Λήφθηκε υπόψη και το σχετικό αίτημα της ΟΒΥΕ
Μαύρα τα μαντάτα για χιλιάδες επαγγελματοβιοτέχνες και εμπόρους της περιφέρειας που δηλώνουν έδρα σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων και με εισοδηματικά κριτήρια μπορούσαν να ασφαλιστούν στον ΟΓΑ. Με εγκύκλιο του ΟΑΕΕ, καθίσταται πλέον υποχρεωτική (πλην ορισμένων περιπτώσεων) η ασφάλιση των ανωτέρω επαγγελματιών στον Οργανισμό, με το σκεπτικό ότι οι επαγγελματίες αυτοί (ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, λογιστές, πρατηριούχοι υγρών καυσίμων, εργολάβοι με συμβάσεις μίσθωσης έργου κ.λπ.) έχουν τη δυνατότητα δραστηριοποίησης και σε περιοχές πέραν της δηλωθείσας έδρας.
Με βάση τις σχετικές αποφάσεις του ΔΣ και την εγκύκλιο 113 του Οργανισμού, η υποχρεωτική υπαγωγή στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ των επαγγελματιών που έχουν έδρα σε προαιρετικές περιοχές και, είτε έχουν πάρει οριστική απαλλαγή είτε τους έχουν χορηγηθεί τριετείς απαλλαγές ή απαλλακτικές βεβαιώσεις ξεκινά από την 1η Νοεμβρίου του 2009, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις έχει αναδρομική ισχύ πενταετίας!
Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να επιβαρύνει μέχρι και 2.200 ευρώ ετησίως τους εν λόγω επαγγελματίες, με δεδομένο τις χαμηλότερες εισφορές του ΟΓΑ έναντι του ΟΑΕΕ.
Η απόφαση της διοίκησης του Οργανισμού, η οποία στηρίχθηκε και σε σχετικό έγγραφο (16/1/2009) του τέως γενικού γραμματέα του υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Δημοσθένη Μαμμωνά, ελήφθη στις 9/10 και 2/11/2009, με βάση «τη διαπιστωμένη καταστρατήγηση, εκμετάλλευση και παραποίηση του άρθρου 9 του νόμου 3050/2002 από μεγάλο αριθμό επαγγελματιών».
«Κάνοντας χρήση του νόμου 3050/2002, χιλιάδες επαγγελματίες δήλωναν έδρα σε προαιρετικές περιοχές, ρύθμιζαν τα εισοδήματά τους για τα 3 πρώτα έτη κατά τέτοιο τρόπο ώστε ο μέσος όρος αυτών να μην υπερβαίνει το 500πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, και έτσι απέφευγαν την ασφάλισή τους στον ΟΑΕΕ. Οι επαγγελματίες αυτοί όμως, είχαν και έχουν το δικαίωμα να ασκήσουν τη δραστηριότητά τους και σε περιοχές πέραν του τόπου που είχαν δηλώσει ως επαγγελματική έδρα, και υπό την έννοια αυτή οφείλουν να είναι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ», επισήμαναν στον «Υ» στελέχη του Οργανισμού και του υπουργείου Απασχόλησης, προσθέτοντας ότι η καταστρατήγηση και η εκμετάλλευση του νόμου έφτασε σε σημείο «παράνοιας».
«Οι απαλλαγές από την ασφάλιση του ΟΑΕΕ, που έχουν δοθεί σε πολλές περιοχές της περιφέρειας, υπερβαίνουν τον πληθυσμό των πόλεων. Σε περιοχές των 5.000 κατοίκων, έχουν δοθεί 15.000 απαλλαγές. Η Χαλκίδα, για παράδειγμα, έχει πάρει 27.000 απαλλαγές. Πόσους κατοίκους έχει η Χαλκίδα και τα χωριά της τέλος πάντων, για να έχει τόσες απαλλαγές; Δεν είναι δυνατόν να συνεχιστεί αυτό το καθεστώς. Κάποιοι να δηλώνουν ως έδρα το σπίτι της γιαγιάς τους στο χωριό, για να μην ασφαλίζονται στον ΟΑΕΕ, και να ασκούν το επάγγελμα στην πόλη. Είναι αδικία έναντι του ελληνικού λαού και των λοιπών επαγγελματιών που είναι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ και πληρώνουν κανονικά τις εισφορές τους», σημείωσαν τα στελέχη του υπουργείου και του Οργανισμού.
Τόνισαν δε, ότι η απόφαση αυτή βασίσθηκε και σε αιτήματα αρκετών φορέων, μεταξύ των οποίων και της ΟΒΥΕ σε σχέση με τους υδραυλικούς.
«Να κλείσουμε τον πάτο του βαρελιού»
«Το ασφαλιστικό είναι μεγάλο θέμα και δεν μπορεί να περιορίζεται σε τρεις λέξεις μόνο. Όρια ηλικίας, μείωση συντάξεων και εισφορές. Υπάρχουν και άλλα ζητήματα που πρέπει να δούμε, όπως αυτό με την ασφάλιση των επαγγελματιών στις περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων, και σε μια προσπάθεια περιστολής της εισφοροδιαφυγής και φοροδιαφυγής. Δεν μπορεί ένας ηλεκτρολόγος σε χωριό 300 κατοίκων να ζει την οικογένειά του μόνο από την ενασχόλησή του στο χωριό. Δεν μπορεί να συμβαίνει αυτό. Είναι ανάγκη να επαναπροσδιοριστούν διάφορα θέματα, να κλείσουμε τον «πάτο του βαρελιού». Εάν τα καταφέρουμε, δεν θα υπάρχει λόγος να αυξήσουμε τα όρια ηλικίας ή τις εισφορές ή να μειώσουμε τις συντάξεις. Το σύστημα θα καταφέρει να τροφοδοτηθεί από μόνο του», μας επισήμανε ο προϊστάμενος του τμήματος ελευθέρων επαγγελματιών στο υπουργείο Εργασίας, κ. Ν. Ρισσάκης, ο οποίος ταυτίστηκε απόλυτα με την απόφαση της διοίκησης του ΟΑΕΕ και την έκδοση της σχετικής εγκυκλίου.
«Προτιθέμεθα να τους ενημερώσουμε, και εν όψει του κοινωνικού διαλόγου για το ασφαλιστικό, που θα ξεκινήσει την Τρίτη 8 Δεκεμβρίου. Σε κάθε περίπτωση όμως, ο ΟΑΕΕ είναι αυτοδιοικούμενος Οργανισμός, έχει δικό του ΔΣ και μπορεί να παίρνει τις όποιες σύννομες αποφάσεις του. Και στο βαθμό που λέει, άλλο η άσκηση δραστηριότητας και άλλο η έδρα, θεωρώ ότι η απόφαση αυτή δεν απέχει καθόλου από τη νομιμότητα».
Ερωτηματικό πάντως για εμάς είναι, κατ’ αρχήν, όχι τόσο η απόφαση, που σε μεγάλο βαθμό μπορεί να είναι σωστή, αφού όταν είσαι ελεύθερος επαγγελματίας πρέπει να ασφαλίζεσαι στο ανάλογο ταμείο, αλλά αν ένα τέτοιο ζήτημα μπορεί να αντιμετωπιστεί από μία εγκύκλιο.
Επί του θέματος αυτού μας μίλησε η κα Μ. Μυτάκη, από το τμήμα Ασφάλισης του ΟΑΕΕ.
«Η εγκύκλιος 113», μας είπε, «εφαρμόζει τον νόμο 3050/2002 και δεν τον καταργεί. Τα μπακάλικα, καφενεία κ.λπ. που βρίσκονται σε μικρά χωριά, σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων θα κριθούν, όπως λένε οι διατάξεις του νόμου, με εισοδηματικά κριτήρια. Οι επαγγελματίες που μπορούν να ασκήσουν το επάγγελμα και σε άλλες περιοχές, άσχετα από το αν δεν το ασκούν, πρέπει να εγγράφονται στον ΟΑΕΕ. Ο νόμος έχει ερμηνευθεί από νομικούς και ειδικούς για ασφαλιστικά ζητήματα και δεν υπάρχει θέμα καταστρατήγησής του από την εγκύκλιο. Εξάλλου υπάρχει και σχετικό έγγραφο από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου, ενώ και ο προϊστάμενος του υπουργείου κ. Ρισσάκης συμφωνεί απόλυτα με την εγκύκλιο. Ο νόμος καταστρατηγείται σε μεγάλο βαθμό και αυτό πρέπει να γίνει αντιληπτό απ’ όλους. Αν θέλαμε να καταργήσουμε το νόμο, που από μόνο του αυτό είναι παράνομο, θα προσθέταμε στην εγκύκλιο τουριστικές περιοχές και εταιρίες. Όμως τέτοια δυνατότητα δεν την είχαμε. Για να γίνει αυτό, πρέπει να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση και δεν σας κρύβω ότι το έχουμε εισηγηθεί στο υπουργείο.
Οφείλω δε να συμφωνήσω μαζί σας, ότι η τριετία δεν θα έπρεπε να είναι περιοριστική για τον έλεγχο των εισοδημάτων και την υπαγωγή ή όχι στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ. Υπάρχουν, για παράδειγμα, περιπτώσεις πτώχευσης των επαγγελματιών μετά την πρώτη τριετία που είχαν υψηλά εισοδήματα και υπάχθηκαν στην ασφάλιση του Ταμείου, κι εμείς, δυστυχώς, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα και ούτε να συμπεριλάβουμε στην εγκύκλιο τέτοια διάταξη».
Δημοσιεύουμε στη συνέχεια την εγκύκλιο 113 του ΟΑΕΕ, η οποία εκδόθηκε στις 24/11/2009, καθώς και το σχετικό έγγραφο του τέως γενικού γραμματέα του υπουργείου Απασχόλησης, κ. Δημοσθένη Μαμμωνά, προς τον Οργανισμό, με ημερομηνία 16/1/2009.
Εγκύκλιος 113
ΘΕΜΑ : «Υποχρεωτική Υπαγωγή, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3050/02, στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ επαγγελματιών που: α) έχουν τη δυνατότητα άσκησης του επαγγέλματος σε περιοχές πέραν της δηλωθείσας έδρας, β) δραστηριοποιούνται με σύναψη συμβάσεων»
ΣΧΕΤ: α) Το αρ. πρωτ. Φ10035/27399/ 1094/16-1-09 έγγραφο του Υπουργείου. β) Οι αριθ. 1050/89/19-10-09 και 1062/91/2-11-09 αποφάσεις του ΔΣ του ΟΑΕΕ.
1. Γενικά (Διατάξεις – Ερμηνεία διατάξεων)
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του Ν. 3050/02, επαγγελματίες, βιοτέχνες και έμποροι, που ασκούν επαγγελματική, βιοτεχνική και εμπορική δραστηριότητα σε περιοχές κάτω των 2000 κατοίκων ή 1000 σε ορισμένες περιοχές, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή πληθυσμού, υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση των καταργηθέντων ταμείων ΤΕΒΕ και ΤΑΕ και νυν ΟΑΕΕ από 1/1/03, εφόσον ο μέσος όρος των εισοδημάτων των τριών τελευταίων ετών, που προέρχονται από εμπορική ή επαγγελματοβιοτεχνική δραστηριότητα, υπερβαίνει το 500πλάσιο του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη.
Με το άρθρο 10 του Ν. 3232/04 με το οποίο τροποποιήθηκαν οι προαναφερόμενες διατάξεις ίσχυσε το καθεστώς αυτό και για τους δραστηριοποιούμενους ως μέλη ομορρύθμων και ετερορρύθμων εταιριών.
Στο άρθρο 1 παρ. α του ΠΔ 258/05 (Καταστατικό του ΟΑΕΕ), προβλέπεται ότι στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ υπάγονται οι επαγγελματίες και βιοτέχνες που διατηρούν επαγγελματική στέγη, ως τοιαύτης νοουμένης και της οικίας ή οποιουδήποτε χώρου, όπου ασκείται το επάγγελμα.
Από τις προαναφερθείσες διατάξεις προκύπτει ότι ως έδρα επιχείρησης λαμβάνεται ο χώρος όπου ασκείται το επάγγελμα και όχι ο χώρος διαμονής του επαγγελματία. Σε περίπτωση που στον χώρο διαμονής τυγχάνει να ασκείται το επάγγελμα, όπως π.χ. για τη δραστηριότητα με φασόν, τότε δύναται και ο χώρος κατοικίας να ληφθεί ως επαγγελματική στέγη – έδρα της επιχείρηση.
Δύναται να δηλώνεται ως έδρα της επιχείρησης η κατοικία, στις περιπτώσεις, που το επάγγελμα ασκείται σε εξωτερικούς χώρους π.χ. πλανόδιοι έμποροι, μόνο και μόνο για να καθίσταται εφικτή η επικοινωνία της Υπηρεσίας με τον ασφαλισμένο και για να καθορίζεται το Περιφερειακό Τμήμα που θα τον εξυπηρετεί.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, είναι εύλογο και πασιφανές ότι η δήλωση της κατοικίας ως έδρα της επιχείρησης δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, ώστε να δίνεται το δικαίωμα στον επαγγελματία να ζητά εξαίρεση από την ασφάλιση του ΟΑΕΕ επικαλούμενος τις διατάξεις του άρθρου 9 του Ν. 3050/02.
Κατά την ίδια έννοια, είναι ανεπίτρεπτο να εξαιρούνται από την ασφάλιση του ΟΑΕΕ, επικαλούμενοι τις διατάξεις του Ν. 3050/02, επαγγελματίες, που δραστηριοποιούνται με τη σύναψη συμβάσεων, δηλώνοντας ως έδρα της δραστηριότητας κατοικίες, που βρίσκονται σε προαιρετικές περιοχές, όταν στις συμβάσεις, που έχουν συνάψει αναφέρεται ο χώρος, όπου θα δραστηριοποιούνται, ο οποίος βρίσκεται σε υποχρεωτική περιοχή.
Τα είδη των συμβάσεων, που συνάπτονται μεταξύ υπηρεσιών και επαγγελματιών, με τη σύναψη των οποίων οι επαγγελματίες προβαίνουν σε αιτήματα καταστρατήγησης των διατάξεων, επικαλούμενοι λόγους εξαίρεσής τους, είναι:
α) Συμβάσεις μίσθωσης έργου (εργολάβοι) σύμφωνα με τις οποίες τα πρόσωπα που δραστηριοποιούνται κατά την έννοια του άρθρου 681 του Αστικού Κώδικα διατηρούν την ελευθερία ενέργειας κατά την παροχή των υπηρεσιών τους.
β) Συμβάσεις για τη σύναψη των οποίων έχει τηρηθεί η διαδικασία του άρθρου 6 του Ν. 2527/97 ή του άρθρου 1 του Ν. 2639/98.
γ) Συμβάσεις κάθε είδους από τις οποίες προκύπτει η υποχρέωση για ανάληψη συγκεκριμένου έργου και εξασφαλίζεται ότι δεν υποκρύπτεται εξαρτημένη εργασία.
2. Οδηγίες προς εκτέλεση
Α. Ουδεμία απαλλαγή – εξαίρεση από την ασφάλιση του ΟΑΕΕ θα χορηγείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του Ν. 3050/02 σε επαγγελματίες, που:
α) Ασκούν επαγγέλματα, διά των οποίων προσφέρουν υπηρεσίες δηλώνοντας ως επαγγελματική έδρα κατοικίες, ευρισκόμενες σε προαιρετικές περιοχές όπως π.χ. εμπορικοί αντιπρόσωποι, λογιστές, ψυχολόγοι, σύμβουλοι επιχειρήσεων κ.τ.λ.
Παρατήρηση: Της κατηγορίας αυτής εξαιρούνται οι δραστηριοποιούμενοι με φασόν, οι οποίοι υπάγονται στις διατάξεις του Ν. 3050/02.
β) Ασκούν επαγγέλματα, που λόγω της φύσης τους προσφέρουν υπηρεσίες σε χώρους ή περιοχές εκτός του καταστήματος, που δηλώνουν ως επαγγελματική έδρα, δηλαδή ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, συνεργεία καθαρισμού, ασφαλιστές, περιβαλλοντολόγοι, δασοπόνοι, σύμβουλοι επιχειρήσεων κ.τ.λ.
γ) Διατηρούν επαγγελματική έδρα εντός προαιρετικής περιοχής, αλλά λόγω της φύσης του επαγγέλματός τους, η πώληση ή η παροχή υπηρεσιών δεν περιορίζεται στην προαιρετική περιοχή, όπως π.χ. λογιστές, πρατήρια υγρών καυσίμων, ξενοδόχοι κ.τ.λ.
δ) Δραστηριοποιούνται με σύναψη συμβάσεων κάθε είδους εκ των προαναφερθεισών στην παρούσα εγκύκλιο.
Παρατήρηση: Ο τρόπος αντιμετώπισης όλων των περιπτώσεων δεν μεταβάλλεται από το εάν οι επαγγελματίες εκδίδουν τιμολόγια ή δελτία παροχής υπηρεσιών.
Β. α) Σε όλες τις περιπτώσεις, που έχουν χορηγηθεί οριστικές απαλλαγές σε επαγγελματίες, που λόγω της φύσης του επαγγέλματός τους έχουν τη δυνατότητα να δραστηριοποιηθούν και σε άλλες περιοχές από τη δηλωθείσα ως έδρα της επιχείρησης, οι επαγγελματίες αυτοί να ειδοποιηθούν με συστημένες επιστολές, ώστε να υπαχθούν στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ από 1/11/09.
Σε περίπτωση που εντός του ευλόγου χρονικού διαστήματος των δύο (2) μηνών από την παραλαβή της ειδοποίησης, δεν προσέλθουν, θα υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ αυτεπαγγέλτως από 1/11/09.
β) Σε όλες τις περιπτώσεις, που έχουν χορηγηθεί τριετείς απαλλαγές (δεν έχει λήξει η τριετία) και αφορούν τα προαναφερόμενα επαγγέλματα ή συναφή αυτών, να μην κριθούν στη λήξη τους με το εισοδηματικό κριτήριο, αλλά να υπαχθούν στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ από 1/11/09.
γ) Στις περιπτώσεις που έχουν χορηγηθεί από την Υπηρεσία απαλλακτικές βεβαιώσεις, έχει λήξει η τριετία αλλά δεν έχει γίνει έλεγχος του εισοδηματικού κριτηρίου λόγω μη έκδοσης των εκκαθαριστικών σημειωμάτων από τη ΔΟΥ, σε αυτή και μόνο την περίπτωση, να προβαίνετε σε έλεγχο του εισοδηματικού κριτηρίου με βάση τα εκκαθαριστικά (όταν αυτά εκδοθούν) και εφόσον πληρούται το εισοδηματικό κριτήριο, θα ασφαλίζονται από τη λήξη της τριετίας, ενώ εάν δεν πληρούται θα ασφαλίζονται από 1/11/09.
δ) Στις περιπτώσεις επαγγελματιών, εμπόρων και βιοτεχνών οι οποίοι ασκούσαν και ασκούν επάγγελμα που από τη φύση του δύναται να ασκηθεί και σε περιοχές πέραν του τόπου που έχει δηλωθεί ως επαγγελματική έδρα και δεν έχουν εμφανιστεί στην Υπηρεσία έως και σήμερα, όπως είχαν υποχρέωση, η ασφάλιση θα πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του ΠΔ 258/05, δηλ. με αναδρομικότητα πενταετίας.
Παρακαλούμε τα ανωτέρω να τύχουν πιστής εφαρμογής.
Ο Διοικητής ΟΑΕΕ, Κ. Παπαθανασίου».
Τέρμα (;) ο ΟΓΑ για όσους έχουν τη δυνατότητα άσκησης επαγγέλματος σε περιοχές πέραν της έδρας τους
