Οι αντλίες θερμότητας μετατρέπουν την χαμηλή θερμοκρασία σε θερμότητα υψηλότερης θερμοκρασίας –ακόμα και το χειμώνα όταν αυτή είναι πολύ κάτω από το μηδέν. Αυτή η διαδικασία λαμβάνει χώρα σε ένα κλειστό κύκλωμα και αλλάζει συνεχώς την κατάσταση του ρευστού (εξάτμιση, συμπίεση , συμπύκνωση, εκτόνωση). Τα ψυγεία λειτουργούν με βάση την ίδια αρχή για την εξαγωγή θερμότητας από το εσωτερικό προς το εξωτερικό μέρος, αντίθετα, η αντλία θερμότητας μπορεί να λάβει συσσωρευμένη ηλιακή θερμότητα από το περιβάλλον (το έδαφος, το νερό, ή τον αέρα).
Αντλίες θερμότητας αέρος – νερού
Είναι πηγή σχετικά εύκολη (και ανέξοδη) για την εγκατάσταση και είναι ιστορικά ο πρώτος ψύκτης (κατασκευάστηκε το 1834 από τον αμερικανό Jacob Perkins). Η πρώτη αντλία θερμότητας, όμως, κατασκευάστηκε λίγο αργότερα, το 1852, από τον Wiliam Thomson, ευρύτερα γνωστός ως λόρδο Κέλβιν. Και οι δύο έχουν πηγή ενέργειας τον αέρα. Ωστόσο, υφίστανται περιορισμούς της χρήσης τους από τον εξωτερικό αέρα ως πηγή θερμότητας. Η μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια περιόδων με υπερβολικό κρύο ή ζέστη οδηγεί τις περισσότερες αντλίες θερμότητας σε χαμηλότερη απόδοση. Σε ήπιο κλίμα ο COP (βαθμός απόδοσης) μπορεί να είναι γύρω στο 3,5 ενώ σε θερμοκρασίες κάτω από – 5°C (23°F) θα πέσει κάτω από 2. Ο μέσος όρος COP, πάνω από εποχιακή διακύμανση, είναι συνήθως 2,5 έως 2,8.
Γεωθερμικές αντλίες θερμότητας
Έχουν υψηλότερες αποδόσεις από τις αντλίες θερμότητας αέρος-νερού. Αυτό συμβαίνει επειδή οι γεωθερμικές αντλίες θερμότητας αντλούν θερμότητα από το έδαφος ή τα υπόγεια ύδατα που έχουν πάντα μια σχετικά σταθερή θερμοκρασία (από 15°C έως 20°C) όλο το χρόνο σε ένα βάθος περίπου 1,5m- 2,5m. Αυτό σημαίνει ότι η διαφορά θερμοκρασίας είναι σταθερή, οδηγώντας σε μεγαλύτερη απόδοση την αντλία. Οι περισσότερες γεωθερμικές αντλίες θερμότητας έχουν συνήθως COP της τάξης 3,5-4,0 με μικρή εποχιακή διακύμανση. Αυτή η βελτίωση των επιδόσεων προέρχεται από το γεγονός ότι μία υπόγεια πηγή μας προσφέρει σταθερή θερμοκρασία. Η γεωθερμική αντλία θερμότητας είναι πιο ακριβή στην εγκατάστασή της λόγω της ανάγκης για τη διάνοιξη γεωτρήσεων στις οποίες θα τοποθετηθούν σωληνώσεις που μεταφέρουν υγρό ανταλλαγής θερμότητας. Αντίθετα το κόστος εγκατάστασης μιας γεωθερμικής αντλίας θερμότητας με τάφρους (κανάλια) ή πηγάδια (σε περιπτώσεις που έχουμε υπόγεια ύδατα σε μικρό βάθος) μπορεί να είναι μικρότερο ακόμα και από μια εγκατάσταση αντλίας αέρος-νερού. Σε σύγκριση με κάθε άλλη μορφή ενέργειας, οι αντλίες θερμότητας γεωθερμίας είναι γενικά η πιο αποδοτική λύση.
Οι αντλίες θερμότητας μπορούν να εφαρμοστούν σε όλους τους τύπους θέρμανσης. Ο ιδανικότερος τύπος θέρμανσης και δροσισμού είναι η εγκατάσταση ενδοδαπέδιας θέρμανσης, που μπορεί να μας προσφέρει ιδανικές συνθήκες άνεσης με την μεγαλύτερη δυνατή οικονομία. Μπορούν επίσης να τροφοδοτήσουν συστήματα κλιματισμού (Fan Coils) όπως και συμβατικά συστήματα θέρμανσης (θερμαντικά σώματα φέτες η τύπου πάνελ ) αφού σε ορισμένες αντλίες μπορεί το νερό της εγκατάστασης να φτάσει στους 65°C. Μια λύση που μας επιτρέπει να τις χρησιμοποιήσουμε ακόμη και σε υπάρχοντα συστήματα θέρμανσης. Το μέγεθος των αντλιών ποικίλει ανάλογα με τις απαιτήσεις της εγκατάστασης.
Η αυστριακή εταιρία OCHSNER στην οποία αντιπρόσωπος στην Ελλάδα είναι η ΡΙΖΟΣ ΑΕ παράγει αντλίες αέρος – νερού από 3 kw ως 96 kw και αντλίες νερού-νερού (γεωθερμικές) από 3 kw ως 1000 kw, με δυνατότητα προσαγωγής νερού 65°C και στους δυο τύπους. Οι αντλίες αέρος –νερού OCHSNER λειτουργούν χωρίς προβλήματα στους -16°C και υποβοηθούνται από ηλεκτρική αντίσταση όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος κατέβει κάτω από – 16°C. Επίσης παράγονται αντλίες θερμότητας 
Την τελευταία τριετία η εταιρία OCHSNER με την συνεχή έρευνα και τις τεράστιες γνώσεις στο χώρο αυτό, σπάει τα ρεκόρ απόδοσης COP αντλιών το ένα μετά το άλλο χρησιμοποιώντας τα πλέον χαμηλής κατανάλωσης υλικά κάποια εκ των οποίων θα κυκλοφορήσουν στην αγορά μετά από 3-5 χρόνια. Γι΄ αυτόν τον λόγο η εταιρία μας είναι κάτοχος του πιστοποιητικού ehpa.
Με την προσθήκη στην γκάμα των υλικών του νέου εξατμιστή Millenium για τις αντλίες αέρος – νερού έχει επιτύχει COP της τάξης του 4,7 και 4,9 που αποτελεί παγκόσμιο ρεκόρ απόδοσης για αντλίες αέρος – νερού και 6,5-7 COP για αντλίες νερού-νερού.
Χώρες με ήπια κλίματα όπως η Ελλάδα συμφέρει να τοποθετούνται αντλίες θερμότητας αέρος – νερού OCHSNER λόγω του χαμηλού κόστους κατασκευής σε σύγκριση με γεωθερμικές αντλίες που το κόστος τους μεγαλώνει με τις γεωτρήσεις και η διαφορά απόδοσης COP είναι πολύ μικρή.
Το κόστος μιας αντλίας θερμότητας μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το κόστος ενός συμβατικού λεβητοστασίου, δεν χρειάζονται, όμως, καμινάδες, δεξαμενές καυσίμων, κλιματιστικά και έχουν μικρό χρόνο απόσβεσης. Δεν θέλουν συντήρηση αντίθετα από τα συμβατικά συστήματα θέρμανσης που δεν έχουν τίποτα άλλο εκτός από δαπάνες.
Στις παραπάνω τιμές ρύπων υπολογίζεται η διαδικασία της εξόρυξης, της διύλισης της μεταφοράς και της καύσης των ορυκτών καυσίμων σε μια κατοικία 100-150 τετραγωνικών μέτρων, ενώ στην αντλία θερμότητας οι ρύποι προέρχονται μόνο από την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και σε περίπτωση φωτοβολταϊκών αυτοί είναι μηδενικοί.
Για την ΡΙΖΟΣ ΑΕ
Ιωάννης Μαλακόζης
ΡΙΖΟΣ ΑΕ: Αντλίες θερμότητας OCHSNER
