Θεατές της παρανομίας, που εξακολουθεί ακόμα και σήμερα, τα υπουργεία ΠΕΧΩΔΕ και Ανάπτυξης,
που, κατά τ’ άλλα, κόπτονται για τη διείσδυση του αερίου στον αστικό τομέα.
Θα διενεργηθεί και διεθνής διαγωνισμός για νέους επενδυτές!
Τo ότι το 2008 θα διενεργηθεί διεθνής διαγωνισμός για την επιλογή επενδυτών που θα αναλάβουν τη διαχείριση των τριών υπό ίδρυση εταιριών παροχής αερίου (Αν. Στερεάς, Κεντρικής Μακεδονίας και Αν. Μακεδονίας – Θράκης), δεν αποτελεί είδηση. Έτσι κι αλλιώς, ο διαγωνισμός έχει καθυστερήσει αρκετά.
Η είδηση είναι ότι ο ιδιώτης επενδυτής της ΕΠΑ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης θα βρει τις οικοδομές χωρίς δίκτυα φυσικού αερίου. Όπως ακριβώς συνέβη με την Αθήνα και την ΕΠΑ Αττικής, όπου για 17 χρόνια (1987- 2004), και κατά παράβαση του νόμου, οι πολεοδομίες θεωρούσαν τις οικοδομικές άδειες με υπεύθυνη δήλωση του μηχανικού, χωρίς να έχουν κατασκευαστεί δίκτυα φυσικού αερίου.
Η είδηση, δυστυχώς, και για άλλη μία φορά, αφορά σε καταστρατήγηση της νομοθεσίας, και μάλιστα, στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από τις στομφώδεις εξαγγελίες των υπουργείων ΠΕΧΩΔΕ και Ανάπτυξης για εξοικονόμηση ενέργειας, απεξάρτηση από το πετρέλαιο και χρήσης του φυσικού αερίου. Και την οποία καταστρατήγηση θα κληθούν να πληρώσουν, με προσαύξηση 50% σε κάποιες περιπτώσεις, οι ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων των δήμων Ξάνθης, Βιστωνίδος, Κομοτηνής, Μαρώνειας και Αλεξανδρούπολης που θα αποφασίσουν να κάνουν χρήση του φυσικού αερίου, όταν το νέο καύσιμο φτάσει στις πόλεις τους.
Κι αυτό γιατί, οι πολεοδομικές υπηρεσίες των εν λόγω περιοχών άφησαν χωρίς εσωτερικές εγκαταστάσεις φυσικού αερίου τις νέες οικοδομές, κατά παράβαση του νόμου 3175 του 2003.
Κι αν έχουν σημασία οι αριθμοί, μιλάμε για τουλάχιστον 1.500 αποπερατωμένες οικοδομές, επί συνόλου 2.700 οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί από τις 3 πολεοδομίες, από το 2005 και εντεύθεν.
Για την καταστρατήγηση της νομοθεσίας στη Θράκη, το χέρι τους έβαλαν πάρα πολλοί. Η βασική δικαιολογία που προβλήθηκε, αρχικά, από τους εργολάβους οικοδομών, τους μηχανικούς και το ΤΕΕ Θράκης προς τις πολεοδομικές υπηρεσίες και το ΥΠΕΧΩΔΕ, είναι ότι η διαδικασία που προέβλεπε ο νόμος 3175 και η διευκρινιστική εγκύκλιος 27 του υπουργείου, για υποχρεωτική εγκατάσταση δικτύου αερίου καυσίμου στις νέες οικοδομές, δημιουργούσε μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις στην τελική θεώρηση των οικοδομικών αδειών, ελλείψει εταιρίας παροχής αερίου στις πόλεις τους και αποστολής των μελετών στη ΔΕΠΑ για ελέγχους και εγκρίσεις από κλιμάκια μηχανικών της.
Το όλο σκεπτικό τους ενισχύθηκε στην πορεία και από την αμφισβήτηση ότι το φυσικό αέριο δεν θα φτάσει ποτέ στις πόλεις τους (ή στην καλύτερη περίπτωση μετά από μία 15ετία), όπως και από το γεγονός ότι στους καποδιστριακούς δήμους εντάχθηκαν οικισμοί, που, εκ των πραγμάτων, δεν θα πάρουν ποτέ φυσικό αέριο. Επιπρόσθετα ανέφεραν ότι οι εγκαταστάσεις αερίου στις νέες οικοδομές θα απαξιώνονταν από το χρόνο μέχρι να έρθει ο καιρός να χρησιμοποιηθούν, καθώς και το ότι ήταν περιορισμένος ο αριθμός των πιστοποιημένων τεχνιτών για τις εγκαταστάσεις. (Γεγονός που δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς, συνέπεια όμως της απραξίας του υπουργείου Ανάπτυξης να διοργανώσει σχετικά σεμινάρια για την απόκτηση αδειών 3ης ειδικότητας από τους τεχνίτες υδραυλικούς. Με τα πολλά, βέβαια, το ζήτημα αντιμετωπίστηκε, κι έτσι τώρα, στους 3 νομούς υπάρχουν περίπου 45 τεχνίτες και ο αριθμός συνεχώς αυξάνεται).
«Είναι άδικο να επιβαρύνονται οι κάτοικοι για μια επένδυση που πιθανόν να έχει καταστραφεί όταν θα χρειαστεί», δήλωναν οι μηχανικοί της Θράκης, που έκαναν τ’ αδύνατα δυνατά για να μην εφαρμοστεί η νομοθεσία.
«Η αυθαιρεσία»
Αποτέλεσμα αυτών των αντιδράσεων ήταν η έκδοση, από το ΥΠΕΧΩΔΕ, ενός εγγράφου (αρ. πρ. 47944, 14/12/2004), όπου με αυθαίρετο τρόπο (μια και κανένας νόμος δεν καταργείται ή αναστέλλεται με έγγραφα) υπογραμμιζόταν ότι «η εφαρμογή του άρθρου 3.1.1 της ΚΥΑ Δ3/Al11346/03 ΦΕΚ 9638 (παρ. Α1 της Εγκ. 27/04), σε συνδυασμό με τις παρ. 3 και 4 του άρθρου 5 του Π.Δ 420/87, όπως, προστέθηκαν με τις παρ. 6 και 7 του άρθρου 30 του Ν. 3175/03, απαιτείται μόνο εφόσον ανακοινωθεί η πλήρης λειτουργία της ΕΠΑ της περιοχής, έτσι ώστε να διενεργεί τους απαιτούμενους ελέγχους μελετών και οικοδομών και μόνο για τις άδειες που οι αιτήσεις για την έκδοσή τους κατατέθηκαν μετά την 4-3-04 ή μετά την έναρξη λειτουργίας του γραφείου ΕΠΑ της περιοχής».
Του εγγράφου του ΥΠΕΧΩΔΕ ακολούθησε απόφαση (ΔΠΠ 95-12/1/2005)του νομάρχη Ροδόπης, κ. Αριστείδη Γιαννακίδη, για αποδοχή των οδηγιών του υπουργείου, και συνεπώς «μέχρι την ίδρυση εταιρίας παροχής αερίου, οι οικοδομικές άδειες των δήμων Κομοτηνής και Μαρώνειας θα εκδίδονται χωρίς να απαιτείται η υποβολή μελέτης εγκατάστασης δικτύου αερίου καυσίμου».
Με ένα χρόνο καθυστέρηση, και απαντώντας σε σχετικά έγγραφα της ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ. Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, η Γενική Διεύθυνση Πολεοδομίας του ΥΠΕΧΩΔΕ αποκατάστησε την πραγματικότητα, αναφέροντας ότι «η υποβολή μελέτης και η εγκατάσταση δικτύων αερίων καυσίμων είναι υποχρεωτική για τις περιοχές των δήμων που αναφέρονται στο άρθρο 1 του ΠΔ 420/87, όπως αυτό συμπληρώθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 30 του νόμου 3175/2003 (ΦΕΚ 207 Α), και δεν εξαιρούνται περιοχές ή τμήματα αυτών, εφόσον δεν γίνεται σχετική αναφορά στο σχετικό νόμο».
Κι αν σε επίπεδο εγγράφων τα πράγματα τέθηκαν στη σωστή βάση, σε πρακτικό επίπεδο αποδείχθηκε ότι δεν άλλαξε τίποτε, και παρά τις επανειλημμένες καταγγελίες του Συνδέσμου αδειούχων υδραυλικών Αλεξανδρούπολης για μη εφαρμογή της νομοθεσίας, και τις σχετικές αναφορές της αρμόδιας διεύθυνσης της ΔΕΠΑ «ότι στη Θράκη δεν εφαρμόζεται ο νόμος».
Οι αντιδρώντες στην εφαρμογή του νόμου επαναπαύθηκαν πίσω από την πρώτη αυθαίρετη ερμηνεία του ΥΠΕΧΩΔΕ και την ανοχή των πολεοδομικών υπηρεσιών, οι οποίες δεν κατέβαλλαν καμία προσπάθεια να εναρμονιστούν με το δεύτερο έγγραφο του υπουργείου.
Ευθύνες όμως πρέπει να καταλογιστούν και στο ΥΠΕΧΩΔΕ, για το γεγονός ότι αποδείχθηκε απλός θεατής μιας τετράχρονης παρανομίας, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Όσο για το υπουργείο Ανάπτυξης, αυτό απλά είχε να ασχοληθεί με… σημαντικότερα ζητήματα. Όπως, το να αποφασίσει για έδρα της υπό ίδρυσης ΕΠΑ Κεντρικής Μακεδονίας τις Σέρρες (αντιλαμβάνεστε το λόγο), ή με το να «καλωσορίσει» την καμπάνια της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα εξοικονόμησης ενέργειας, άρα και χρήσης του φυσικού αερίου. Χωρίς εγκαταστάσεις όμως, και χωρίς φυσικό αέριο, για ποια χρήση να μιλήσουμε; Καλές οι συμφωνίες με τη Ρωσία για την προμήθεια αερίου, το θέμα όμως είναι η διάθεσή του στην Ελλάδα. Έτσι, από εμπορικής απόψεως, ευθύνες πρέπει να καταλογιστούν και στη διοίκηση της ΔΕΠΑ, που ναι μεν θεσμικά δεν έχει υποχρέωση να λειτουργεί ως τοποτηρητής της εφαρμογής του νόμου, από την άλλη, όμως, όφειλε να «ενοχλεί» συνεχώς τα συναρμόδια υπουργεία για τους εν δυνάμει πελάτες της που έχανε.
«Δεν κινήσαμε εμείς τη διαδικασία»
«Την απόφαση να μην κατατίθενται μελέτες και να μην κατασκευάζονται εγκαταστάσεις φυσικού αερίου στις νέες οικοδομές, δεν την πήραμε εμείς. Δεν έχουμε τέτοιο δικαίωμα», μας τόνισε η προϊσταμένη της πολεοδομίας του δήμου Αλεξανδρούπολης, κ. Βάσω Μαρτίνη, προσθέτοντας ότι στην αρχή της εφαρμογής του νόμου υπήρξαν μεγάλες διαμαρτυρίες από τους εργολάβους και τους μηχανικούς για καθυστερήσεις, από την πλευρά της ΔΕΠΑ, στον έλεγχο των μελετών.
Εμείς έχουμε στα χέρια μας έγγραφο του ΥΠΕΧΩΔΕ, που εξαιρεί τους δήμους της Θράκης από το νόμο. Μακάρι πάντως να αποσαφηνιστεί το θέμα και να έρθει το φυσικό αέριο εδώ, γιατί το θέλει ο κόσμος».
«Είχε ξεκινήσει το 2004 η διαδικασία αποστολής μελετών στη ΔΕΠΑ, όμως περνούσαν 4 μήνες μέχρι να γυρίσουν πίσω. Δημιουργήθηκε αναστάτωση από τους μηχανικούς και τους εργολάβους, με αποτέλεσμα την έκδοση εγγράφου από το ΥΠΕΧΩΔΕ που μας εξαιρούσε από τις διατάξεις του νόμου. Ακολούθησε στη συνέχεια και απόφαση του νομάρχη Ροδόπης», ανέφερε ο προϊστάμενος της πολεοδομίας Κομοτηνής, κ. Πετρίδης.
«Με την έναρξη της εφαρμογής του νόμου, ήταν απαιτητές οι μελέτες και οι εγκαταστάσεις φυσικού αερίου. Στη συνέχεια όμως, παρουσιάστηκε πρόβλημα με την ηλεκτροδότηση των κτιρίων, γιατί υπήρξαν μεγάλες καθυστερήσεις από τη ΔΕΠΑ. Έτσι δόθηκε απαλλαγή από το υπουργείο», τόνισε ο κ. Νικολόπουλος από την πολεοδομία της Ξάνθης.
«Σωστή η εξαίρεσή μας από το νόμο»
«Η Θράκη εξαιρέθηκε από το νόμο, και σωστά. Το ζητήσαμε θεσμικά, ως ΤΕΕ Θράκης από το ΥΠΕΧΩΔΕ, για τους εξής λόγους:
α) Παρά το γεγονός ότι η Θράκη είναι ενεργειακός κόμβος, από την πλευρά της ΔΕΠΑ δεν υπήρξε χρονοδιάγραμμα, όπως δεν υπάρχει ακόμα και σήμερα, για το πότε θα τροφοδοτηθούν με αέριο οι πέντε δήμοι.
β) Στους καποδιστριακούς δήμους περιλαμβάνονται και οικισμοί, όπου εκεί, εκ των πραγμάτων, το αέριο δεν πρόκειται να φτάσει ποτέ και είναι άδικο να υποβάλλονται σ’ ένα άνευ αντικρίσματος έξοδο οι κάτοικοι.
γ) Αν με την εφαρμογή του νόμου ξεκινούσαν να γίνονται εγκαταστάσεις για να χρησιμοποιηθούν, το λιγότερο μετά από μία δεκαετία, οι εγκαταστάσεις αυτές θα είχαν απαξιωθεί.
δ) Με την έναρξη εφαρμογής του νόμου δεν υπήρχαν πιστοποιημένοι τεχνίτες για να κάνουν τις εγκαταστάσεις, και
ε) Οι μελέτες αερίου, που στέλνονταν για έγκριση στην Αθήνα, λόγω του η ΔΕΠΑ δεν θέλησε να κάνει περιφερειακά κλιμάκια μέχρι να ιδρυθεί η ΕΠΑ, καθυστερούσαν μέχρι και 5 μήνες να γυρίσουν πίσω, με αποτέλεσμα την αναστάτωση του κόσμου», μας δήλωσε ο πρόεδρος του φορέα των μηχανικών της Θράκης, κ. Νίκος Παπαθανασίου, προσθέτοντας ότι η παρέμβαση του ΤΕΕ για την εξαίρεση των 3 νομών από το νόμο, είχε τη συναίνεση όλης της τοπικής κοινωνίας.
«Καταστρατηγούν το νόμο»
Έκπληκτος έμεινε ο αρμόδιος υπάλληλος του ΥΠΕΧΩΔΕ κ. Σ. Συριώτης, στο άκουσμα ότι οι 3 πολεοδομίες της Θράκης ηλεκτροδοτούν τις νέες οικοδομές χωρίς την ύπαρξη εγκαταστάσεων αερίου. «Εάν ισχύει αυτό, τότε οι πολεοδομίες καταστρατηγούν το νόμο. Το ζήτημα το έχουμε αποσαφηνίσει πλήρως και κάθε άλλη αναφορά από την πλευρά τους, δεν έχει καμία βάση» πρόσθεσε.
«Ο προγραμματισμός της ΔΕΠΑ, είναι η Θράκη να έχει αέριο σε λιγότερο από 5 χρόνια», μας πληροφόρησε ο διευθυντής θυγατρικών της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου, κ. Νίκος Ψίγκας. «Από στιγμή σε στιγμή περιμένουμε κάποιες αποφάσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να βγει στον αέρα διεθνής διαγωνισμός για την επιλογή ιδιώτη επενδυτή, προκειμένου να δημιουργηθεί ΕΠΑ στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη. Κάτι που θα έχει ολοκληρωθεί το πολύ σε 12 μήνες».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η συζήτηση με τον διευθυντή ελέγχου μελετών της ΔΕΠΑ, κ. Θεόδωρο Τερζόπουλο, η υπηρεσία του οποίου δέχθηκε ουσιαστικά τα βέλη της κριτικής, από την πλευρά των μηχανικών και των πολεοδομιών, για τις 3μηνες και 5μηνες καθυστερήσεις.
Ο κ. Τερζόπουλος, αφού τόνισε ότι ο νόμος δεν δίνει σε κανέναν τη δυνατότητα να εκτιμά και να αποφασίζει για την εφαρμογή του ή όχι, ανάλογα με τις χρονικές καθυστερήσεις που ενδεχόμενα παρατηρούνται, επισήμανε ότι, με βάση τα αρχεία της υπηρεσίας του δεν τίθεται θέμα καθυστερήσεων, παρά μόνο του ενός μηνός στην αρχή της εφαρμογής του νόμου, τον Απρίλιο του 2004, και λόγω των διοικητικών αλλαγών στη ΔΕΠΑ κατά την περίοδο αυτή. «Εξάλλου η υπηρεσία μας, δεν έλαβε ποτέ μελέτες από την Αλεξανδρούπολη και την Κομοτηνή. Από την Ξάνθη λάβαμε μερικές, μετά όμως σταμάτησαν να έρχονται και από εκεί. Κι επειδή εμείς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, το πόσες οικοδομικές άδειες εκδίδονται από τις πολεοδομίες, ενημερώσαμε τη διοίκηση της ΔΕΠΑ, κι αυτή με τη σειρά της τα υπουργεία Ανάπτυξης και ΠΕΧΩΔΕ, ότι σε ορισμένες περιοχές δεν εφαρμόζεται ο νόμος 3175 του 2003.
Οι μελέτες ελέγχονται από την υπηρεσία μας σε επίπεδο εβδομάδας, ενώ, ανά 3 με 4 εβδομάδες (χρόνος απαραίτητος για να συσσωρευτεί ικανός αριθμός κτιρίων, ώστε να επισκεφθεί την περιοχή το κλιμάκιο της ΔΕΠΑ) γίνονται αυτοψίες των εγκαταστάσεων. Και, μάλιστα, πολύ πριν τελειώσει η οικοδομή. Έτσι, δεν τίθεται θέμα καθυστέρησης της ηλεκτροδότησής της από την πλευρά μας. Αυτό πράττουμε εδώ και 3 συναπτά έτη και το γνωρίζουν οι πάντες ανά την Ελλάδα. Μέχρι στιγμής έχουμε ελέγξει περίπου 20.000 μελέτες από διάφορες περιοχές της χώρας και έχουμε διενεργήσει γύρω στις 4.000 αυτοψίες.
Βεβαίως οφείλω να πω ότι υπάρχει η δυνατότητα να καθυστερήσει η έγκριση μίας μελέτης, αλλά όχι με ευθύνη της ΔΕΠΑ. Η καθυστέρηση οφείλεται στην αδιαφορία του μελετητή να στείλει συμπληρωματικά στοιχεία, τα οποία του τα ζητάμε τηλεφωνικά. Αν τα καθυστερεί ο μελετητής, καθυστερεί και η έγκρισή της, η οποία όμως σε κάθε περίπτωση δεν ξεπερνά τις 3 εβδομάδες. Στις 3 εβδομάδες αναμονή, η μελέτη στέλνεται πίσω, με την ένδειξη «η καθυστέρηση της θεώρησης οφείλεται σε καθυστερημένη αποστολή στοιχείων».
Και όλα αυτά με ημερομηνίες, για να μπορούν να βγουν και συμπεράσματα.
Αναφορικά δε, με την άποψη περί γήρανσης και απαξίωσης των εγκαταστάσεων αερίου μέχρι αυτές να χρησιμοποιηθούν, έχω να πω ότι οι απαιτήσεις του ελληνικού κανονισμού, σε υλικά και εργασίες, όπως και οι αυτοψίες που γίνονται από εμάς στις οικοδομές, εγγυώνται ότι αυτές οι εγκαταστάσεις έχουν χρόνο ζωής, όσο και ο χρόνος ζωής των υλικών. Δηλαδή, 50 χρόνια. Εννοείται, βέβαια, με την απαιτούμενη συντήρηση. Δεν μπορείς να υποστηρίξεις ότι δεν θα σκουριάσει μία σωλήνα στα σημεία των συνδέσεων, γι’ αυτό κι εμείς υποδεικνύουμε, εγγράφως, να βάφονται πάντα οι σωλήνες.
Τέλος να συμφωνήσω με την άποψη ότι δεν είναι σωστό να ζητούνται μελέτες και εγκαταστάσεις από οικισμούς που εντάχθηκαν στους καποδιστριακούς δήμους.
Για το λόγο αυτό η ΔΕΠΑ ζήτησε, με επιστολή της, το Μάιο του 2005, από τα υπουργεία Ανάπτυξης και ΠΕΧΩΔΕ, να μην νοείται η εφαρμογή του νόμου με την έννοια του καποδιστριακού δήμου, αλλά με την έννοια της πόλης».
Μέχρι και 50% πάνω το κόστος
Τεχνικοί με τους οποίους συνομιλήσαμε, μας επισήμαναν ότι το κόστος κατασκευής μίας εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου σε οικοδομή που έχει αποπερατωθεί, μπορεί ν’ αυξηθεί μέχρι και 50% σε κάποιες περιπτώσεις, απ’ ό,τι αν κατασκευαζόταν αρχικά.
Οι λόγοι έγκεινται στα εξής:
Κατά το στάδιο ανέγερσης της οικοδομής, το κοστολόγιο του αδειούχου υδραυλικού 3ης ειδικότητας, που είναι ούτως ή άλλως στο έργο για να περάσει τα δίκτυα ύδρευσης, θέρμανσης κ.λπ., είναι σαφώς χαμηλότερο, μια και εντάσσεται στο όλο πακέτο προσφοράς προς τον εργολάβο.
Όταν ανεγείρεται η οικοδομή, υπάρχει η δυνατότητα εναλλακτικών και πιο σύντομων διαδρομών για την όδευση του σωλήνα, με βάση τις δυνατότητες που παρέχει ο κανονισμός.
Σε μία αποπερατωμένη οικοδομή, ο εγκαταστάτης 3ης ειδικότητας ξαναπάει στην οικοδομή με σαφώς υψηλότερα κοστολόγια, αφού είναι αναγκασμένος, σε κάποιες περιπτώσεις, να στήσει σκαλωσιά, την οποία ενοικιάζει με υψηλό χρηματικό τίμημα ανά ημέρα, όπως και να χρησιμοποιήσει μεγαλύτερες διαμέτρους σωλήνα, άρα ακριβότερα υλικά, επειδή δεν μπορεί να ακολουθήσει τους συντομότερους δρόμους για τις οδεύσεις. Επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις πρέπει να ανοιχτούν χαντάκια στους κήπους ή να σπάσουν ράμπες για να τοποθετηθούν οι σωλήνες, κάτι που κατά τη φάση της οικοδομής όλα αυτά θα μπορούσαν να έχουν γίνει πολύ πιο εύκολα και οικονομικά.
