ΥΔΡΟΡΡΟΕΣ

Tον παλιό (καλό) καιρό οι μονοκατοικίες μεμονωμένες σε αγροτικό περιβάλλον δεν αντιμετώπιζαν πρόβλημα αποχέτευσης των ομβρίων υδάτων. Είχαν κεραμοσκεπές και τα νερά της βροχής έτρεχαν από το τέρμα των κεραμιδιών στο περιβάλλον. Η αστικοποίηση απαγόρευσε αυτή τη λύση γιατί οι διαβάτες στα πεζοδρόμια βρεχόντουσαν διπλά, από τη βροχή και τα νερά που έτρεχαν από τις σκεπές. Έτσι οι υδραυλικοί της εποχής κατασκεύαζαν γαλβανισμένους ντερέδες που οδηγούσαν τα νερά των κεραμιδιών σε κατακόρυφες υδρορροές επίσης γαλβανισμένες. Εκείνη την εποχή αεραγωγοί ήταν πολύ σπάνιοι και ο υδραυλικός ή ο λευκοσιδηρουργός ήταν έννοιες συνώνυμες. Ακόμη υπάρχει στην Λάρισα συνεταιρισμός λευκοσιδηρουργών – υδραυλικών.
Με τις πολυκατοικίες στην αποχέτευση των ταρατσών μέσω υδρορροών προστέθησαν και αποχετεύσεις από τα μπαλκόνια. Για την κατασκευή των κατακόρυφων υδρορροών εκτός από τη χρήση ορθογωνικών αγωγών από γαλβανισμένη λαμαρίνα πάχους δεκάτων του χιλιοστού άρχισαν να χρησιμοποιούνται και άλλα υλικά κυρίως δε αγωγοί πλαστικοί, χυτοσιδερένιοι ή χάλκινοι. Όπου να ‘ναι θα εμφανισθούν φαντάζομαι και ανοξείδωτοι. Κάθε υλικό έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Οι υδρορροές από λεπτή γαλβανισμένη λαμαρίνα τείνουν να εξαφανιστούν λόγω μικρής σχετικά ζωής (σκουριάζουν) και υψηλού κόστους. Οι πλαστικές έχουν χαμηλή τιμή αλλά φθείρονται γρήγορα από την επίδραση του ήλιου. Χρειάζονται λοιπόν προστασία που είναι σχετικά δύσκολη υπόθεση. Οι χυτοσιδερένιες έχουν σχετικά υψηλό κόστος αλλά όταν έχουμε ένα παλαιό διατηρητέο κτίσμα μπορούν να χρησιμεύσουν ως πολύ ωραίο διακοσμητικό στοιχείο.
Ο χαλκός και ωραίο υλικό είναι και μεγάλη διάρκεια ζωής έχει. Το κόστος του κυμαίνεται αφού ο χαλκός είναι ένα χρηματιστηριακό υλικό. Υπάρχουν περίοδοι που κοστίζει πολύ και άλλες που αρχίζει να γίνεται ανταγωνιστικό.
Οι υδρορροές στις κλασικές πολυκατοικίες στηρίζονται εξωτερικά στους τοίχους και όσες είναι στη πρόσοψη καταλήγουν με οριζόντιους αγωγούς αγωγούς στο ρείθρο του πεζοδρομίου. Το πάχος τους πρέπει να είναι περιορισμένο ώστε να ενσωματώνονται στο ύψος του πεζοψδρομίου. Στον πόδα της κάθετης υδρορροής κατασκευάζουμε ένα φρεάτιο. Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να αποχετεύονται και οι υδρορροές που τοποθετούνται στον τοίχο που βλέπει στον ακάλυπτο. Εάν δεν είναι δυνατή η κατασκευή οριζόντιου δικτύου που να μεταφέρει τα όμβρια στο ρείθρο του πεζοδρομίου ή στο τυχόν υπάρχον δίκτυο αποχέτευσης ομβρίων πρέπει να συλλέγουμε τα νερά αυτά σε ένα φρεάτιο και με μία αντλία να τα μεταφέρουμε στην πρόσοψη. Απαγορεύεται και είναι εγκληματικό να συνδέουμε τα όμβρια νερά στην αποχέτευση των λυμάτων.
Η αρχιτεκτονική όμως αλλάζει. Οι αρχιτέκτονες άρχισαν να κατασκευάζουν “γυάλινα” κτίρια. Σε μία γυάλινη εξωτερική όψη δεν είναι βέβαια δυνατόν να στηρίξουμε εξωτερικές υδρορροές. Στις αρχές κάποιοι είχαν την έμπνευση να τοποθετήσουν υδρορροές στον άξονα των κολωνών. Η λύση αυτή έχει εγκαταληφθεί γιατί ο πολύ πυκνός οπλισμός στο ύψος του ισογείου των υποστυλωμάτων δεν επέτρεπε την εύκολη έξοδο των υδρορροών από το κέντρο των υποστυλωμάτων.
Οι υδρορροές λοιπόν τοποθετούνται στηριζόμενες εξωτερικά των υποστυλωμάτων και για λόγους αισθητικούς καλύπτονται με γυψοσανίδες. Αυτό όμως ανέδειξε ένα πρόβλημα. Το θόρυβο. Το νερό που πέφτει από ύψος 20 μέτρων π.χ. δημιουργεί σημαντικό θόρυβο. Κυκλοφόρησαν έτσι σωλήνες αποχέτευσης τριστρωματικοί με ένα ενδιάμεσο ηχομονωτκό στρώμα κοινοί και για τις υδρορροές και την αποχέτευση λυμάτων αφού το πρόβλημα είναι κοινό. Οι καλοί κατασκευαστές προνόησαν και για κάποια στοιχειώδη έστω ηχομόνωση και των φρεατίων.
Πρόσθετα προβλήματα έχει βέβαια και η αποχέτευση πολύ υψηλών κτιρίων, φαινόμενο σπάνιο αλλά υπαρκτό και στην Ελλάδα. Αν ο θόρυβος για ύψος 20 μέτρων ενοχλεί, σκεφτείτε τι γίνεται για ύψος 50 ή 60 μέτρων. Η λύση είναι να κατασκευασθούν ανά 4 ή 5 πατώματα φρεάτια τα οποία μηδενίζουν στη θέση τους την ορμή του νερού.
Πριν κλείσω θέλω να αναφέρω μια ιδιότητα του νερού. Την ιδιότητα να προσκολλάται στα τοιχώματα του αγωγού. Αυτή η ιδιότητα χρησιμοποιείται σε δύο πολύ ενδιαφέρουσες εφαρμογές.
Η μία εφαρμογή αφορά το φιλτράρισμα των βρόχινων νερών. Το φίλτρο είναι ένα εξάρτημα σαν ταυ που προσαρμόζεται και στην υδρορροή που φέρνει το νερό από τη στέγη και στο τμήμα που οδηγεί στην αποχέτευση. Στο κέντρο του αυτό το ταυ γίνεται μεταλύτερο. Εσωτερικά στην κανονική διάμετρο αντί για τοίχωμα υπάρχει ένας κύλινδρος από διάτρητη λαμαρίνα. Το νερό προσκολλημένο στο τοίχωμα περνάει κατά 90% περίπου έξω από τον κύλινδρο αυτό, ενώ τυχόν φύλλα δένδρων ή άλλες βρωμιές μένουν μέσα και παρασύρονται από το 10% του νερού στην αποχέτευση. Το 90% του νερού που περνάει έξω από τον κύλινδρο παραλαμβάνεται από την πλαϊνή έξοδο του ταυ και οδηγείται στη δεξαμενή ομβρίων υδάτων.
Η άλλη είναι μία σπάνια εφαρμογή σε ειδικές αρχιτεκτονικές ανάγκες. Εάν ανοίξουμε μια τρύπα σε ένα δάπεδο και αφήσουμε νερό να τρέξει ελεύθερο για 3 μέτρα περίπου (ένα πάτωμα) το νερό αυτό θα δημιουργήσει πέφτοντας ένα κώνο με διάμετρο βάσης πάνω από 1 μέτρο και το νερό αναπηδώντας θα λερώσει μια επιφάνεια με διάμετρο άνω των 2 μέτρων. Αν τώρα από την τρύπα αυτή κρεμάσουμε 1, 2 ή 3 αλυσίδες (ανάλογα με την ποσότητα του νερού που εκρέει) θα δούμε η ροή να ακολουθεί τις αλυσίδες και να μπορεί εύκολα να οδηγηθεί σε ένα φρεάτιο ή χαντάκι κ.λπ. όπως εάν τοποθετούσαμε μία κατακόρυφη υδρορροή. Πολλές φορές τέτοιες αλυσίδες ή συρματόσχοινα είναι πολύ πιο καλαίσθητα από μία σωλήνωση και υπάρχουν περιπτώσεις που με επιτυχία έχουν χρησιμοποιηθεί.