Όσοι παραβρέθηκαν στην ολομέλεια του Αγρινίου και τη σύσκεψη της επομένης, και διαβάσουν αυτό το κείμενο, θα μουρμουρίσουν ότι είμαι αδιόρθωτος. Και προς μεγάλη σας έκπληξη, ίσως, δεν το αρνούμαι.
Τριάντα χρόνια στην κορυφή του κλάδου δεν αρνήθηκα ποτέ, με μεγάλο κόστος σε όλα, να πάω σε μια πόλη που μου ζητήθηκε, δεν αρνήθηκα ποτέ να βοηθήσω, όσο μπορούσα, όπου μου ζητήθηκε.
Αυτό αποτελεί μια στάση ζωής και δεν σκοπεύω να την αλλάξω όσο ζω.
Για να μην παρερμηνευτούν όμως τα παραπάνω, διευκρινίζω:
– Όσο ήμουν στην ηγεσία του κλάδου δεν ανταποκρινόμουν μόνο στα καλέσματα αλλά προκαλούσα και μόνος μου καταστάσεις για να κάνουμε δουλειά.
– Ό,τι έλεγα στους συνδέσμους και τους συναδέλφους ήταν η άποψη της ομοσπονδίας και όχι η γνώμη μου.
– Σήμερα ούτε δικαιούμαι ούτε επιθυμώ να παρεμβαίνω στο έργο της διοίκησης της ΟΒΥΕ. Και κυρίως δεν έχω καμία ανάγκη να της κλέψω έστω και ένα κλωνάρι από τις δάφνες της. Μου φτάνουν και μου περισσεύουν αυτά που έχω. Εννοείται βέβαια ότι πάντα θα είμαι στη διάθεσή της, αν κάποτε το θελήσει.
– Θέλω όμως να δηλώσω κατηγορηματικά ότι δεν έχω σκοπό να αλλάξω στάση ζωής, δεν έχω σκοπό να αρνηθώ την όποια βοήθεια μου ζητήσει ένας σύνδεσμος ή ένας συνάδελφος, διευκρινίζοντας πάντα βέβαια ότι αυτό που λέω το λέει το Π.Δ. (κυρίως γι’ αυτό μου τηλεφωνούν) ή αποτελεί την άποψή μου για κάποια ερμηνεία του.
Επίσης θέλω να ξεκαθαρίσω ότι διατηρώ το δικαίωμα να παρεμβαίνω και να λέω τη γνώμη μου για όλα όσα συμβαίνουν, ή δεν συμβαίνουν στον κλάδο, είτε από συναδέλφους είτε από τις ηγεσίες τους. Και όσοι μου αρνούνται αυτό το δικαίωμα, ή την αρμοδιότητα έστω, ας μου επιτρέψουν να πιστεύω, αφελώς έστω, ότι έτσι με θέλουν οι συνάδελφοι. Αυτό τουλάχιστον μου λένε πολλοί.
Στο σημερινό σημείωμα θα ασχοληθώ, για μια φορά ακόμα, με το Π.Δ. γιατί θέλω να κάνω μερικές γενικές παρατηρήσεις και μια ειδική αναφορά.
Οι γενικές παρατηρήσεις.
– Οι διάφορες υπηρεσίες το ερμηνεύουν όπως θέλουν και ζητάνε πολλές φορές, χαρτιά που δεν αναφέρονται ούτε υπονοούνται πουθενά.
– Πολλοί συνάδελφοι κάνουν ένα μεγάλο λάθος. Θέλουν να αντιμετωπίσουν κάποια υπαρκτά και σωστά ίσως προβλήματα του κλάδου μέσα από το Π.Δ. ,δίνοντάς του ερμηνείες που δεν επιδέχεται αλλά και δημιουργώντας προβλήματα σε άλλους συναδέλφους, που και αυτοί έχουν το δικό τους δίκαιο.
– Με τις πολλές και εύκολες απαντήσεις που δίνουν πολλοί συνάδελφοι σε εύλογα ερωτήματα και απορίες άλλων, έχει επέλθει μεγάλη σύγχυση στον κλάδο και φοβάμαι ότι αυτό μπορεί να επιτείνει, ακόμη περισσότερο, τις προστριβές και με κάποιους συναδέλφους αλλά και με κάποιες υπηρεσίες. Τι πρέπει να γίνει;
Μα το έχουμε πει πολλές φορές και όλοι συμφωνούμε σ’ αυτό.
Έχουμε πει δηλαδή να συγκληθεί μια ολομέλεια με αποκλειστικό θέμα το Π.Δ. και εκεί να καθίσουμε να δούμε, άρθρο προς άρθρο, τι λέει και τι δεν λέει το Π.Δ. και κυρίως αυτό που λέει ή που νομίζουμε ότι λέει να προσπαθήσουμε να το περάσουμε και στις υπηρεσίες του υπουργείου. Θέλω να πιστεύω ότι αυτή η ολομέλεια θα συνέλθει μέσα στο Γενάρη ή το Φλεβάρη το αργότερο, όπως είχε ειπωθεί.
Και τώρα η ειδική αναφορά.
Θέλω να σημειώσω από την αρχή ότι η αναφορά αυτή γίνεται και για να υπηρετηθεί το ειδικό αυτό πρόβλημα αλλά και για να ξεκαθαρίσω την προσωπική μου στάση απέναντί του, μιας και έχω αναφερθεί πολλές φορές σ’ αυτό εδώ και πολλά χρόνια.
Ας το δούμε λοιπόν από την αρχή.
Σε πολλές περιοδείες μου, όταν ήμουν ακόμα στην ΟΒΥΕ, μου έθεταν κάποιοι συνάδελφοι το εξής ερώτημα:
– Πρόεδρε, εγώ είμαι στην εφορία, παίρνω δουλειές, αλλά έχω άδεια βοηθού. Πώς θα μαζέψω προϋπηρεσία μέσα από υπεύθυνες δηλώσεις που λέει το Π.Δ.; Τι να κάνω;
– Να κλείσεις το μαγαζί σου του απαντούσα κοφτά και κατηγορηματικά. Άφηνα να περάσει λίγος χρόνος και τον ρωτούσα.
Δεν σου αρέσει ε; Ούτε εμένα μου αρέσει. Σου το είπα όμως έτσι κοφτά και απότομα για να δεις ότι έχεις πρόβλημα και πρέπει να κάνεις κάποιες προσπάθειες για να το ξεπεράσεις.
Η μία λύση που έχεις είναι να συνεταιριστείς με έναν αδειούχο τεχνίτη Α’ τουλάχιστον, για να δουλεύετε νόμιμα κατ’ αρχήν, αλλά και να υπογράφει αυτός τις υπεύθυνες δηλώσεις στις οποίες θα καταχωρεί στη θέση «όσων εργάστηκαν στο έργο» το όνομά του και το δικό σου από κάτω ως βοηθού του, και έτσι θα μαζέψεις προϋπηρεσία από τις υπεύθυνες δηλώσεις.
Η δεύτερη λύση που βλέπω είναι να προσλάβεις ως υπάλληλο έναν αδειούχο τεχνίτη Α’ τουλάχιστον, να τον ασφαλίσεις στο ΙΚΑ για να αποδεικνύεται η επαγγελματική σας σχέση και να κόβεις εσύ τα τιμολόγια κανονικά ως επιτηδευματίας και αυτός να υπογράφει την υπεύθυνη δήλωση κανονικά, όπως παραπάνω.
Μη μου πεις ότι δεν μπορείς να κάνεις ούτε το ένα, ούτε το άλλο, γιατί τότε θα σου ξαναπώ κλείστο και θα το εννοώ αυτή τη φορά.
Αυτό έλεγα τόσα χρόνια και πιστεύω και τώρα ότι είναι και δεοντολογικά σωστό και σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Π.Δ.
Θα παρακαλέσω κάποιους συναδέλφους που θεωρούν ότι κακώς οι βοηθοί γράφονται στην εφορία και στο επιμελητήριο (γιατί αν δεν γραφτούν στο επιμελητήριο δεν τους γράφει η Εφορία) να μην προβάλλουν την ένστασή τους, γιατί άλλο είναι το ζητούμενο τώρα. Αν θεωρούμε ότι κακώς το κάνουν και οι δύο φορείς, ας το ψάξουμε το θέμα περισσότερο και αν μας πουν (το πιθανότερο, για να μην πω σίγουρο) ότι αυτά λένε οι νόμοι, ας προσπαθήσουμε να τους αλλάξουμε.
Μέχρι όμως να τους αλλάξουμε δεν μπορούμε να μην τους εφαρμόζουμε. Όποιος λοιπόν είναι γραμμένος στην εφορία, ασκεί νόμιμα το επάγγελμα του εργολάβου υδραυλικού.
Μου είπε όμως ένα συνάδελφος, ότι γύρω από αυτό το θέμα κάποιοι έχουν στήσει «κομπίνα» κατά τη δική του διατύπωση. Και μου εξήγησε: «Ένας συνάδελφος αδειούχος και επαγγελματίας παίρνει στη δουλειά του έναν απόφοιτο σχολής, που αυτόματα έχει την άδεια του βοηθού και αντί να τον ασφαλίσει στο ΙΚΑ όπως κάνουμε όλοι, τον στέλνει να κάνει έναρξη στην εφορία και υποτίθεται ότι του αναθέτει τις δουλειές υπεργολαβικώς, με δελτίο παροχής υπηρεσιών».
Η γνωστή αμαρτωλή φάμπρικα των τελευταίων χρόνων που συμβαδίζει με το ελαστικό ωράριο εργασίας, τη μίσθωση των εργαζομένων κ.λπ.
Δεν θέλω να πιστέψω ότι κάποιοι συνάδελφοι μεταχειρίζονται τέτοια μέσα «για να εκμεταλλευτούν τον εργαζόμενο με τον ελεεινότερο τρόπο» κατά τον καταγγέλλοντα συνάδελφο.
– Καλά και τις δουλειές ποιος τις κάνει, τις υπεύθυνες δηλώσεις ποιος τις υπογράφει, ήταν η άμεση ερώτησή μου.
– Αυτοί οι ίδιοι, ήταν η απάντηση και με έβαλε να ψάχνω να βρω τι μου λέει.
– Τι μου λες τώρα; Αυτοί αναθέτουν τη δουλειά σε κάποιον γιατί δεν προφταίνουν, δεν μπορούν να την εκτελέσουν ή δεν ξέρω τι άλλο. Και τώρα μου λες ότι την κάνουν οι ίδιοι; Τότε γιατί την δίνουν στον άλλο;
– Τι δίνουν χριστιανέ μου; Ξεκόλλα από τη δική σου αντίληψη και τακτική. Τίποτα δεν δίνουν. Καμία ανάθεση δεν κάνουν. Δουλειά τους είναι που την εκτελούν οι ίδιοι ή με άλλο προσωπικό τους. Η δήθεν ανάθεση στο βοηθό είναι για να μην τον βάλουν στον ΙΚΑ και να μην επωμιστούν όλες τις άλλες υποχρεώσεις που έχουμε προς τους εργαζόμενούς μας.
– Δεν θέλω να πιστέψω ότι γίνονται τέτοια πράγματα στον κλάδο μας, παρατήρησα άφωνος.
– Πιστεύεις δεν πιστεύεις, αυτά γίνονται ή και αυτά, για να είμαι πιο ακριβής όπως γράφεις κι εσύ.
Μελαγχόλησα και μελαγχολικός είμαι και τώρα που γράφω. Χωρίς να το θέλω μου ήρθε στο μυαλό ένα σύνθημα που διάβασα τώρα τελευταία σε ένα πανό σε μια συγκέντρωση. Όχι τα λεφτά πάνω από τον άνθρωπο, έγραφε.
Ασχολούμαι με το Π.Δ. πάνω από είκοσι χρόνια. Η προσπάθειά μου πάντα ήταν να μην αδικηθούν κάποιοι συνάδελφοι. Προσπαθούσα δηλαδή και κατά τη διατύπωση, κατά τη σύνταξή του και αργότερα κατά την ερμηνεία του, να μην στέκεται εμπόδιο σε κάποιον που δικαιούται κάτι, έστω και αν από τη χαραμάδα που αφήναμε περνούσε και κανένας παράνομος. Όταν δηλαδή βάζαμε, στη δεύτερη τροποποίηση, ότι η προϋπηρεσία αποδεικνύεται μόνο με μια βεβαίωση του σωματείου, ξέραμε ότι θα υπάρξουν και καταστρατηγήσεις. Τη βάλαμε όμως για να λύσουμε το πρόβλημα χιλιάδων συναδέλφων.
(Στη δικαιοσύνη λένε καλύτερα 3 ένοχοι έξω, παρά ένας αθώος στη φυλακή).
Αν λοιπόν πίστευα και σ’ αυτή την περίπτωση ότι κάποιοι έχουν δίκιο και το Π.Δ. ή γενικά η κείμενη νομοθεσία, από τα λίγα που ξέρω, τους δημιουργεί πρόβλημα, θα προσπαθούσα να βοηθήσω.
Τώρα, που αρνούμαι να πιστέψω ότι γίνονται τέτοια πράγματα στον κλάδο μας, θα πράξω το αντίθετο. Θα προσπαθήσω να φράξω το δρόμο σε περίπτωση που γίνονται τέτοιες «αθλιότητες» κατά τον καταγγέλλοντα συνάδελφο.
Ας πάρουμε από την αρχή τις τρεις περιπτώσεις που αναφέραμε παραπάνω.
Περίπτωση πρώτη:
Ένας βοηθός – εργολάβος, συνεταιρίζεται με έναν αδειούχο τεχνίτη.
Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.
– Η εταιρία νομίμως αναλαμβάνει το έργο αφού διαθέτει αδειούχο τεχνίτη.
– Το έργο νομίμως εκτελείται από τον αδειούχο τενίτη.
– Η υπεύθυνη δήλωση νομίμως εκδίδεται και υπογράφεται από τον αδειούχο τεχνίτη.
– Η προϋπηρεσία του βοηθού – επιτηδευματία νομίμως αποκτάται από τις υπεύθυνες δηλώσεις, αφού ο αδειούχος συνεταίρος του τον βάζει στην κατάσταση των εργασθέντων ως βοηθό του.
– Το τιμολόγιο νομίμως εκδίδεται από την εφορία.
Περίπτωση δεύτερη:
Ένας βοηθός – εργολάβος προσλαμβάνει έναν αδειούχο τεχνίτη, τον οποίο ασφαλίζει στο ΙΚΑ ως προσωπικό του για να αποδείξει ότι διαθέτει σαν επιχείρηση τα προσόντα (έχει έναν αδειούχο δηλαδή) για να πάρει μια δουλειά.
Και στην περίπτωση αυτή μπορούν να εφαρμοστούν -νόμιμα- με κάποιες μικρές παραλλαγές, όλα όσα έγραψα στην πρώτη περίπτωση.
Περίπτωση τρίτη:
Ένας βοηθός πάει στην εφορία και κάνει έναρξη επαγγέλματος.
Από άποψη φορολογική είναι νόμιμος.
Μπορεί να αναλαμβάνει δουλειές, να κόβει τα τιμολόγιά του και να μην του μιλάει κανείς.
Για να δούμε όμως τι γίνεται με το Π.Δ. 38/91 και τον ΑΝ 501/1937.
Για να γίνουν ποιο κατανοητά αυτά που θα ακολουθήσουν, ας θέσουμε μερικές ερωτήσεις δίνοντας και τις ανάλογες απαντήσεις.
Τι δικαιώματα έχει ένας βοηθός;
Να εργάζεται ως βοηθητικό προσωπικό… προσφέροντας τεχνική βοήθεια (άρθ. 6.1. Π.Δ. 38/91).
Ποιος έχει την ευθύνη έντεχνης κατασκευής μιας εγκατάστασης;
Ο εγκαταστάτης ή τεχνίτης επικεφαλής του συνεργείου ή των συνεργείων (άρθρο 4.3.2. Π.Δ. 38/91).
Εδώ ο βοηθός – εργολάβος, δικαιούται από την εφορία να αναλάβει ένα έργο αλλά δεν μπορεί να το εκτελέσει διότι δεν διαθέτει (με κάποια σχέση εργασίας) ένα συνεργείο, με επικεφαλής έναν εγκαταστάτη ή τεχνίτη, σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη.
Είπαμε ότι ένα βοηθός δικαιούται από την εφορία να αναλάβει ένα έργο. Δικαιούται και από το Π.Δ. 38/91;
α. Το Π.Δ. δεν κάνει καμία αναφορά σε εργολαβίες και αναλήψεις έργων που αποτελούν επιχειρηματική δραστηριότητα.
β. Το Π.Δ. έχει μόνο θετικές διατάξεις. Λέει δηλαδή, τι δικαιούται να πράξει ο αδειούχος. Δεν λέει τι δεν δικαιούται.
Η μόνη αρνητική αναφορά γίνεται με το άρθρο 7.2. σύμφωνα με το οποίο δεν επιτρέπεται στους αδειούχους να εκτελούν εργασίες πέρα απ’ αυτές που τους επιτρέπει η άδειά τους.
Και η άδεια του βοηθού δεν δίνει το δικαίωμα στον κάτοχό της να εκτελεί οποιοδήποτε έργο. Του επιτρέπει μόνο να βοηθάει.
γ. Μπορεί όμως το Π.Δ. να μην λέει ότι όποιος δεν έχει άδεια τεχνίτη ή εγκαταστάτη δεν αναλαμβάνει έργα, αλλά έρχεται ο Α.Ν. 501/1937 και τον βάζει φυλακή αν κάνει κάτι τέτοιο.
Να πούμε ότι ο Α.Ν. 501/37 συμπληρώνει το Ν. 6422/34.
Επειδή οι συνάδελφοι δεν είναι υποχρεωμένοι να ξέρουν τους παραπάνω νόμους, διευκρινίζουμε.
Ο Ν. 6422/34 είναι ο βασικός νόμος που αναφέρεται στις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις και την άσκηση του επαγγέλματος του μηχανολόγου και των κάτω απ’ αυτόν τεχνικών. Ο βασικός αυτός νόμος εξουσιοδοτεί τον υπουργό Ανάπτυξης (σήμερα) να εκδώσει Π.Δ. με τα οποία θα καθορίσει τις λεπτομέρειες άσκησης του επαγγέλματος των ασχολουμένων με την εκτέλεση των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων (Π.Δ. ηλεκτρολόγων, υδραυλικών, ψυκτικών, καυστηρατζήδων, ασανσέρ κ.λπ.).
Αυτός λοιπόν ο Α.Ν. 501/37 έρχεται και λέει ότι όσοι «ασκούν έργα» παρά τις διατάξεις του Ν. 6422/34 και των διαταγμάτων που έχουν εκδοθεί ή θα εκδοθούν …τιμωρούνται με 2.000 – 15.000 δρχ. ή 1-3 μήνες φυλακή.
Προσοχή: Ο νόμος αυτός δεν τιμωρεί μόνο όσους «ασκούν» έργα παρά το Π.Δ. 38/91 αλλά με την ίδια ποινή τιμωρεί και τους εργοδότες που «αναθέτουν» ή «αποδέχονται» την εκτέλεση έργων από πρόσωπα που δεν διαθέτουν την άδεια που απαιτείται.
Συμπέρασμα:
Αν δεχτούμε ότι γίνονται όσα κατήγγειλε παραπάνω ο συνάδελφος, μπορούμε να έχουμε τα παρακάτω αποτελέσματα:
– Ο συνάδελφος αδειούχος – εργολάβος που αναθέτει ένα έργο στο βοηθό – εργολάβο, που γνωρίζει ότι δεν έχει ο ίδιος τα προσόντα να το εκτελέσει, ούτε διαθέτει προσωπικό που έχει τα προσόντα αυτά, προφανώς παραβιάζει το νόμο και τιμωρείται με τις παραπάνω ποινές.
– Ο βοηθός – εργολάβος που αναλαμβάνει το ίδιο έργο χωρίς να έχει τα προσόντα να το αναλάβει προφανώς παραβιάζει το νόμο και τιμωρείται και αυτός με τις ίδιες ποινές.
Για όσους ενδιαφέρονται περισσότερο για τα νομικά σημειώνω ότι το άρθρο 1 του Α.Ν. 501/37 ορίζει ότι «Οι παρά τας διατάξεις του Ν. 6422/24… ασκούντες έργα, δι’ α προβλέπεται ειδικό δίπλωμα ή πτυχίον ώς επίσης και οι εργοδότες οι αναθέτοντες ή αποδεχόμενοι την εκτέλεση τοιούτων έργων παρά προσώπων μη κεκτημένων τα οικεία διπλώματα ή πτυχίων διώκονται ….» και τιμωρούνται με τις ποινές που γράψαμε παραπάνω.
Η δίωξη μπορεί να ασκηθεί είτε αυτεπάγγελτα είτε μετά από αίτηση και ιδιώτη.
Αλλά ας επανέλθουμε στο Π.Δ. 38/91 για να τελειώσουμε κιόλας.
Ας δεχτούμε λοιπόν ότι ο βοηθός – εργολάβος αναλαμβάνει μια δουλειά, παραβιάζοντας τον παραπάνω Α.Ν. 501/37. Αυτόματα προκύπτουν δύο πολύ πρακτικά ερωτήματα:
α. Ποιος θα εκτελέσει το έργο αφού ο ίδιος ούτε ξέρει, ούτε δικαιούται;
β. Ποιος θα υπογράψει την υπεύθυνη δήλωση;
Την απάντηση την έχει δώσει στην αρχή ο συνάδελφος που κάνει την καταγγελία ότι γίνονται τέτοια πράγματα.
Έχει πει δηλαδή ότι τη δουλειά την κάνει ο αδειούχος – εργολάβος μόνος του ή και με άλλα δικά του συνεργεία και ότι ο ίδιος υπογράφει και την υπεύθυνη δήλωση, μιας και, όπως υποστηρίζει, δεν έχουμε να κάνουμε με καμιά επαγγελματική συνεργασία, αλλά με μια δήθεν ανάθεση, με μια ανάθεση δηλαδή «μαϊμού».
Θα μου επιτρέψετε όμως, για να διατηρήσω και το όποιο μικρό κύρος έχω κατακτήσει στη ζωή μου, να μην ασχοληθώ και με «μαϊμούδες».
Θέλω να ελπίζω, για να τελειώσω αισιόδοξα, ότι δεν γίνονται τέτοια πράγματα στον κλάδο μας και ότι κάποιο λάθος έχει γίνει.
