέρον για ηλιοθερμία. Αυτό κερδίζει διαρκώς έδαφος, όχι μόνο για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, αλλά και για υποστήριξη θέρμανσης. Δεν νοείται χώρες όπως, η Γερμανία, η Αυστρία να έχουν υψηλότερο ποσοστό χρήσης της ηλιοθερμίας από εμάς. Αυτό αφορά κατοικίες, αλλά και επαγγελματικές χρήσεις. Μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης.
• Το ίδιο συμβαίνει με τη γεωθερμία, που οι εφαρμογές της επεκτείνονται καθημερινά τόσο σε οικιακές, όσο και σε επαγγελματικές χρήσεις. Στα συστήματα αυτά, ηλιοθερμία και γεωθερμία, μετράει η τεχνογνωσία.
• Υπάρχουν ακόμα τα ολοκληρωμένα συστήματα με αντλίες θερμότητας για θέρμανση, ψύξη και ζεστό νερό. Εδώ οι μεγάλοι παίκτες είναι οι εταιρίες κλιματισμού, αλλά η δουλειά της θέρμανσης περνάει μέσα από μας. Να το εκμεταλλευτούμε.
• Ακόμα λόγω της έλλειψης αερισμού στις νέες κατοικίες, έχει θεσπιστεί ευρωπαϊκή οδηγία για αερισμό των σπιτιών και την ανάκτηση θερμότητας.
• Η θέσπιση του ΚΕΝΑΚ και ο θεσμός των ενεργειακών επιθεωρητών θα βοηθήσει άμεσα στην αναβάθμιση του κλάδου και την αύξηση τζίρου. Αρκεί να ακολουθήσουμε τα νέα δεδομένα.
• Ας αναφέρω και τα φωτοβολταϊκά στις στέγες σαν ένα ακόμα αντικείμενο, με ό,τι διάρκεια μπορεί να έχει και ό,τι μπορεί να φέρει σε τζίρο. Παρεπιμπτόντως να πω ότι εδώ η πληρωμή γίνεται μετρητοίς και δεν διαμαρτύρεται κανείς!!
• Γενικώς η τάση είναι η πώληση ολοκληρωμένων συστημάτων και τεχνικών λύσεων και όχι μεμονωμένων προϊόντων. Τα συστήματα αυτά εμπεριέχουν τεχνογνωσία και γι αυτό το λόγο έχουν μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους και χωρίς να θέλω να ωραιοποιήσω την κατάσταση, οι εταιρίες που ασχολούνται με τα συστήματα αυτά φαίνεται να έχουν αντικείμενο. Βεβαίως η αγορά αυτή προς το παρόν είναι μικρή. Αυτό συμβαίνει όμως, γιατί την ανοίγουν λίγοι. Όταν περισσότερες εταιρίες δραστηριοποιηθούν στους κλάδους αυτούς η πίτα θα μεγαλώσει.
Όπως είπαμε λοιπόν και πριν, οι μικρές επιχειρήσεις έχουν το μειονέκτημα, ότι λόγω έλλειψης πληροφόρησης είναι δύσκολος ο εκσυγχρονισμός τους. Αυτό συγχρόνως όμως είναι και το μεγάλο τους πλεονέκτημα: Λόγω ακριβώς του μικρού μεγέθους είναι ευέλικτες, μπορούν να μπαίνουν εύκολα σε νέους τομείς, να αλλάζουν αντικείμενο και προσανατολισμό. Αρκεί να το θελήσουν.
Αυτό λοιπόν που κυρίως χρειάζεται από μας, είναι η απόφαση για αλλαγή. Απόφαση για εκπαίδευση στα νέα συστήματα, που εμπεριέχουν τεχνογνωσία και προστιθέμενη αξία. Η γνώση είναι η δύναμη και αυτή δεν μπορεί να χαθεί με καμία εξέλιξη, απεναντίας μπορεί να επηρεάσει προς τη θετική κατεύθυνση τα πράγματα.
Συνάδελφοι,
Γενική συνταγή και κοινό φάρμακο δεν υπάρχει. Η Ένωση δίνει την πληροφόρηση σε όλους.
Στη ευχέρεια του καθενός εναπόκειται να την αφομοιώσει, να κρατήσει αυτά που νομίζει πως ταιριάζουν στην φυσιογνωμία της εταιρίας του και να τα εφαρμόσει.
Το μέλλον του κλάδου μας ταυτίζεται πλήρως με τις νέες τεχνολογίες και τα νέα συστήματα θέρμανσης και παραγωγής ζεστού νερού χρήσης και κυρίως με την εξοικονόμηση ενέργειας. Εδώ λοιπόν ανοίγεται μια νέα αγορά για τον κλάδο μας. Τα περιθώρια εξοικονόμησης ενέργειας είναι μεγάλα, καθώς και οι αναμενόμενοι τζίροι. Αρκεί να το πιστέψουμε και να το θελήσουμε.
Το μέλλον είναι στα χέρια μας.