Τις απόψεις του γύρω από το ασφαλιστικό, καταθέτει με επιστολή του ο πρόεδρος του Συνδέσμου Υδραυλικών Καστοριάς, και προσφάτως και πρόεδρος του Συνδέσμου Εμπειροτεχνών ΕΔΕ του νομού, Βασίλης Ιωάννου.
«Με όση γνώση διαθέτω και όπως εγώ καταλαβαίνω τα πράγματα, θα προσπαθήσω να προσεγγίσω το μέγα θέμα του ασφαλιστικού.
Απ, ό,τι γνωρίζω, αλλά και όπως είναι θεωρητικά, το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα δεν είναι αποταμιευτικό – κεφαλαιοποιητικό, μα είναι απλά ανταποδοτικό – αναδιανεμητικό. Σωστό ή λάθος δεν ξέρω, δεν φτάνουν οι γνώσεις μου, για να το ξεχωρίσω.
Ας αναλύσουμε όμως την έννοια των δύο πρακτικών.
Το αποταμιευτικό, σημαίνει ότι το σύστημα εισπράττει τις εισφορές των ασφαλισμένων, τις αποταμιεύει δηλαδή, τις καταθέτει σε τράπεζες ή σε αξιόγραφα, τις επενδύει σε κερδοφόρες επενδύσεις και όπου αλλού το κεφάλαιο αυτό αποφέρει κέρδη. Αυτονόητα από τα χρήματα αυτά, πληρώνει συντάξεις και παροχές.
Το αναδιανεμητικό, εισπράττει κατά τον ίδιο τρόπο τις εισφορές και από αυτές πληρώνει συντάξεις και παροχές. Τα πλεονάσματά του τα τοποθετούσε άτοκα ή πολύ χαμηλότοκα σε κρατικούς οργανισμούς, επιτρέποντας τη διαχείρισή τους κατά το δοκούν των εκάστοτε κυβερνήσεων.
Όσο τα παλαιότερα χρόνια ο συσχετισμός ασφαλισμένων – συνταξιούχων ήταν σε μεγάλη διαφορά και οι παροχές των ταμείων προς τους ασφαλισμένους ήταν μικρές, το σύστημα είχε πλεονάσματα, τα οποία δυστυχώς δεν κεφαλαιοποιούνταν, αλλά γίνονταν αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους πολιτικούς, που με τα αποθεματικά των ταμείων έκαναν αλόγιστη και λαϊκίστικη κοινωνική πολιτική, εκμηδενίζοντας τα αποθέματα.
Η μετέπειτα πορεία ανέδειξε δυστυχώς και άλλες αδυναμίες του συστήματος.
Η εύκολη και ατέρμονη παροχολογία για κοινωνική δικαιοσύνη των κυβερνώντων είχε ως χρηματοδότη τα αποθεματικά των ταμείων. Οι αθρόες πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, οι αλόγιστες πολλές φορές παροχές σε επιδόματα, όλα προς άγρα πελατείας, δηλαδή ψήφων, εξαθλίωνε το σύστημα.
Είναι όμως εμφανές, πως και οι ίδιοι οι ασφαλισμένοι άθελά τους βοήθησαν να φτάσει εδώ το ασφαλιστικό σύστημα. Πολλές ισχυρές συντεχνίες των ασφαλισμένων απειλώντας τους πολιτικούς με τη μη ψήφο, δίχως έγνοια για το δικό τους μέλλον, απαιτούσαν και τελικά πετύχαιναν για τον κλάδο τους οφέλη, που ουσιαστικά δεν τους ανήκαν.
Αυτό συνεχίστηκε εν χορώ από πολλούς, αλόγιστα δυστυχώς.
Η επιδείνωση συνεχίστηκε ακόμα σε μεγαλύτερο βαθμό, όταν συνειδητοποιήθηκε πως το σύστημα άρχισε να ‘χει προβλήματα με την κατακόρυφη αύξηση των εισφορών. Η αδυναμία πολλών μικροεπιχειρηματιών να ανταπεξέλθουν οικονομικά σε τόσο μεγάλες εισφορές και η κακή πορεία γενικά της ελληνικής οικονομίας, έβγαλε από το σύστημα πολλούς ασφαλισμένους. Οι αναδουλειές και η αθρόα δημοσιοϋπαλληλοποίηση πολλών, έδωσαν στο ασφαλιστικό σύστημα τη χαριστική βολή.
Νομίζω, πως το ασφαλιστικό σύστημα συντηρήθηκε προσωρινά με την είσοδο σ’ αυτό πολλών οικονομικών μεταναστών, που ίσως και σε βάθος χρόνου αποδειχθούν σωτήρες του, εάν επαναπατρισθούν πριν συνταξιοδοτηθούν, δίχως να έχουν υπογραφεί διακρατικές συμφωνίες με τις χώρες τους.
Είναι πλέον μαθηματικά αδύνατον να επιβιώσει το σύστημα με τη λογική της ανταποδοτικότητας, διότι η αντιστοιχία ασφαλισμένων – συνταξιούχων έχει παντελώς αντιστραφεί. Δεν μπορούν λογικά, να συντηρήσουν οικονομικά 4 ασφαλισμένοι 2 συνταξιούχους, διότι οι εισφορές είναι λιγότερες από τις συντάξεις.
Κάποια θεωρητικά υγιή ταμεία έχουν ακόμη την προηγούμενη σχέση. Όμως, είναι δίκαιο αυτά, να παραμείνουν αυτόνομα, γιατί οι συντεχνίες τους είναι ισχυρές; Τελικά, για τα ελλειμματικά ταμεία αυτοί που δεν ευθύνονται είναι οι ασφαλισμένοι τους και δεν πρέπει επουδενί να πληρώσουν μόνοι αυτό το τίμημα.
Δυστυχώς, τα προσδοκόμενα οφέλη για τους πολιτικούς διαχρονικά είχαν αντίθετα αποτελέσματα. Το εφεύρημα της τριμερούς χρηματοδότησης φαντάζει πλέον μονόδρομος. Είναι μάλλον η λύση.
Πρέπει το σύστημα πρώτον να ενοποιηθεί όχι στα λόγια, με πράξη, σε ένα, δύο τρία ταμεία και το κράτος να αναλάβει να συνεισφέρει αναγκαστικά στις παροχές και στις συντάξεις, διασφαλίζοντας τουλάχιστον μία αξιοπρεπή διαβίωση των συνταξιούχων του.
Δυστυχώς όμως και αυτό, πρέπει να ειπωθεί και να γίνει και απόλυτα κατανοητό από τους πολίτες. Ότι οι ίδιοι δεν είναι οι νικητές, γιατί το κράτος είναι αυτοί, δηλαδή με την πρακτική της χρηματοδότησης του ασφαλιστικού συστήματος από τον κρατικό προϋπολογισμό, ουσιαστικά οι ίδιοι θα πληρώσουν για τους ίδιους, διότι είναι βέβαιο πως με τα σημερινά δημοσιοοικονομικά της χώρας και για να καλυφθούν αυτά τα πρόσθετα έξοδα του προϋπολογισμού, θα αυξηθεί η φορολόγηση των πολιτών, άρα οι πολίτες από τη μία τους τσέπη θα βγάζουν για να βάλουν από την άλλη, διότι αυτή είναι η αλήθεια: Το κράτος είμαστε εμείς.
Είναι σίγουρο, πως τα προηγούμενα χρόνια λειτουργίας και ευημερίας του συστήματος δεν είχε γίνει καμία μελέτη μελλοντικής πρόβλεψης και βιωσιμότηητας, δηλαδή κάποιοι λειτούργησαν για το σήμερα, χωρίς όραμα για το αύριο».
