Πυροσβεστικά Συγκροτήματα
Toυ Φώτη Γκουμίτσα, Μηχανολόγου – μηχανικού,
υπεύθυνου τομέα πυροσβεστικών συγκροτημάτων
της εταιρίας ΔΡΑΚΟΣ – ΠΟΛΕΜΗΣ ΑΕ
Τα πυροσβεστικά συγκροτήματα χρησιμοποιούνται για την άμεση αντιμετώπιση εκδήλωσης πυρκαγιάς. Είναι πολύ βασικό η φωτιά να αντιμετωπισθεί τα πρώτα κρίσιμα λεπτά της εκδήλωσης της, και όχι αφότου πάρει διαστάσεις. Για αυτόν το λόγο τα πυροσβεστικά συγκροτήματα είναι σχεδιασμένα ως επί το πλείστον για να παρέχουν κάλυψη το λιγότερο τριάντα λεπτά της ώρας, χρονικό διάστημα στο οποίο η επέμβαση της πυροσβεστικής υπηρεσίας θεωρείται δεδομένη.
Η εγκατάσταση τους πλέον είναι υποχρεωτική σε χώρους όπως υπόγειοι σταθμοί αυτοκινήτων, νοσοκομεία, ξενοδοχεία, κτίρια βιομηχανικών εγκαταστάσεων, αποθηκευτικοί και εκθεσιακοί χώροι. Δεν είναι λίγοι και οι ιδιοκτήτες κατοικιών που προκειμένου να προστατέψουν την περιουσία τους από την φωτιά, εγκαθιστούν πυροσβεστικά συγκροτήματα.
Το πυροσβεστικό συγκρότημα είναι μία compact κατασκευή. Αποτελείται από μία κύρια ηλεκτροκίνητη αντλία, μία εφεδρική πετρελαιοκίνητη αντλία, με όμοια υδραυλικά χαρακτηριστικά, μια βοηθητική αντλία (jockey pump), τον ηλεκτρικό πίνακα εκκινήσεως και αυτοματισμού, συσσωρευτή για την εκκίνηση του πετρελαιοκινητήρα, αυτόματο φορτιστή για την φόρτιση του συσσωρευτή, πρεσσοστάτες ένας για κάθε αντλία, συλλέκτες αναρροφήσεως-καταθλίψεως και το πιεστικό δοχείο μεμβράνης. Σε εγκαταστάσεις όπου υπάρχει ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος, ικανό να εκκινήσει το αντλητικό συγκρότημα, είναι δυνατόν η πετρελαιοκίνητη αντλία να αντικατασταθεί από ηλεκτροκίνητη αντλία, πυροσβεστικό με κύρια και εφεδρική αντλία ηλεκτροκίνητες. Το πυροσβεστικό συγκρότημα τροφοδοτεί με νερό, στην απαιτούμενη πίεση, το δίκτυο των πυροσβεστικών φωλεών και το δίκτυο των sprinkler, αν υπάρχει. Οι υδραυλικές αποδόσεις των αντλιών δηλαδή παροχή και μανομετρικό είναι μεγέθη τα οποία καθορίζει αυστηρά και μόνο ο συντάξας της μελέτης πυροπροστασίας η οποία στην συνέχεια και πριν την εφαρμογή της πρέπει να εγκριθεί από την πυροσβεστική υπηρεσία. Αρχικά το πυροσβεστικό δίκτυο βρίσκεται υπό πίεση.
Οι τυχόν διαρροές και οι μικρές ζητήσεις καλύπτονται από το πιεστικό δοχείο. Σε μεγαλύτερη ανάγκη, λόγω πτώσης της πίεσης του δικτύου, ο πρεσσοστάτης της βοηθητικής αντλίας δίνει εντολή για την εκκίνηση της. Η jockey pump θα επαναφέρει την πίεση του δικτύου στα αρχικά επίπεδα και θα τεθεί εκτός λειτουργίας. Αν η jockey pump δεν επαρκεί θα τεθεί σε λειτουργία μέσω του πρεσσοστάτη η κύρια ηλεκτροκίνητη αντλία ικανή να καλύψει τις ανάγκες πυροπροστασίας της εγκατάστασης.
Σε περίπτωση που έχουμε διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος τίθεται σε λειτουργία η εφεδρική πετρελαιοκίνητη αντλία. Σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ελληνικής Πυροσβεστικής Υπηρεσίας η παύση λειτουργίας της κύριας ηλεκτροκίνητης αντλίας και της εφεδρικής πετρελαιοκίνητης θα πρέπει να γίνονται χειροκίνητα και όχι αυτόματα. Οι αντλίες που χρησιμοποιούνται στα πυροσβεστικά συγκροτήματα θα πρέπει να είναι προϊόντα επώνυμου εργοστασίου, κατάλληλες για πυρόσβεση και οι υδραυλικές τους αποδόσεις εξακριβωμένες από εργαστηριακές μετρήσεις. Επίσης θα πρέπει να ζητούνται από τον προμηθευτή οι χαρακτηριστικές καμπύλες λειτουργίας των αντλιών και όχι να αρκούμαστε σε προφορικές και μόνο διαβεβαιώσεις. Όμοια ο ηλεκτροκινητήρας και ο πετρελαιοκινητήρας του συγκροτήματος θα πρέπει να είναι προϊόντα γνωστού εργοστασίου με κατάλληλη ισχύ, ώστε να εξασφαλίζουν την ομαλή και ασφαλή λειτουργία των αντλιών σε όλο το εύρος λειτουργίας της χαρακτηριστικής καμπύλης. Ο ηλεκτρικός πίνακας θα πρέπει να είναι επιμελημένης κατασκευής και να φέρει όλα τα απαιτούμενα όργανα ελέγχου και αυτοματισμού, που είναι απαραίτητα για την λειτουργία και προστασία των αντλιών.
Για την ασφαλή λειτουργία των κυκλωμάτων χειρισμού και πιεζοστατών ο ηλεκτρικός πίνακας θα πρέπει να φέρει μετασχηματιστή 230V AC/24 V AC. Επίσης θα πρέπει να διαθέτει εκκινητή μίζας κατάλληλο για πετρελαιοκινητήρες και όχι μια οποιαδήποτε διάταξη εκκίνησης. Τέλος να διαθέτει γενικό τριπολικό διακόπτη με εξωτερικό χειριστήριο ο οποίος παρέχει την δυνατότητα διακοπής των κινητήρων και με φορτίο σύμφωνα με τους κανονισμούς για ηλεκτρικούς πίνακες κινήσεως. Μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του πυροσβεστικού συγκροτήματος και πρίν αυτό παραδοθεί για λειτουργία θα πρέπει να δοκιμασθεί. Ο σωστός έλεγχος και η δοκιμή ενός πυροσβεστικού συγκροτήματος γίνεται σε εργοστασιακές εγκαταστάσεις όπου διαθέτουν υπερσύγχρονα δοκιμαστήρια αντλιών με δυνατότητα μέτρησης των υδραυλικών αποδόσεων των αντλιών και ρύθμιση των σημείων ζεύξης και απόζευξης των αντλιών.
Η δοκιμή των συγκροτημάτων μόνο για τυχόν διαρροές στα υδραυλικά εξαρτήματα και στις συνδέσεις δεν επαρκεί. Η επίσκεψη στις εγκαταστάσεις κατασκευής και δοκιμής των πυροσβεστικών συγκροτημάτων, θα ωφελούσε στο σχηματισμό μιας καλύτερης εικόνας για την αξιοπιστία των προμηθευτών. Επιπλέον θα πρέπει να είμαστε σίγουροι πως ο κατασκευαστής διαθέτει εξειδικευμένο συνεργείο για υποστήριξη κατά την διαδικασία της εγκατάστασης και της εκκίνησης του πυροσβεστικού συγκροτήματος.
Για την συντήρηση του συγκροτήματος θα πρέπει να απευθυνόμαστε επίσης στο τμήμα service του προμηθευτή. Δυστυχώς στην ελληνική αγορά έχουν κάνει την εμφάνιση τους πυροσβεστικά συγκροτήματα με υλικά αμφιβόλου ποιότητας και αμφίβολου προελεύσεως. Τα πυροσβεστικά αυτά δεν πληρούν τις προδιαγραφές, δεν ανταποκρίνονται στις απαιτούμενες ανάγκες πυροπροστασίας, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς να είναι μεγάλος.
Η άποψη πως το πυροσβεστικό συγκρότημα είναι πεταμένα λεφτά, με την δικαιολογία ότι πιθανόν να μην χρειασθεί να λειτουργήσει ποτέ, έχει αποδειχθεί με τον χειρότερο τρόπο πως είναι τελείως λανθασμένη. Τέλος θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι επώνυμοι οίκοι του εξωτερικού που διαθέτουν πιστοποιημένα πυροσβεστικά συγκροτήματα κατά NFPA, UL, FM και LPCB αντιπροσωπεύονται πλέoν και στην ελληνική αγορά. Τα πυροσβεστικά συγκροτήματα αυτά απευθύνονται κυρίως για εγκαταστάσεις υψηλού κινδύνου όπως διυλιστήρια, αεροδρόμια, βιομηχανίες, αποθήκες, πολυσύχναστα εμπορικά κέντρα κτλ.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα containerized πυροσβεστικά συγκροτήματα, δηλαδή μια compact κατασκευή του αντλιοστασίου πυρόσβεσης, που περιλαμβάνει όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό. Αντλίες, κινητήρες, ηλεκτρικοί πίνακες, φώτα αντλιοστασίου, σωληνώσεις όλα συνδεδεμένα ηλεκτρικά και υδραυλικά μέσα σε ένα container, έτοιμα για λειτουργία. Το κόστος τους είναι αρκετά υψηλό σε σχέση με ένα συμβατικό πυροσβεστικό συγκρότημα, αλλά αξίζει να το ερευνήσει κανείς σε συνεργασία με την ασφαλιστική του εταιρεία λόγω μείωσης των ασφαλίστρων.
