Αρχική » Περιεχόμενα » ΕΒΕ » Προβλήματα και προοπτικές για το ασφαλιστικό των ΕΒΕ

Προβλήματα και προοπτικές για το ασφαλιστικό των ΕΒΕ

Τα βασικά συμπεράσματα και οι προτάσεις από την ημερίδα που συνδιοργάνωσαν η ΓΣΕΒΕΕ και το ΒΕΑ στις 30 Μαΐου

 

Πολύ μεγάλη ήταν η ανταπόκριση των επαγγελματιών – βιοτεχνών – εμπόρων στο κάλεσμα του ΒΕΑ και της ΓΣΕΒΕΕ που συνδιοργάνωσαν ημερίδα με θέμα «το ασφαλιστικό τα προβλήματα και οι προοπτικές του», στις 30 Μαΐου στο ξενοδοχείο Divani Caravel. Τις εργασίες της ημερίδας άνοιξαν με τις ομιλίες τους, ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, Δημήτρης Ασημακόπουλος και ο πρόεδρος του ΒΕΑ, Παύλος Ραβάνης, εκφράζοντας το σύνολο των προβληματισμών των επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και την προοπτική του ενιαίου πια οργανισμού ασφάλισης των ελεύθερων επαγγελματιών.

Ο οικονομολόγος – επιστημονικός συνεργάτης της ΓΣΕΕ Γιώργος Ρωμανιάς παρουσίασε στην εισήγησή του ένα σχέδιο εναλλακτικών προσεγγίσεων για την διασφάλιση του μέλλοντος του ΟΑΕΕ, ενώ ο καθηγητής Άγγελος Στεργίου μίλησε για την ανάγκη αναβάθμισης της κοινωνικής ασφάλισης των επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων.
Την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο υφυπουργός Απασχόλησης & Κοινωνικής Προστασίας, Γεράσιμος Γιακουμάτος, ενώ τις θέσεις των κομμάτων για το ζήτημα του ασφαλιστικού εξέφρασαν, ο Νίκος Αγγελόπουλος βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας της Ν.Δ., η Μαρία Δαμανάκη βουλευτής Επικρατείας του ΠΑ.ΣΟ.Κ., ο Σπύρος Στριφτάρης μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. και ο Κώστας Ήσυχος, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ. Ο διοικητής του ΟΑΕΕ, Κ. Κόντος, μίλησε για την μελλοντική προοπτική του Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ).
Τις εργασίες της ημερίδας συντόνισε ο δημοσιογράφος, κ. Νίκος Ρογκάκος, ο οποίος και παρουσίασε τα βασικά συμπεράσματα των εισηγήσεων και τοποθετήσεων. Ο υφυπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας Γεράσιμος Γιακουμάτος στην ομιλία του αναφέρθηκε στον πολιτικό πολιτισμό ο οποίος χαρακτηρίζεται από τον διάλογο μεταξύ της Πολιτείας και των κοινωνικών εταίρων για την διαμόρφωση της κυβερνητικής πολιτικής και στο ασφαλιστικό ζήτημα. Αναγνώρισε την τεράστια συμβολή των ΜΜΕ στην οικονομία με τον γνωστό χαρακτηρισμό «ραχοκοκαλιά» αλλά και ως πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος.
Σημείωσε ότι 7 στις 10 θέσεις εργασίας δημιουργούνται από τις ΜΜΕ. Το πρόβλημα δε το ασφαλιστικό χαρακτήρισε όχι απλώς «δημοσιονομικό» αλλά «βαθιά κοινωνικό». Το κράτος κατά τον υφυπουργό είναι και πρέπει να είναι εγγυητής των συντάξεων. Τόνισε ακόμη ότι αποτελεί πολιτική επιλογή της κυβέρνησης να τεθούν οι βάσεις για την θωράκιση του ασφαλιστικού συστήματος με ρεαλισμό και δίχως συντήρηση μύθων. «Η κυβέρνηση συμφωνεί με τον διάλογο και η επόμενη κυβέρνηση θα βασιστεί στον διάλογο αυτόν» τόνισε ο Γ. Γιακουμάτος και επισήμανε ότι: «το θέμα είναι σοβαρό και θα απαιτήσει χρόνο για να ωριμάσει όπως συνέβηκαι με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες». Ο υφυπουργός στην ομιλία του παραδέχθηκε ότι:
 • Οι συντάξεις είναι χαμηλές. Η μία στις δέκα βρίσκεται κάτω από το επίπεδο της φτώχειας.
• Κοινός στόχος πρέπει να είναι η διασφάλιση του μέσου όρου των Ευρωπαϊκών συντάξεων.
• Τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης είναι στην χώρα μας νομοθετημένα στα 60 και 65 για τις γυναίκες και τους άνδρες αντίστοιχα. Το όριο αυτό παραμένει και αποτελεί την Ελληνική πραγματικότητα.
 • Οι συντάξεις βεβαίως είναι ακόμη χαμηλότερες όταν δεν εξαντλούνται τα όρια συνταξιοδότησης.
Ο υφυπουργός σημείωσε ότι οι αναλογιστικές μελέτες θα έπρεπε να είχαν προηγηθεί της ενοποίησης των ΤΕΒΕ – ΤΣΑ – ΤΑΕ. Τα ταμεία αυτά είχαν ήδη οικονομικά προβλήματα και δεν διέθεταν μηχανογραφημένο μητρώο ασφαλισμένων κλπ. Το αίτημα του ΤΑΕ για μηχανογράφηση έχει ήδη γίνει δεκτό και η αναλογιστική μελέτη του ΟΑΕΕ θα ολοκληρωθεί σύντομα. Παράλληλα τον Σεπτέμβριο του 2007 αναμένεται να κατατεθεί από την κυβέρνηση σχέδιο νόμου σε δημόσια διαβούλευση για τον έλεγχο της «εισφοροδιαφυγής» έτσι ώστε τα ανασφάλιστα μεροκάματα να μην στερούν από πόρους τα ταμεία. Τον υφυπουργό άκουσε πλήθος επιχειρηματιών που ξεπέρασαν τα 900 άτομα οι οποίοι εξέφρασαν την δυσφορία τους και κατέθεσαν τους προβληματισμούς τους και τα εξειδικευμένα αιτήματα τους.
Ακολούθησαν οι εισηγήσεις – τοποθετήσεις των βασικών ομιλητών της ημερίδας, όπου εκτός από την καταγραφή των προβλημάτων έγιναν και συγκεκριμένες προτάσεις για την επίλυσή τους. Στη συνέχεια δημοσιεύουμε, επιγραμματικά, τα βασικότερα σημεία αυτών των τοποθετήσεων.

Δ. Ασημακόπουλος:
Τα αποθεματικά των ταμείων χρησιμοποιήθηκαν ως «λάφυρα» από τις κυβερνήσεις

Ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ στην ομιλία του επισήμανε μεταξύ άλλων:
• Η κατανόηση του ασφαλιστικού προβλήματος από τους πολίτες, αποτελεί πολύ σημαντικό παράγοντα για την προώθηση λύσεων που δεν θα στοχεύουν στη φαλκίδευση δίκαιων ασφαλιστικών δικαιωμάτων, αλλά σε ένα καλύτερο, ποιοτικότερο, δικαιότερο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας, που θα ενσωματώνει την αρχή της αλληλεγγύης των γενεών, θα είναι δημόσιο, υποχρεωτικό και διανεμητικό.
 • Ο διάλογος για το ασφαλιστικό στην Ελλάδα, δυστυχώς, έχει αρχίσει με όρους προπαγάνδας.
Ο διάλογος χρειάζεται και δεν πρέπει ν’ αποφεύγεται. Χωρίς, όμως, "κρυφές" ατζέντες και επιδιώξεις, όπως πιθανά έχει οργανωθεί σήμερα.
• Ένας διάλογος που δεν εμπεριέχει και το στοιχείο της βελτίωσης του ασφαλιστικού συστήματος, που δεν περιέχει το σημαντικότερο ζήτημα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, δεν είναι διάλογος που θα δημιουργήσει ρεύμα στήριξης για αλλαγές.
 • Τα κόμματα και οι πολιτικές δυνάμεις πρέπει ν΄ αναλάβουν πρωτοβουλίες, ώστε ο Ελληνικός λαός να μετρήσει την υπευθυνότητα του καθ΄ ενός, τη διαδρομή και τις προτάσεις του. Ιδιαίτερα τώρα που βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο.
• Είναι μεγάλη η ευθύνη του κρατικού παρεμβατισμού και της πολιτικής εκμετάλλευσης στη δημιουργία πολλών από τα προβλήματα του ασφαλιστικού συστήματος.
 • Αν δε κοπεί ο ομφάλιος λώρος των διοικήσεων των ταμείων με την εκάστοτε κυβέρνηση και κόμμα, τα προβλήματα θα διαιωνίζονται και θα επιδεινώνονται…
• Η μεγάλη εξουσία που ασκείται από το κράτος στα ασφαλιστικά ταμεία, σε συνδυασμό με τα μεγάλα τους αποθεματικά, δημιουργεί επικίνδυνους "πειρασμούς". Για χρόνια τα αποθεματικά των ταμείων χρησιμοποιήθηκαν ως "λάφυρα" από τις κυβερνήσεις.
• Το κράτος πρέπει να θέτει τα πλαίσια, να ελέγχει και να επιβάλλει κυρώσεις ως εγγυητής του ασφαλιστικού συστήματος και όχι να διοικεί εν λευκώ.
• Η "κακή" οικονομική κατάσταση των ασφαλιστικών οργανισμών, έχει πρωτίστως να κάνει με την "κακή" διαχείριση των περιουσιακών τους στοιχείων και αποθεματικών αλλά και με την κακοδιοίκηση, την αδιαφάνεια και την πανσπερμία των ασφαλιστικών φορέων. Και φυσικά και με την εκμετάλλευση του όλου αυτού χαοτικού συστήματος – από το κράτος.
• Χρειάζεται επαρκές θεσμικό πλαίσιο για την προστασία και έλεγχο των αποθεματικών και περιουσιακών στοιχείων των ταμείων.
• Η ανατροπή των διατάξεων που αφορούσε στη μείωση των συντάξεων των επαγγελματοβιοτεχνών κατά 30%, δεν μας προκαλεί εφησυχασμό, διότι παραμένει άλυτο το θέμα της χρηματοδότησης του ΟΑΕΕ και κάλυψης των ελλειμμάτων.
• Είναι απαραίτητη η διατήρηση του αιρετού της διοίκησης στον ΟΑΕΕ.
• Το κλίμα ανασφάλειας που έχει δημιουργηθεί φαλκιδεύει την εύθραυστη ασφαλιστική συνείδηση στην Ελλάδα και οδηγεί σε πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.
• Είναι απαράδεκτο να ενθαρρύνονται από την κυβέρνηση διάφορα προγράμματα εθελουσίας εξόδου.
• Αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας και στήριξης της οικογένειας.
 • Ένταξη των μεταναστών στην "επίσημη" αγορά εργασίας.
• Εφαρμογή της υπάρχουσας ασφαλιστικής νομοθεσίας και εκπλήρωση των υποχρεώσεων του κράτους προς τα ταμεία. • Σοβαρή βελτίωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας που έχει αφεθεί στην τύχη του.
• Εκσυγχρονισμός των ταμείων και ορθολογική αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής.
• Ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων με διαδοχική ασφάλιση, προκαλεί μειώσεις των συντάξεων του 30%, τιμωρεί την επαγγελματική κινητικότητα, τροφοδοτεί την αδήλωτη εργασία.
• Ανάλογες με τους εργαζόμενους ρυθμίσεις για τους Βιοτέχνες που το επάγγελμά τους εντάσσεται στα βαρέα και ανθυγιεινά.
• Σταδιακό περιορισμό της πανσπερμίας των ασφαλιστικών φορέων.
• Συμμετοχή του κράτους στη χρηματοδότηση του ΟΑΕΕ σε ποσοστό επί του ΑΕΠ, όπως ισχύει και για το ΙΚΑ.
• 37ετία για συνταξιοδότηση ανεξαρτήτως ταμείου ασφάλισης.
 • Συστηματικός έλεγχος δαπανών στο κλάδο υγείας.
• Διεύρυνση της ασφαλιστικής βάσης.
• Βελτίωση των όρων ασφάλισης και συνταξιοδότησης των μετά την 1/1/1993 ασφαλισμένων (ΤΕΒΕ-ΤΑΕ-ΤΣΑ).
Οι προτάσεις που κατέθεσε ο Δ. Ασημακόπουλος είναι:
• Δημιουργία ειδικού λογαριασμού αποθεματικού χαρακτήρα, ο οποίος με την κατάλληλη διαχείριση και "προστασία", θα μπορούσε τη δεδομένη στιγμή που θα χρειαστεί, να ενισχύσει το ασφαλιστικό σύστημα. Στο λογαριασμό αυτό θα μπορούσαν να συνεισφέρουν, έσοδα π.χ. από αποκρατικοποιήσεις, αλλά και η κάθε επιχείρηση ανάλογα με το μέγεθός της ως αυτόνομη οικονομική και κοινωνική μονάδα (για τον ΟΑΕΕ).

Π. Ραβάνης:
Δημόσια κοινωνική ασφάλιση και αύξηση των πόρων κοινωνικής πρόνοιας
 

Ξεκινώντας την ομιλία του ο πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών επισήμανε ότι: «Το αίτημα του ΒΕΑ για δημόσια κοινωνική ασφάλιση και κοινωνική ασφάλεια που θα περιλαμβάνει σύνταξη-υγεία-πρόληψη και πρόνοια που είχε διατυπωθεί σε σχετικό συνέδριο το 1986, παραμένει ενεργό. Είναι αναγκαία η αύξηση των πόρων κοινωνικής πρόνοιας και ισότιμης συμμετοχής των επαγγελματοβιοτεχνών στον κοινωνικό μισθό». Αναφερόμενος στην ενοποίηση των ταμείων ΤΣΑ-ΤΕΒΕ-ΤΑΕ, τόνισε ότι είναι ένα δύσκολο εγχείρημα και ο χρόνος που μεσολάβησε από την απόφαση ενοποίησης μέχρι την ενοποίηση (7 χρόνια) θα μπορούσε να είχε αξιοποιηθεί καλύτερα.
• Η πρώτιστη προτεραιότητα που έθεσε το ΒΕΑ πριν την ενοποίηση, ήταν η διασφάλιση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων «παλαιών και νέων ασφαλισμένων»
• Σήμερα, ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που ήταν η αποκατάσταση των προσδοκώμενων συντάξεων των παλαιών ασφαλισμένων έχει αντιμετωπιστεί και οι παλαιοί ασφαλισμένοι μπορούν να επιλέξουν το καθεστώς που θα είναι ευνοϊκότερο για αυτούς.
 • Παραταύτα η βιωσιμότητα του ενιαίου σχήματος και η αντιμετώπιση των ασφαλισμένων δεν φαίνονται εξασφαλισμένα γιατί τα τρία ταμεία δεν δίνουν την καλύτερη οικονομική εικόνα.
 • Απαιτείται η αρωγή της Πολιτείας και η αναζήτηση λύσεων που θα εγγυηθούν το μέλλον και τον κοινωνικό χαρακτήρα του συστήματος για όλους Παλαιούς και νέους ασφαλισμένους. (ενίσχυση του ΟΑΕΕ με ποσοστό 0,60% του ΑΕΠ όταν στο ΙΚΑ δίνεται 1%
• Απαιτείται επίσης η αναζήτηση νέων πόρων με διεύρυνση της ασφαλιστικής βάσης δεδομένου ότι τα όρια αύξησης εισφορών έχουν ξεπεραστεί.
• Χρειάζεται αναβάθμιση του κλάδου υγείας και ενεργοποίηση μηχανισμών ελέγχου των δαπανών.
• Γενικότερα επιβάλλεται η αναβάθμιση των υπηρεσιών σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων της πρόληψης και πρόνοιας.
• Στήριξη του αιρετού της διοίκησης του ΟΑΕΕ.
Ο Π. Ραβάνης αναφέρθηκε και σε άλλα προβλήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, όπως:
• Οι μεγάλες απώλειες στον υπολογισμό σύνταξης στην περίπτωση της διαδοχικής ασφάλισης.
• Ο χρόνος παράλληλης ασφάλισης και οι απώλειες σε περίπτωση αδυναμίας εξασφάλισης χρονικών προϋποθέσεων για δεύτερη σύνταξη.
• Η εφαρμογή της 37ετίας δίχως όριο ηλικίας και ανεξάρτητου ταμείου.
• Το σύστημα ρυθμίσεων των οφειλών το οποίο είναι ιδιαίτερα αυστηρό σήμερα.
• Η έλλειψη κινήτρου μετά την 35ετία και στους νέους.
• Το δικαίωμα εξαγοράς χρόνου (5ετία ΤΕΒΕ). Τέλος, δήλωσε ότι το ΒΕΑ συντάσσεται με την αναγκαιότητα της ολοκλήρωσης των αναλογιστικών μελετών και της οργάνωσης ενιαίου μητρώου για την ηλεκτρονική διασύνδεση υπηρεσιών ταμείων, εφορίας, επιμελητηρίων και τον έλεγχο δαπανών και εισφοροδιαφυγής.

Γ. Ρωμανιάς:
Ανεπαρκείς οι συνταξιοδοτικές παροχές του ΟΑΕΕ
 

Οι βασικότερες διαπιστώσεις της εισήγησης του Γ. Ρωμανιά, οικονομολόγου, επιστημονικού συνεργάτη του Ινστιτούτου Εργασίας (ΙΝΕ) της ΓΣΕΕ είναι:
1. Ύπαρξη σοβαρών προβλημάτων σε σχέση με την οικονομική βιωσιμότητα του ΟΑΕΕ. Τα προβλήματα αυτά αναφέρονται τόσο στη μακροχρόνια αναλογιστική ισορροπία του Οργανισμού όσο και στο (χαμηλό) ύψος της κατά κεφαλήν ασφαλισμένου (και συνταξιούχου) ύψος της σημερινής περιουσίας του.
2. Παράλληλα, όμως, διαπιστώθηκε και το ανεπαρκές ύψος των συνταξιοδοτικών παροχών του Οργανισμού που χρειάζονται ουσιαστική βελτίωση.
3. Η ανάγκη ενίσχυσης της χρηματοδότησης του ΟΑΕΕ, για την κάλυψη των ελλειμμάτων αλλά και την αναβάθμιση των συνταξιοδοτικών παροχών του Οργανισμού, προϋποθέτει την αναζήτηση και αξιοποίηση νέων πηγών άντλησης πρόσθετων οικονομικών πόρων.
 4. Στην προσπάθεια αναζήτησης νέων πόρων εξετάσθηκαν και αναλύθηκαν οι εναλλακτικές προσεγγίσεις:
• Ένταξης των αυτοαπασχολούμενων στο γενικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας (έγινε ειδικότερη αναφορά στο σχετικό πρόσφατο προηγούμενο της Αυστρίας).
• Διάθεσης συγκεκριμένου ποσοστού του ΑΕΠ ως συμβολής του κρατικού προϋπολογισμού στη χρηματοδότηση του ΟΑΕΕ (κατ’ ανάλογη εφαρμογή των ρυθμίσεων του άρθρου 4 του νόμου 3029/2002 για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ).
• Καθορισμού ποσοστού επί των προς φορολόγηση εισπράξεων της επιχείρησης και ανάλογης διαμόρφωσης της συνταξιοδοτικής παροχής (έγινε ειδικότερη αναφορά στο ισχύον ιταλικό μοντέλο).
• Νομοθετικής επιβολής ειδικής εισφοράς στα πολυκαταστήματα ανάλογα με την έκταση περιορισμού στη δημιουργία ΜΜ επιχείρησης.
• Ενίσχυσης της προληπτικής αντιμετώπισης της εισφοροδιαφυγής και αναζήτησης και νομοθέτησης ειδικότερων επί μέρους ρυθμίσεων για την ενίσχυση της χρηματοδοτικής βάσης του ΟΑΕΕ.
5. Διαπιστώθηκε η αναγκαιότητα νέας αναλογιστικής προσέγγισης και προσδιορισμού του ύψους της απαιτούμενης οικονομικής ενίσχυσης του ΟΑΕΕ αλλά και νομοθετικού καθορισμού των πηγών άντλησης των αναγκαίων για τη μακροχρόνια βιωσιμότητά του κονδυλίων.
6. Τονίστηκε, ότι, σε κάθε περίπτωση, η λειτουργία του κοινωνικού κράτους αναφέρεται σ’ όλους τους Έλληνες και συνεπώς, δεν επιτρέπεται να αγνοεί τους αυτοαπασχολούμενους.

Αγγ. Στεργίου:
Σεβασμός της διαγενεακής ισότητας

Τα βασικότερα συμπεράσματα από την εισήγηση του αναπληρωτή καθηγητή ΑΠΘ – τμήμα νομικής, Άγγελου Στεργίου είναι:
 • Οι αυτοτελώς απασχολούμενοι έχουν την ίδια ανάγκη προστασίας με τους μισθωτούς. Από την άποψη αυτή, δεν θα πρέπει να υπάρχει καμιά κανονιστική διαφοροποίηση ανάμεσα σε μισθωτούς κι ανεξάρτητους επαγγελματίες.
• Χρειάζεται βελτίωση του θεσμού της διαδοχικής ασφάλισης, έτσι ώστε να μην υφίσταται δραστική μείωση του ποσού της σύνταξης του διαδοχικά ασφαλισμένου.
• Η κρατική συμμετοχή θα πρέπει να αναχθεί σε σταθερή και αποφασιστική πηγή χρηματοδότησης του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης των αυτοαπασχολουμένων.
• Σεβασμός της διαγενεακής ισότητας.
• Ο καθένας θα πρέπει να έχει την ευχέρεια να επιλέξει την ακριβή στιγμή της απόσυρσής του (ελαστική συνταξιοδότηση).