-
Για την εισαγωγή του φυσικού αερίου την Ελλάδα
-
Σε ειδική εκδήλωση του ΙΕΝΕ, στα πλαίσια της Εβδομάδας Ενέργειας
Πέρασαν 20 χρόνια και 6 μήνες από το Μάιο του 1987, που το τότε Κυβερνητικό Συμβούλιο (ΚΥΣΥΜ), με πρωθυπουργό τον αείμνηστο Ανδρέα Παπανδρέου, αποφάσισε την εισαγωγή του φυσικού αερίου στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας μας.
Άνθρωπος «κλειδί» γι’ αυτήν την απόφαση, ο τότε υπουργός Βιομηχανίας και Ενέργειας κ. Αναστάσιος Πεπονής, ο οποίος, για ενεργειακούς αλλά και περιβαλλοντικούς λόγους, εισηγήθηκε και προώθηση την είσοδο του φυσικού αερίου στην Ελλάδα.
Είκοσι χρόνια μετά και το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), στα πλαίσια της Εβδομάδας Ενέργειας που διοργάνωσε από τις 22 έως τις 26 Οκτωβρίου, τίμησε τον κ. Αναστάσιο Πεπονή, τον ευπατρίδη πολιτικό όπως τον χαρακτήρισαν πολλοί από τους ομιλητές, για τη σημαντική προσφορά του στα ενεργειακά πράγματα της χώρας.
Η ειδική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 23 Οκτωβρίου, και όσοι την παρακολούθησαν είχαν, κατ’ αρχήν την ευκαιρία, να ακούσουν το πώς πρέπει να λειτουργούν οι πολιτικοί άνδρες σε κρίσιμες στιγμές της ζωής του τόπου.
Ως επικεφαλής του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας ο κ. Πεπονής, αρνήθηκε, στις 21 Απριλίου του 1967 να μεταδώσει το πρώτο μήνυμα της χούντας και των συνταγματαρχών, γράφοντας έτσι, την πρώτη ίσως πράξη αντίστασης κατά της 7χρονης δικτατορίας.
Ενώ το 1988, λίγο πριν υπογραφεί η εμπορική συμφωνία Ελλάδας – Σοβιετικής Ένωσης για τους όρους παροχής του φυσικού αερίου, απάντησε στον τότε πρέσβη των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Κίλι, που θέλησε να του επισημάνει για τους υποτιθέμενους κινδύνους εξάρτησης της Ελλάδας από τη Σοβιετική Ένωση: «Βρείτε μας εσείς άλλον προμηθευτή στην τιμή που μας δίνουν, κι εμείς δεν υπογράφουμε».
Το όνομα του κ. Αναστάσιου Πεπονή, κατά τον μακρύ του κοινοβουλευτικό βίο, συνδέθηκε με τολμηρές πολιτικές και νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες στόχευαν στην αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης και στην καλυτέρευση των υπηρεσιών του κράτους προς τους πολίτες.
Η σύσταση του ΑΣΕΠ, της καθιέρωσης δηλαδή ενός αντικειμενικού και αδιάβλητου συστήματος πρόσληψης στο δημόσιο, η δραστηριοποίηση του ΚΑΠΕ, ο εκσυγχρονισμός του διυλιστηρίου του Ασπροπύργου, η αντικατάσταση του φωταερίου που παρήγαγε το εργοστάσιο της ΔΕΦΑ με αέριο πόλης, το Π.Δ. 420/87 για την υποχρέωση εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου στις νέες οικοδομές, η ίδρυση της ΔΕΠΑ είναι μερικά από τα θέματα που φέρουν, σε μεγάλο βαθμό, τη σφραγίδα του.
Με τέσσερις θητείες στο υπουργείο Βιομηχανίας από το 1981 μέχρι το 1996, και ιδίως από το 1986 έως το 1989, ο κ. Πεπονής είχε να πει πολλά. Και κυρίως ότι «η μεγαλύτερη χαρά ενός πολιτικού είναι να αισθάνεται ότι έχει συμβάλλει σ’ ένα συγκεκριμένο δημιουργικό έργο».
«Η εισαγωγή του φυσικού αερίου είναι από τις πιο δημιουργικές σελίδες της ιστορίας της ενέργειας στην Ελλάδα. Οφείλω όμως να πω ότι αυτό οφείλεται στη συλλογικότητα.
Ευτύχησα να έχω καλούς και καταρτισμένους συνεργάτες, που το καθήκον τους δεν ήταν συνέπεια μίας υπηρεσιακής αντίληψης καθήκοντος, αλλά μία ενδιάθετη πρόθεση συμβολής σε δημιουργικό έργο», τόνισε ο κ. Πεπονής, προσθέτοντας ότι στο φυσικό αέριο τον μύησαν -κατά την πρώτη, σύντομη παρουσία του στον τομέα της ενέργειας- η κ. Κούλα Δούκα (διετέλεσε και πρόεδρος της ΔΕΠΑ) και ο κ. Γιάννης Σαμουηλίδης.
«Μέσα σε 14 μήνες, μετά την απόφαση του ΚΥΣΥΜ, είχαμε ολοκληρώσει όλο το πλέγμα των βασικών συμφωνιών για την παροχή φυσικού αερίου από τη Σοβετική Ένωση και την Αλγερία (υγροποιημένο).
Παράλληλα βάλαμε μπροστά την προώθηση του έργου, την πρόοδο του οποίου παρακολουθούσαμε ανά εβδομάδα.
Για το λόγο αυτό σχημάτισα μία άτυπη, γι’ αυτό νομίζω και επιτυχή, επιτροπή, αποτελούμενη από τους Χρίστο Βερελή, Νίκο Βασιλάκο, Κώστα Παπασπυρίδη, Γιάννη Σαμουηλίδη και Χρίστο Τσιάμο (…).
Ένα από τα ζητήματα που αντιμετωπίζαμε ήταν ο ρυθμός διείσδυσης του φυσικού αερίου στις οικιακές και βιομηχανικές χρήσεις, έτσι και η δυνατότητα απορρόφησης των συμφωνημένων ποσοτήτων.
Η τότε ΕΟΚ, δεν επέτρεπε τη χρήση φυσικού αερίου ως πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ο λόγος ήταν προφανής, ο περιορισμός της ενεργειακής εξάρτησης από τη Σοβιετική Ένωση. Στο σημείο αυτό ας μου επιτραπεί να πω τούτο. Οι πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με τους ενεργειακούς διαδρόμους στην Ευρώπη και την εγγύς Ανατολή και οι συναφείς επιδιώξεις των ισχυρών δυνάμεων, επιβεβαιώνουν ότι οι καθεστωτικές μεταβολές, όπως η μετάβαση από τη Σοβιετική Ένωση στη Ρωσική Ομοσπονδία, δεν εξαφανίζουν τους ανταγωνισμούς και τη διεκδίκηση επιρροών.
Απλώς, καμία φορά, αυτές οι μεταβολές αφαιρούν ή περιορίζουν την ιδεολογική επένδυση με την οποία ντύνονται αντιπαλότητες και περιορισμοί.
Με την ιδιότητα πλέον του απλού πολίτη, εκτιμώ συμφέρουσα για την Ελλάδα την επιδιωκόμενη ανάπτυξη των σχέσεων με τη Ρωσία στον ενεργειακό τομέα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πεπονής.
Και αυτοκριτική…
Κατά την ομιλία του ο κ. Πεπονής δεν απέφυγε να σταθεί αυτοκριτικά σε επιλογές (δείγμα ήθους πολιτικών ανδρών) αλλά και κριτικά στις σημερινές εξελίξεις γύρω από το φυσικό αέριο.
«Το 1988 ιδρύσαμε τη ΔΕΠΑ, ως ενιαίο φορέα αποπεράτωσης του έργου προμήθειας, μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου. Η ΔΕΠΑ δεν λειτουργεί σήμερα, όπως την είχαμε σκεφτεί και την ξεκινήσαμε.
Οι μεταβολές άρχισαν περίπου από το 1994. Πολύ αργότερα, στο μετοχικό της κεφάλαιο άρχισαν να μετέχουν και ιδιωτικά συμφέροντα μέσω του φορέα των Ελληνικών Πετρελαίων. Πρόσφατα δημιουργήθηκε με απόσπαση ο ΔΕΣΦΑ.
Έχουμε επίσης, από το 1995, τις ενοποιημένες τώρα, εταιρίες διανομής αερίου. Πρέπει να ομολογήσω ότι η διάταξη αυτή έχει την υπογραφή μου. Δεν είμαι διόλου βέβαιος όμως, ότι ήταν σωστή ενέργεια.
Έχουμε επίσης τις Εταιρίες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ), με δεσπόζουσα τη συμμετοχή ιδιωτικών συμφερόντων.
Εύχομαι αυτό το σύνθετο πλέγμα φορέων για το φυσικό αέριο να αποδειχθεί πιο λειτουργικό και πιο συμφέρον για τους καταναλωτές, από τον ενιαίο φορέα με τον οποίο εμείς είχαμε ξεκινήσει.
Σήμερα, 20 χρόνια από την οριστική απόφαση και την υπογραφή των τελικών συμβάσεων, 11 χρόνια μετά την εισαγωγή του φυσικού αερίου στον κεντρικό αγωγό, η διείσδυση και χρήση του νέου καυσίμου στις βιομηχανικές και κυρίως στις οικιακές χρήσεις, είναι περιορισμένη.
Απορροφάται περισσότερο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και πολύ λιγότερο ως τελική μορφή ενέργειας. Ακόμα και στην Αττική, την περιοχή με τη μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας, το δίκτυο δεν έχει ολοκληρωθεί. Και δεν είμαι διόλου βέβαιος ότι είναι επαρκώς γνωστοί, στο ευρύτερο κοινό των εν δυνάμει καταναλωτών ανά την Ελλάδα, οι λόγοι για τους οποίους πρέπει να επιλέξουν ως μορφή ενέργειας το φυσικό αέριο» σημείωσε με νόημα ο κ. Πεπονής.
Ενώ, αναφερόμενος στο θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος, τόνισε ότι «το ζήτημα αυτό απαιτεί συγκεκριμένο και εφαρμόσιμο σχεδιασμό, ακόμα και περιοριστικά μέτρα.
Το 1982 είχα υιοθετήσει κι εγώ, αφελώς, το ρητορικό σχήμα ο ρυπαίνων πληρώνει. Αργότερα κατάλαβα ότι το μήνυμα αυτό έχει διπλή ανάγνωση.
Η πρόσφατη εξαγγελία τετραπλασιασμού του προστίμου σε περιπτώσεις βιομηχανικής ρύπανσης, επιβεβαιώνει το δεύτερο σκέλος της ανάγνωσης του μηνύματος.
Όποιος μπορούσε να πληρώνει τα προηγούμενα χρόνια, μπορεί να εξακολουθεί να πληρώνει και σήμερα». Και άρα να ρυπαίνει…
