Αντώνης Σαχωλαρίδης
Μηχανολόγος – ηλεκτρολόγος
Θα ήθελα να ζητήσω συγνώμη από τους αναγνώστες μας που συχνά τους ζαλίζω με την ιστορία. Είναι ένα ιδίωμα των γηραιότερων ανθρώπων να γυρνούν πίσω στα νιάτα τους. Στα νιάτα μου λοιπόν, τις δεκαετίες των ’50, ’60 και ’70 ακόμα δύο τύποι σωμάτων κυκλοφορούσαν διεθνώς.
Τα ΑΚΑΝ και τα πρωτοποριακά τότε RUNTAL. Και τα δύο παραδίδονταν άβαφα με ένα απλό αστάρι και βαφόντουσαν στο χρώμα των τοίχων. Τότε λοιπόν, σε ένα ταξίδι μου στη Λουκέρνη της Ελβετίας, το 1967 αν θυμάμαι καλά, έμεινα σε ένα ξενοδοχείο Astoria. Εκεί λοιπόν στο κλιμακοστάσιό του είδα κάτι που με εντυπωσίασε. Πάνελ Runtal τύπου Η ή Ι (θα σας γελάσω ποιος ακριβώς τύπος) που επάνω στο σχεδόν λευκό φόντο του σώματος, κάποιος καλλιτέχνης είχε φτιάξει από λεπτό στρογγυλό σίδερο κάποιο σχέδιο. Τη μορφή μιας γάτας, ή ενός σκύλου ή ενός γυναικείου προσώπου. Το σκίτσο αυτό, βαμμένο μαύρο, είχε στερεωθεί πάνω στα σώματα και αυτόματα ένα άχαρο θερμαντικό σώμα είχε μετατραπεί σε ζωγραφικό πίνακα.
Καμία δεκαετία αργότερα άρχισα να συναντώ σε ξενοδοχεία χρωμέ πετσετοκρεμάστρες, απλές, δηλαδή μία μόνο σωλήνα σχήματος Π, στερεωμένη στον τοίχο, που μέσα της κυκλοφορούσε η ανακυκλοφορία του ζεστού νερού χρήσης, θερμαινόντουσαν δηλαδή χειμώνα – καλοκαίρι και στέγνωναν τις πετσέτες. Αυτό βέβαια σε κρύες πόλεις της βόρειας Ευρώπης. Όπως καταλαβαίνετε από το σημείο αυτό μέχρι του να κατασκευαστούν οι απλές πετσετοκρεμάστρες που σήμερα έχουν μονοπωλήσει τη θέρμανση των λουτρών κάθε σπιτιού, η απόσταση ήταν πολύ μικρή. Η τεχνολογία των χρωματισμών πολύ εύκολα έδωσε λύσεις πολύ ωραίων χρωμάτων, ανθεκτικών στις υψηλές υγρασίες των χώρων εγκατάστασης. Η ποιότητα των χρωμάτων ήταν τόσο καλύτερη, που σύντομα όλα τα σώματα, ακόμη και τα κλασσικά ΑΚΑΝ άρχισαν να παραδίδονται βαμμένα στο εργοστάσιο κατασκευής τους.
Το βασικό πρόβλημα των πετσετοκρεμαστρών ήταν τα σημεία συγκόλλησης των σωλήνων από τους οποίους ήταν φτιαγμένα, επάνω στους συλλέκτες. Εκεί κάποιες οξειδώσεις δεν επέτρεπαν κάποτε μια σωστή βαφή και ήταν εστίες σκουριάς. Αυτά τα προβλήματα γρήγορα ξεπεράστηκαν με εσωτερικές συγκολλήσεις με το σύστημα των υψίσυχνων ρευμάτων και οι πετσετοκρεμάστρες άρχισαν να παραδίδονται με 10ετή εγγύηση σκουριάς.
Όταν τώρα ένας ξενοδόχος το 1967 σκέφτηκε να μετατρέψει ένα πάνελ Runtal ζωγραφικό πίνακα οι μεγάλες βιομηχανίες των θερμαντικών σωμάτων θα καθόντουσαν με σταυρωμένα χέρια; Επιστρατεύτηκαν λοιπόν οι καλύτεροι βιομηχανικοί σχεδιαστές. Πάνελ παρόμοια με τα παλαιά Ι της Runtal έγιναν κρεμάστρες για τα ρούχα των επισκεπτών με την προσθήκη καλαίσθητων άγκιστρων ή ραφιών για τα καπέλα κ.λπ. Άλλα πάνελ ή σωληνωτά σώματα έγιναν καλαίσθητα χωρίσματα χώρων, αντικαθιστώντας τοίχους και εξοικονομώντας χώρο στους περιφερειακούς τοίχους για τα έπιπλα.
Και βεβαίως κάποια σωληνωτά μετατράπηκαν σε μοντέρνα γλυπτά. Πολλά από τα σώματα αυτά είναι βεβαίως πανάκριβα. Στολίζουν όμως καταπληκτικά ένα σαλόνι κάποιου πλούσιου σπιτιού που δεν έχει ανάγκη πλέον να αγοράσει κάποιον πίνακα ή γλυπτό που θα κόστιζε ακόμη περισσότερα χρήματα. Τελικά δηλαδή για κάποια κατηγορία πελατών η λύση αυτή είναι και οικονομική.
Η Β&Ο, είναι μια δανέζικη εταιρία που κάνει τηλεοράσεις, Hi Fi συστήματα κ.λπ. Θυμάμαι την διαφήμιση που έκανε πριν από 25 χρόνια περίπου, επειδή προϊόντα της εξετίθεντο στο μουσείο μοντέρνας τέχνης της Νέας Υόρκης. Αν ήμουν διευθυντής αυτού του μουσείου, σήμερα θα εξέθετα και μερικά από τα θερμαντικά σώματα που κυκλοφορούν στην αγορά.
Δεν είναι βέβαια όλα τα σημερινά σώματα καλλιτεχνικά έργα. Ούτε η τιμή τους είναι πάντα υψηλή. Τα συνήθη σώματα είναι καμιά φορά φθηνότερα και από τα ΑΚΑΝ. Υπάρχει στην αγορά τέτοια ποικιλία σχεδίων, μεγεθών και τιμής, που δίνει στον αρχιτέκτονα και το μηχανολόγο, τη δυνατότητα θέρμανσης ενός χώρου, στολίζοντάς τον ταυτόχρονα. Έρευνα της αγοράς χρειάζεται.
