Στόχος η περαιτέρω ανάπτυξη της ηλιακής τεχνολογίας στην Ελλάδα
Την Τρίτη, 2 Ιουλίου 2019 πραγματοποιήθηκε η τακτική γενική συνέλευση της ΕΒΗΕ, της οποίας προηγήθηκε συνάντηση εργασίας από το τμήμα θερμικών ηλιακών και εκπαίδευσης του ΚΑΠΕ σχετικά με το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα INSHIP, στο οποίο συμμετέχει η ΕΒΗΕ. Στόχος, όπως ανέφερε στην εναρκτήρια ομιλία του ο κ. Βασίλης Κίλιας, γενικός Διευθυντής του ΚΑΠΕ, η περαιτέρω ανάπτυξη των σχεδίων δράσης και της συνεργασίας για την ανάπτυξη της ηλιακής τεχνολογίας στην Ελλάδα. Ενόψει τόσο του σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα του 2020 όσο και του 2050, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν επικεντρωθεί στην ανάπτυξη των ΑΠΕ και της εξοικονόμισης, πράγμα που δημιουργεί μεγάλες ευκαιρίες ανάπτυξης στον Κλάδο των Θερμικών Ηλιακών Συστημάτων (ΘΗΣ). Αυτή τη στιγμή, όπως ανέφερε, υπάρχουν και κάποια άμεσα «εργαλεία» προς εκμετάλλευση από τις επιχειρήσεις του Κλάδου προς αυτή την κατεύθυνση και συγκεκριμένα οι κρατικές ενισχύσεις (εξοικονόμιση ενέργειας, και χρήση ΑΠΕ αποκλειστικά για θερμική ενέργεια στις ΜμΕ, ηλιακές κοινότητες) αλλά εξίσου και τα μέτρα για την έρευνα και την καινοτομία, με συμπράξεις ερευνητικών κέντρων και ιδιωτικού τομέα.
Ο κ. Στυλιανός Αλειφαντής, προϊστάμενος ενεγειακού σχεδιασμού στη Διεύθυνση ενεργειακών πολιτικών του υπουργείου Ενέργειας & Περιβάλλοντος, τόνισε, στη συνέχεια, πως σε αυτό το ίδιο πλαίσιο, βασικός πυλώνας είναι η καινοτομία και η ανταγωνιστικότητα, τομείς που αυτή τη στιγμή στη χώρα μας δεν απολαμβάνουν μεγάλης προσοχής και ανάπτυξης. Σύμφωνα με τον κ. Αλειφαντή, στόχος, που ήδη έχει αρχίσει να αναπτύσσεται, είναι η διερεύνιση των κοινών πεδίων που υπάρχουν για συνέργεια του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα και σύμπραξης του ερευνητικού δυναμικού της χώρας, σύμφωνα πάντα με το «SΕΤ Plan» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε μια σύντομη παρουσίαση του Ευρωπαϊκού προγράμματος INSHIP του πλαισίου Horizon 2020, η κα Θένη Οικονόμου από το ΚΑΠΕ, περιέγραψε με λίγα λόγια τις δυνατότητες χρηματοδότισης των ΘΗΣ για βιομηχανική χρήση, τονίζοντας και τον βασικό στόχο του προγράμματος, ο οποίος είναι να θεσπιστεί μία ευρωπαϊκή αντζέντα για την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα αυτό. Όπως ανέφερε, σε αυτή την κατεύθυνση γίνονται αντίστοιχες συναντήσεις σε εννέα ακόμα εμπλεκόμενες ευρωπαϊκές χώρες, με ζητούμενο τον συνδυασμό και τη συνέργεια έρευνας, χρηματοδοτικών οργανισμών, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την προώθηση των ΘΗΣ.
Η κα Ρόζα Χριστοδουλάκη, συνεργάτιδα επίσης του ΚΑΠΕ και διδάκτωρ στα θέματα ηλιακού ηλεκτρισμού, περιέγραψε τι είναι ακριβώς τα συγκεντρωτικά θερμικά ηλιακά και ποια είναι τα βασικά τους πλεονεκτήματα, και συνέχισε αναφέροντας, μέσω παραδειγμάτων, τις ερευνητικές δράσεις του INSHIP για τις βιομηχανικές διεργασίες των ΘΗΣ για συστήματα χαμηλών και μέσων θερμοκρασιών. Τέλος, παρουσίασε μία μελέτη περίπτωσης ενός συγκριτικού συστήματος θερμικού ηλιακού, το οποίο ενσωματώνει και τεχνολογία βιοαερίου.
Η κα Οικονόμου συνεχίζοντας, διευκρίνισε πως για την προώθηση των στόχων του, είναι σημαντικό ο Κλάδος να γνωρίζει ποιά είναι η κατάσταση σχετικά με τις εθνικές στρατηγικές και τις δυνατότητες χρηματοδότησης στην Ελλάδα όπως και τις προκλήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, το ΚΑΠΕ έχει ξεκινήσει, σε συνεργασία και με την ΕΒΗΕ, μία έρευνα για συλλογή σχετικών στοχείων, καθώς πολλά από τα συστήματα που είναι ήδη εγκατεστημένα είναι παλιά και χρήζουν επανεξέτασης και εκσυγχρονισμού. Όσον αφορά τις εθνικές στρατηγικές, που στην Ελλάδα αφορούν τις ΑΠΕ γενικότερα και όχι όσο θα ήταν αναμενενόμενο τα ΘΗΣ, ανέφερε το Eθνικό Σχέδιο Set Plan, το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), όπως και τις Στρατηγικές Έρευνας & Τεχνολογίας για την Έξυπνη Εξειδίκευση. Χρηματοδοτικά προγράμματα, όπως ενημέρωσε, συγκεκριμένα για τα ΘΗΣ δεν υπάρχουν, υπάρχουν όμως πολλά που αφορούν τις ΑΠΕ, στις οποίες μπορούν να ενταχθούν έργα που περιλαμβάνουν ΘΗΣ. Ακόμα, ΕΣΠΑ όπως αυτό της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των ΜμΕ, η προώθηση συστημάτων ψύξης/θέρμανσης από ΑΠΕ και συμπαραγωγής ηλεκτρισμού για θερμότητα και ιδιοκατανάλωση κ.ά. Επίσης, οι ενεργειακές επιθεωρήσεις τις οποίες είναι υποχρεωμένες οι μεγάλες επιχειρήσεις να εκτελουν ανά 4 χρόνια και θα μπορούσαν να εμπλέξουν ΘΗΣ.
Ο κ. Γιώργος Χούνδρης, στην παρουσίασή του σχετικά με τις διαδικασίες προώθησης Ενεργειακών τεχνολογιών για τα ΘΗΣ, στο πλαίσιο του Εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού, μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στις 10 βασικές δράσεις προτεραιότητας που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με την Ελληνική πραγματικότητα, συνεχίζοντας με μια σύντομη περιγραφή της δραστηριότητας και των 12 σημείων πεδίου δράσης και εφαρμογής του SET plan. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στους 6 πυλώνες-στόχους που έχει καθορίσει η διακυβέρνιση της Ε.Ε. για την υλοποίηση των σχεδίων εφαρμογής του SET Plan, καθώς και στην ανάγκη ιχνηλάτισης του ελληνικού πεδίου στο ενεργειακό περιβάλλον όπου αυτοί θα εφαρμοστούν.
Η κα Γεωργία Βεζυργιάννη, επίσης συνεργάτιδα του ΚΑΠΕ, έκανε μία σύντομη παρουσίαση στις απαιτούμενες δεξιότητες για την εγκατάσταση, τη ρύθμιση, την παρακολούθηση και την συντήρηση των ΘΗΣ, ενώ περιέγραψε το βασικό νομοθετικό πλαίσιο κατάρτισης των εγκαταστατών στον χώρο των ΑΠE.
Ο κ. Κώστας Τραβασάρος, εκπρόσωπος της ελληνικής ομάδας εμπειρογνωμόνων του INSHIP, μιλώντας για το Εθνικό σχέδιο Δράσης για την ενέργεια και το κλίμα, ανέφερε πως είναι από τα καλύτερα, αν και ήταν το τελευταίο που κατατέθηκε. Σύμφωνα με τον κ. Τραβασάρο, ενώ πολλά θερμικά ηλιακά στη βιομηχανία εγκαταστάθηκαν στην δεκαετία ήδη του 90, μετά σταμάτησαν. Διερευνώντας τις αιτίες του φαινομένου αυτού, ο κ. Τραβασάρος εξήγησε πως το 32% της ενέργειας παγκοσμίως το χρησιμοποιεί η βιομηχανία – ένα κομμάτι είναι Ηλεκτρισμός και το μεγαλύτερο κομμάτι είναι η θερμότητα, δίνοντας σαν παράδειγμα την βιομηχανία «Σαράφης» όπου έχουν εγκατασταθεί 2.664 τμ επιφάνειας συλλεκτών για βιομηχανική ψύξη με ηλιακή ενέργεια, το μεγαλύτερο παγκοσμίως, έργο που έχει ήδη συμπληρώσει τα 20 χρόνια ζωής, θέλοντας να τονίσει τις εμφανείς δυνατότητες τέτοιων συστημάτων με την εξελιγμένη, σύγχρονη τεχνολογία.
Κύριος ανταγωνισμός, όπως σημείωσε, είναι τα συμβατικά καύσιμα και οι επιδοτούμενες ΑΠΕ, που κατα κύριο λόγο αφορούν Φωτοβολταϊκά συστήματα. Έναντι αυτών, ανέφερε, η απόδοση του θερμικού ηλιακού είναι 3 φορές μεγαλύτερη ανά τετραγωνικό, πράγμα που καθιστά προφανές ότι, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει, λογικό θα ήταν να προτιμούνται τα θερμικά ηλιακά έναντι των φωτοβολταϊκών.
Από την άλλη, συνέχισε, το χαμηλό κέρδος και η περιπλοκότητα εφαρμογής, ευθύνονται για την αδιαφορία της βιομηχανίας όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας. Λύση, η διαφήμιση μέσω εντυπωσιακών έργων και ενημέρωσης, νομοθετικές ρυθμίσεις, τεχνολογικές προτάσεις από την πλευρά των κατασκευαστών, έρευνα, καινοτομία, επιδοτήσεις ανάλογες με αυτές των υπόλοιπων ΑΠΕ, ένωση και συνέργεια κάθετη και οριζόντια με σχετιζόμενους Κλάδους και επαγγελματίες αλλά και με τους χρήστες (βιομηχανίες).
Σύμφωνα με τον κ. Τραβασάρο, με αυτους τους τρόπους θα προωθηθεί και θα ενισχυθεί η ήδη δυναμική και πρωτοποριακή θέση της ελληνικής παρουσίας του Κλάδου παγκόσμια στις εξαγωγές, με τις ανταγωνιστικές τιμές που προσφέρουν.
Κλείνοντας την παρέμβασή του, ο κ. Τραβασάρος ανέφερε πως είναι απαράδεκτη η χρήση φωτοβολταϊκών στη βιομηχανία, που δεν κατασκευάζονται στην Ελλάδα και δεν ανακυκλώνονται, σαν επιλογή της εύκολης λύσης, με παράλογες επιδοτήσεις.
Στην ανοιχτή συζήτηση που ακολούθησε, ο κ. Μιχαλόπουλος, κατασκευαστής, ανέλυσε αρχικά τα στοιχεία ζήτησης ενέργειας από την βιομηχανία, τα οποία, παρ’ όλο που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ιδανικές για εγκατάσταση ΘΗΣ, κάτι τέτοιο δυστυχώς δεν συμβαίνει, παρουσιάζοντας στη συνέχεια τους παράγοντες που δημιουργούν εμπόδια στην εξάπλωσή τους, προτείνοντας παράλληλα και μεθόδους υπερπήδησής τους.
Ο κ. Μαλαματένιος, ανέπτυξε τι προβλέπει το εθνικό σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα όσον αφορά την τεχνολογία των ΘΗΣ, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς στόχους του 2020 – 2030. Ο κ. Τραβασάρος περιέγραψε τις άλλες τεχνολογίες ΑΠΕ που επιδοτούνται σε αντίθεση με τα ΘΗΣ, δίνοντας το λόγο στον κ. Χατζόπουλο, ο οποίος ανέπτυξε τις «αλυσίδες αξιών» σε συνάρτηση με τα προγράμματα επιδοτήσεων που «τρέχουν» και το ποσοστό που αυτά περιλαμβάνουν τα ΘΗΣ και τις τεχνολογίες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή. Ακόμα και αυτές, τόνισε, θα ήταν καλό να προωθηθούν στο μέλλον, σύμφωνα με τις ανάγκες τόσο της ελληνικής αγοράς αλλά εξίσου και της εξαγωγικής δραστηριότητας.
Στη συνέχεια έδωσε έμφαση στην ανάγκη συμμετοχής του ίδιου του Κλάδου στις αντίστοιχες επενδύσεις για έρευνα και καινοτομία, μέσω συνεργασίας, κοινών προσπαθειών επίλυσης κοινών προβλημάτων.
Μετά το διάλειμμα, το λόγο πήρε και πάλι ο κ. Μαλαματένιος, παρουσιάζοντας την πορεία των δράσεων που έχουν γίνει από το 2016 μέχρι και σήμερα, σε συνεργασία της ΕΒΗΕ με το ΚΑΠΕ, αλλά και όσα πρόκειται ή χρειάζεται να γίνουν, μέσω Κοινοτικών και Εθνικών προγραμμάτων, προκειμένου ο Κλάδος να αποκτήσει εγκεκριμένους και διαπιστευμένους συνεργάτες – εγκαταστάτες, επισημαίνοντας ταυτόχρονα τις διαδικασίες αλλά και τις δυσκολίες που παρουσίασε και εξακολουθεί να παρουσιάζει το εγχείρημα αυτό. Παρουσίασε επίσης τις προδιαγραφές των προγραμμάτων κατάρτισης όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί, όπως και τους αδειοδοτημένους οργανισμούς και τα εκπαιδευτικά κέντρα που θα μπορούν να αναλάβουν το έργο αυτό. Ο κ. Μαλαματένιος προέβη στη συνέχεια και σε κάποιες διευκρινίσεις πάνω σε ερωτήσεις των παρευρισκομένων, ενώ ακολούθησε συζήτηση πάνω στο θέμα. Ένα ακόμα θέμα που συζητήθηκε, ήταν οι λόγοι για τους οποίους οι αντλίες θερμότητας μοιάζει να ελκύουν πολύ μεγαλύτερη χρηματοδότηση και εφαρμογή έναντι των ΘΗΣ.
O κ. Χατζόπουλος στη συνέχεια έθιξε το ζητούμενο της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών και προϊόντων, την έρευνα και την καινοτομία, από την πλευρά του υπουργείου περιβάλλοντος έρευνας & τεχνολογίας, δίνοντας έμφαση στο γεγονός πως οι επιχειρήσεις του Κλάδου πρέπει να δραστηριοποιηθούν πιο έντονα και να αξιοποιήσουν τις χρηματοδοτήσεις που υπάρχουν, φροντίζοντας να υποβάλλουν νέες προτάσεις προσαρμοσμένες στις σύγχρονες τεχνολογικές και ενεργειακές απαιτήσεις.
Ακολούθησε παρουσίαση του προγράμματος MAIA-TAQA, ένα Κοινοτικό έργο με προϋπολογισμό 3,2 εκ. ευρώ και τριετή διάρκεια, τo οποίo συντονίζει το ΚΑΠΕ ως επικεφαλής εταίρος, με ενεργή συμμετοχή της ΕΒΗΕ. Στόχος του, η ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών στον τομέα της ενέργειας και του νερού στις χώρες της νότιας Μεσογείου και σύνδεση αυτών με την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Το έργο αποτελεί πρόταση που υποβλήθηκε στην πρώτη πρόσκληση του πολυμερούς προγράμματος διασυνοριακής συνεργασίας «Θαλάσσια Λεκάνη της Μεσογείου» (ENPICBCMED) και είναι μία από τις 41 προτάσεις που εγκρίθηκαν προς χρηματοδότηση, σε σύνολο 439 που υποβλήθηκαν από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς από όλη τη Μεσόγειο.
Στην συνέχεια, ο κ. Σπανός ευχαρίστησε τον απερχόμενο γραμματέα της Ένωσης, κ. Κεντερλή για τη συμμετοχή και την προσφορά του και παρουσίασε τον νέο γραμματέα, κ. Χρ. Κώνστα, ο οποίος απηύθυνε στους παρευρισκόμενους ένα σύντομο χαιρετισμό.
Στην συνεδρίαση που ακολούθησε, παρουσιάστηκαν από τον πρόεδρο κ. Σπανό και συζητήθηκαν από τους παρευρισκόμενους διάφορα θέματα που αφορούν την Ένωση, μεταξύ των οποίων η εκλογή ελεγκτικής επιτροπής, το νέο μέλος ΔΣ, η προσθήκη νέων μελών, η μεταφορά της έδρας της ΕΒΗΕ και συστέγασή της με το ΚΑΠΕ, η προοπτική αποδοχής από το υπουργείο οικονομικών της πρότασης της Ένωσης για μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα, όπως και την θέσπιση 100% αφορολόγητου στις εγκαταστάσεις ΑΠΕ.
Μία πρόταση που συζητήθηκε και τεθηκε προς διερεύνηση, ήταν αυτή της δημιουργίας ή όχι μιας νέας κατηγορίας συνεργαζόμενων μελών της Ένωσης που θα αποτελείται από εγκεκριμένους εγκαταστάτες υδραυλικούς.
Μετά την παρουσίαση των συλλεκτών με επιλεκτικές επιστρώσεις αλουμινίου Alanod από την εταιρεία Κανέτης, ο κ. Τραβασάρος παρουσίασε κάποια στατιστικά στοιχεία σχετικά με την πορεία των πωλήσεων τα τελευταία χρόνια στον Κλάδο. Παράλληλα, αναφέρθηκε στις δράσεις της Solar Heat Europ (ESTIF) σε συνδυασμό με αυτές της ΕΒΗΕ, και ειδικότερα στο μανιφέστο που εξέδωσε σχετικά με την ηλιακή ενέργεια και την αναγκαιότητα χρήσης των ΑΠΕ για θέρμανση και ψύξη. Στο μανιφέστο γίνεται λόγος για θέματα πολιτικής, εξαγωγών κλπ.
Στο σημείο αυτό, ο κ. Τραβασάρος έκανε μνεία στην τροποποίηση του κανονισμού Energy label, για την οποία έκανε ξεχωριστή πρόταση η ΕΒΗΕ, σχετικά με την ενεργειακή κατηγοριοποίηση των ΘΗΣ και η οποία πολύ πιθανόν να υιοθετηθεί από την ESTIF.
Κλείνοντας, θέλοντας να σχολιάσει την διαχείριση των κονδυλίων που διατείθενται στην ενεργειακή εξοικονόμιση, παρουσίασε μια συγκριτική μελέτη ενεργειακής συμπεριφοράς ανάμεσα σε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο, που προωθείται παγκόσμια σαν «πράσινη» λύση και σε ένα ηλιακό σύστημα παραγωγής ΖΝΧ, τα οποία, σύμφωνα με τη μελέτη, κακώς δεν λαμβάνουν την ίδια εκτίμιση.
Στο σύνολό της, η τακτική γενική συνέλευση της Ένωσης διεξήχθη σε πολύ καλό κλίμα, με τα θέματα που συζητήθηκαν, τόσο στο πρώτο όσο και στο δεύτερο μέρος της, να εμφανίζουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Η ΕΒΗΕ θα ήθελε να ευχαριστήσει θερμά το ΚΑΠΕ για την πολύ καλή συνεργασία, όσο και για την προσφορά του υπέροχου γεύματος, το οποίο παρατέθηκε στους παρευρισκομένους.
