Σε συνεργασία με μαθητές των ΙΕΚ Ωραιοκάστρου Θεσσαλονίκης και τον καθηγητή τους. μηχανολόγο – μηχανικό κ. Σάκη Αλεπλιώτη, παρουσιάζουμε την ειδικότητα του τεχνικού μηχανικού θερμικών εγκαταστάσεων και του μηχανικού τεχνολογίας πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι οποία διδάσκεται εκεί.
Στη συνέχεια της ανάλυσης της ειδικότητας, παραθέτουμε κάποια θέματα που οι ίδιοι οι σπουδαστές επέλεξαν, κρίνοντας πως θα είχε ενδιαφέρον να παρουσιαστούν, ώστε να απαντηθούν ή να διευκρινιστούν απορίες, που ενδεχομένως έχουν άλλοι νυν ή μελλοντικοί τους συνάδελφοι.
Εισαγωγή
Η ειδικότητα του τεχνικού μηχανικού θερμικών εγκαταστάσεων και του μηχανικού τεχνολογίας πετρελαίου και φυσικού αερίου ανήκει στον τομέα Μηχανολογίας και στην Ομάδα Προσανατολισμού Τεχνολογικών Εφαρμογών.
Οι απόφοιτοι της ειδικότητας «Τεχνικός Μηχανικός Θερμικών Εγκαταστάσεων και Μηχανικός Τεχνολογίας Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου» μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της κατάρτισής τους στο Ι.Ε.Κ., λαμβάνουν Βεβαίωση Επαγγελματικής Κατάρτισης (Β.Ε.Κ.) Μετά την επιτυχή συμμετοχή τους στις εξετάσεις πιστοποίησης αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης που διενεργεί ο ΕΟΠΠΕΠ, λαμβάνουν Δίπλωμα Επαγγελματικής Ειδικότητας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης επιπέδου 5.
• Διάρκεια Σπουδών: Η φοίτηση στα Ι.Ε.Κ. είναι πέντε συνολικά εξαμήνων, επιμερισμένη σε τέσσερα εξάμηνα θεωρητικής και εργαστηριακής κατάρτισης συνολικής διάρκειας έως 1.200 διδακτικές ώρες ειδικότητας, σύμφωνα με τα εγκεκριμένα προγράμματα σπουδών και σε ένα εξάμηνο Πρακτικής Άσκησης ή Μαθητείας, συνολικής διάρκειας 960 ωρών.
• Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων: Επίπεδο 5: Πτυχίο Επαγγελματικής Ειδικότητας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης που χορηγείται στους αποφοίτους της Τάξης Μαθητείας των ΕΠΑ.Λ. μετά από πιστοποίηση.
Σύντομη Περιγραφή Επαγγελματικών Δραστηριοτήτων
(Προφίλ Επαγγέλματος)
• Επαγγελματικό περίγραμμα ειδικότητας: Ο Τεχνικός μηχανικός θερμικών εγκαταστάσεων και μηχανικός τεχνολογίας πετρελαίου και φυσικού αερίου, είναι ένας ειδικευμένος τεχνικός, ικανός να εκτελεί εργασίες που σχετίζονται με την εγκατάσταση και συντήρηση δικτύων και συσκευών αερίων καυσίμων και τεχνολογίας πετρελαίου, καθώς και με τη διανομή, μεταφορά και ποιοτικό έλεγχο αυτών.
Παραδείγματα πιθανής επαγγελματικής αποκατάστασης είναι σε εταιρείες σχεδιασμού και εγκατάστασης δικτύων καυσίμων, σε βιομηχανίες που χρησιμοποιούν ή παράγουν αέρια καύσιμα, σε εταιρείες διανομής φυσικού αερίου, στη ΔΕΠΑ, σε συνεργεία επισκευής συσκευών αερίου, σε επιχειρήσεις πώλησης συσκευών. Μπορεί επίσης να εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας συντηρητής ή εγκαταστάτης οικιακών δικτύων φυσικού αερίου. Επίσης, έχει πιστοποιήσει τις γνώσεις, δεξιότητες και επαγγελματικές στάσεις που τον καθιστούν ικανό να εκτελεί αυτόνομα, υπεύθυνα και εμπρόθεσμα τις εργασίες που αφορούν την μελέτη, κατασκευή, επισκευή και συντήρηση θερμικών εγκαταστάσεων.
• Τομείς απασχόλησης: Ο απόφοιτος της ειδικότητας «Τεχνικός Μηχανικός Θερμικών Εγκαταστάσεων και Μηχανικός Τεχνολογίας Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου» μπορεί να εργαστεί:
– Σε κάθε εταιρεία του Κλάδου του στο τμήμα Service και ανταλλακτικών.
– Σε κάθε εταιρεία του Κλάδου του στο τμήμα πωλήσεων.
– Σε κατασκευαστικές εταιρείες εγκατάστασης – συντήρησης.
– Ως ελεύθερος επαγγελματίας, υπεύθυνος εγκατάστασης – συντήρησης.
• Επαγγελματικά προσόντα
Ειδικά Επαγγελματικά προσόντα: Με βάση γενικές ή ειδικές οδηγίες, από τους ισχύοντες κανονισμούς, τη μεθοδολογία και ιδιαίτερα τις προδιαγραφές καθώς και τους κανονισμούς ασφαλείας πρόληψης ατυχημάτων και υγιεινής πρέπει να είναι σε θέση να:
– Εξασφαλίζει την τήρηση των επιμέρους και συνολικών προδιαγραφών ή τεχνικών οδηγιών, ασφαλείας, ακριβείας, πιστότητα και γενικά αξιοπιστία (στα πλαίσια των προδιαγραφών) λειτουργίας των εγκαταστάσεων.
– Εκτελεί σύμφωνα με τα σχέδια και τις γενικές ή και ειδικές τεχνικές οδηγίες τις εργασίες που περιγράφονται αναλυτικά παρακάτω στα τμήματα της εγκατάστασης με επισήμανση των γνώσεων – ικανοτήτων που απαιτούνται κατά περίπτωση.
– Χρησιμοποιεί και εφαρμόζει συστηματικά τα μέσα ατομικής προστασίας και υγιεινής που επιβάλλει η ισχύουσα νομοθεσία.
– Επιλέγει, προμηθεύεται, αποθηκεύει, χρησιμοποιεί και φροντίζει να βρίσκονται σε καλή κατάσταση και ελέγχει αν ανταποκρίνονται στις ειδικές απαιτήσεις των εκτελούμενων εργασιών στα πλαίσια των στόχων και των προδιαγραφών ποιότητας, τα απαραίτητα υλικά εργασίας, εργαλεία, όργανα, συσκευές και αναλώσιμα.
– Συντάσσει και ενημερώνει έντυπα και βιβλία που προβλέπονται από τους κανονισμούς για την εγκατάσταση, τη συντήρηση και τη λειτουργία των εγκαταστάσεων.
– Υπολογίζει και κοστολογεί τις εργασίες και τα υλικά που αφορούν κατασκευές, συντήρηση ή μετατροπές εγκαταστάσεων και συντάσσει τα σχετικά τεύχη προσφορών.
Θέματα – Απαντήσεις σπουδαστών
Τα θέματα που επέλεξαν να εξετάσουν οι σπουδαστές έχουν ως εξής:
1. Τι είναι: α) Ανώτερη θερμογόνος δύναμη; β) Κατώτερη θερμογόνος δύναμη;
2. Ποιες είναι οι κύριες πηγές τροφοδοσίας της Ελλάδας σε φυσικό αέριο (χώρα προέλευσης – μέθοδος μεταφοράς); Ποιο είναι το κύριο συστατικό του φυσικού αερίου;
Σε τι ποσοστό κυμαίνεται η κατ’ όγκο περιεκτικότητα αυτού στο φυσικό αέριο που διανέμεται στη χώρα μας; Ποιές είναι οι άλλες προσμίξεις του;
Θερμογόνος Δύναμη
1) Στα συστήματα θέρμανσης / ψύξης-αερισμού / παραγωγής ζεστού νερού ιδιαίτερη σημασία έχει η θερμογόνος δύναμη (Η) του καυσίμου που χρησιμοποιείται, δηλαδή το μέγεθος που μετρά την ικανότητα παραγωγής θερμικής ενέργειας ενός υλικού που μπορεί να καεί (δηλ. του καυσίμου) κατά την καύση του. Είναι η θερμική ενέργεια που εκλύεται κατά την καύση σε σταθερή πίεση ενός κιλού στερεού ή υγρού καυσίμου ή ενός κυβικού μέτρου αερίου καυσίμου που βρίσκεται σε κανονικές συνθήκες (δηλ. στους 0°C και υπό πίεση 1.013 bar).
– στην ανώτερη θερμογόνο δύναμη (ΑΘΔ ή HHV ή Ho), όπου το νερό βρίσκεται σε υγρή μορφή, και
-στην κατώτερη θερμογόνο δύναμη (ΚΘΔ ή LHV ή Ηu), όπου το παραγόμενο
νερό απαντάται σε αέρια μορφή (υδρατμοί). (βλέπε πίνακα).
2) Η Ελλάδα μπόρει να θεωρηθεί σήμερα ως ένας σημαντικός ενεργειακός κόμβος. Οι κυριότεροι τρόποι μεταφοράς φυσικού αερίου θα περιγραφούν παρακάτω.
Διασυνδετήριος Αγωγός Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB)
Το Έργο του ελληνο-βουλγαρικού Διασυνδετήριου Αγωγού (IGB) αποτελείται από έναν αγωγό μήκους περίπου 182 χλμ. εκ των οποίων περίπου 31 χλμ. βρίσκονται εντός της ελληνικής επικράτειας. Με σημείο εκκίνησης την Κομοτηνή, ο αγωγός θα καταλήγει στη Stara Zagora αντίστοιχα, συνδέοντας τα δίκτυα Φυσικού Αερίου Ελλάδος και Βουλγαρίας, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα της αντίστροφης ροής (reverse flow). Προβλέπεται επίσης η διασύνδεσή του με τον αγωγό TAP. Ο αγωγός IGB έχει αρχική δυναμικότητα 3 δισ. κυβ. μέτρα φυσικού αερίου (φ.α.) ετησίως, με δυνατότητα αύξησής τους στα 5 δισ. κυβ. μέτρα φ.α. ετησίως με την κατασκευή Σταθμού Συμπίεσης.Η Τελική Επενδυτική Απόφαση για την υλοποίηση του Έργου IGB ελήφθη στις 10 Δεκεμβρίου 2015.
Νέος τερματικός σταθμός ΥΦΑ στην Αλεξανδρούπολη
Το έργο του Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου Αλεξανδρούπολης αποτελεί ένα σύγχρονο, πρωτοποριακό και υψηλής τεχνολογίας έργο που αποτελείται από μία υπεράκτια πλωτή μονάδα παραλαβής, αποθήκευσης και αεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου και από ένα σύστημα υποθαλάσσιου και χερσαίου αγωγού, μέσω του οποίου το φυσικό αέριο προωθείται στο Εθνικό Σύστημα (Μεταφοράς) Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) και από εκεί προς τους τελικούς καταναλωτές.
Το ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης αποσκοπεί στη δημιουργία μίας τέταρτης πύλης εισαγωγής φυσικού αερίου στην χώρα μας, δυναμικότητας παροχής έως 15 εκ. κυβικών μέτρων ημερησίως ή 5,5 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως και αποθηκευτικής ικανότητας έως 170.000 κυβικών μέτρων (κ.μ.) υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Η εμπορική λειτουργία του ΑΣΦΑ Αλεξανδρούπολης αναμένεται το 2023.
H ΔΕΠΑ συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της GASTRADE Α.Ε. με ποσοστό 20%.
Διασυνδετήριος Αγωγός Eastern Mediterranean Pipeline (EastMed)
Ο διασυνδετήριος αγωγός Eastern Mediterranean (EastMed) έχει ως στόχο την απευθείας μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Φυσικού Αερίου, μέσω της Ελλάδας. Η αρχική δυναμικότητα του αγωγού είναι 10 δισ. κυβ. μέτρα φυσικού αερίου ετησίως. Ο αγωγός EastMed ακολουθεί υποθαλάσσια όδευση προς την Κύπρο, στη συνέχεια προς τις ακτές της Κρήτης και ακολούθως, μέσω της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας ως τις ακτές της Θεσπρωτίας και την Ιταλία. Στο Φλωροβούνι της Θεσπρωτίας, ο αγωγός EastMed μπορεί να συνδεθεί με το έργο του αγωγού ΠΟΣΕΙΔΩΝ, ενισχύοντας περαιτέρω την ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας της ΕΕ με τις νέες ανακαλύψεις στη λεκάνη της Λεβαντίνης.
Το αέριο που δημιουργείται μαζι με ανθρακα ονομάζεται γαιαέριο.Το αέριο που δημιουργείται μαζι με αργό πετρέλαιο ονομάζεται αέριο αργού πετρελαίου.Και για τα δυο χρησιμοποιείται η κοινη ονομασια φυσικό αέριο.
Το φυσικό αέριο είναι άχρωμο ,αόρατο και άοσμο. Η χαρακτηριστική του οσμή δίνεται τεχνητά ώστε να γίνεται αντιληπτό σε τυχόν διαρροές.
Ανήκει στη δεύτερη οικογένεια των αέριων καυσίμων. Είναι ελαφρύτερο από τον αέρα και έχει ειδικό βάρος ίσο με 0,59.
Η καύση του φυσικού αερίου, σε σχέση με αυτή άλλων καυσίμων όπως ο γαιάνθρακας ή το πετρέλαιο, έχει λιγότερο επιβλαβείς συνέπειες για το περιβάλλον. Παράγει, για παράδειγμα, μικρότερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα για κάθε μονάδα παραγόμενης ενέργειας.
Βασικό συστατικό του φυσικού αερίου είναι το μεθάνιο, συνυπάρχουν όμως σε αυτό και σημαντικές ποσότητες αιθανίου, προπανίου και βουτανίου, καθώς και διοξείδιο του άνθρακα, άζωτο, υδρογόνο, ήλιο και υδρόθειο.
• Μεθάνιο (CH4) 70-90 %
• Αιθάνιο (C2H6) 5-15 %
• Προπάνιο (C3H8) και Βουτάνιο (C4H10) < 5%
• CO2, N2, H2S μικρότερες ποσότητες.
Ρεβυθούσα – υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG
Για την περαιτέρω κάλυψη της αγοράς ζήτησης αερίου εκτός από την μεταφορά φυσικού αερίου, μέσω αγωγών από άλλες χώρες γίνεται και η μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου, από την Βόρεια Αφρική μέσω δεξαμενόπλοιων.
Συγκεκριμένα για την μεταφορά αερίου από την Βόρεια Αφρική ψύχεται το αέριο στους -160°C και υγροποιείται και ταυτόχρονα μειώνεται ο όγκος του.Μετά την υγροποίηση του μεταφέρεται σε ψυχόμενα πλοία.
Στην Ελλάδα τόπος συγκέντρωσης του μεταφερόμενου υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι οι ταμιευτήρες στο νησάκι της Ρεβυθούσας. Μετά την θέρμανση του το υγροποιημένο αέριο εξατμίζεται πάλι και προσάγεται στο διασυνδεδεμένο δίκτυο.
Οι ταμιευτήρες αυτοί την δημιουργία αποθεμάτων, ούτως ώστε να επιτυγχάνεται η αντιστάθμιση της ετήσιας διαφοράς ζήτησης – π.χ. μεταξύ θέρους και χειμώνα.
Οι ταμιευτήρες μπορεί να είναι επιφανειακοί ή υπόγειοι.
Συμμετέχοντες ΙΕΚ Ωραιοκάστρου Θεσσαλονίκης Α’ Εξαμήνου:
Γιώργος Ντουμιάς, Θόδωρος Ζαπουνίδης, Ευθύμης Μπαμπετσάς, Παναγιώτης Καραπαύλος, Γρηγόρης Μόκκας, Αποστόλης Βαρδίκος, Ευριπίδης Χριστοφορίδης, Γιώργος Παρθενάκης, Χρήστος Κεραμυδάς.
Εκπαιδευτής: Σάκης Αλεπλιώτης
