Του Νίκου Βεργόπουλου
γενικού διευθυντή του ΕΙΑΧ
Ο χαλκός είναι το μέταλλο, που συνοδεύει τον άνθρωπο από τα πρώτα χρόνια της παρουσίας του στην γή και συμμετέχει, από τα πρώτα στάδια, στην δημιουργία του ανθρώπινου πολιτισμού.
Ο χαλκός είναι απαραίτητος για κάθε είδος ζωής.
Παρέχει την ηλεκτρική ενέργεια και το καθαρό νερό στα σπίτια και στις πόλεις μας και συμβάλλει σημαντικά στην αειφόρο ανάπτυξη.
Ο χαλκός αποτελεί σήμερα ιδανική λύση για δίκτυα ύδρευσης, καθώς εξασφαλίζει στους εγκαταστάτες βέλτιστη ποιότητα, μεγαλύτερη διάρκεια και πολλαπλή χρησιμότητα. Πρόκειται για μια ποιοτική επιλογή, που προσδίδει μακροπρόθεσμη αξία στις θερμοϋδραυλικές εγκαταστάσεις, παρέχοντας στον επαγγελματία τη σιγουριά της επιλογής ενός άριστου και αξιόπιστου υλικού, με πολλά οφέλη.
Τα πλεονεκτήματα μιας εγκατάστασης χαλκοσωλήνων πηγάζουν από τα βασικά χαρακτηριστικά του χαλκού ως υλικό. Μερικά από τα πιο σημαντικά είναι τα εξής:
Ο χαλκός από την στιγμή που θα δουλευθεί σωστά, και θα τοποθετηθεί βάσει των οδηγιών εγκατάστασης και λειτουργίας του, είναι δεδομένο ότι θα λειτουργήσει για πολλά χρόνια χωρίς προβλήματα και χωρίς καμία απαίτηση συντήρησης.
Η απόδοση και οι μηχανικές του ιδιότητες παραμένουν αναλλοίωτες με την πάροδο του χρόνου και δεν εμφανίζει φαινόμενα γήρανσης.
Διασώζονται δίκτυα παροχής νερού σε πολύ καλή κατάσταση στο Αμπουσίρ της Αιγύπτου από το 2750 π.χ. , ρωμαικές σωληνώσεις στην Πομπηία από το 79 π.χ.
Πολλά κτίρια στην Αθήνα έχουν χαλκοσωλήνες στα δίκτυα τους και πλησιάζουν τα 40 χρόνια ζωής χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα και χωρίς καμία απαίτηση επέμβασης.
Ασύγκριτες μηχανικές ιδιότητες και αντοχή σε φωτιά
Ο χαλκός έχει μεγάλη αντοχή σε πιέσεις, η οποία ξεπερνά κατά πολύ τις απαιτήσεις των εγκαταστάσεων στις οποίες θα χρησιμοποιηθεί. Η πίεση λειτουργίας ενός δικτύου ύδρευσης μπορεί να φτάσει τα 10 bar, ενώ η πίεση ρήξης ενός σκληρού χαλκοσωλήνα 15χ1,0 μπορεί να πλησιάσει τα 400 bar. Έχει επίσης σημαντικές αντοχές σε υψηλές θερμοκρασίες, καθώς διατηρεί αναλλοίωτες τις μηχανικές του ιδιότητες μέχρι τους 180°C. Συγκολείται με μαλακές και σκληρές κολλήσεις στους 250°C και 800°C αντίστοιχα, ενώ το σημείο τήξεως του είναι στους 1083°C.
Είναι εξαιρετικά αξιόπιστο και ανθεκτικό στην φωτιά υλικό, δεν καίγεται, δεν παράγει τοξικά αέρια, ικανοποιεί την απαίτηση της νομοθεσίας των εγκαταστάσεων φυσικού αερίου για αντοχή στους 650°C για 30 λεπτά, χρονικό διάστημα το οποίο επιτρέπει την μετάβαση των ανθρώπων προς έναν ασφαλή χώρο. Ο χαλκός, παρέχει ασφάλεια και ανταποκρίνεται στους κανονισμούς πυροπροστασίας γεγονός που τον καθιστά το πιο κατάλληλο υλικό για συστήματα πυρόσβεσης.
Ένα υλικό πολλαπλών εφαρμογών
Ικανοποιεί όλες τις απαιτήσεις των δικτυων για μια πληθώρα ηλεκτρομηχανολογικών εφαρμογών όπως :
– Θέρμανση.
– Δίκτυα Πυρασφάλειας.
– Ψύξη.
– Ιατρικά Αέρια.
– Κλιματισμός.
– Ηλιακά Συστήματα.
– Φυσικό Αέριο.
– Δίκτυα Πυρασφάλειας
– Βιομηχανικές Εφαρμογές.
Όλες τις παραπάνω εφαρμογές υπηρετεί ένα υλικό ο Χαλκός, ο οποίος υπερκαλύπτει και με το παραπάνω τις απαιτήσεις όλων των προαναφερθέντων δικτύων. 
Ο χαλκός είναι ένα οικολογικό υλικό το οποίο μπορεί να ανακυκλωθεί άπειρες φορές και να επαναχρησιμοποιηθεί, καθώς οι ιδιοτητές του παραμένουν αναλλοίωτες με την αρχική του μορφή.
Αυτό συνεπάγεται την προστασία των φυσικών αποθεμάτων και κατά συνέπεια του περιβάλλοντος.
Μια παράπλευρη ωφέλεια είναι, ότι με αυτόν τον τρόπο αποκτούν πρόσθετη αξία τα υπόλοιπα των υλικών που προκύπτουν με το τέλος του έργου, σε κάθε εγκαταστάτη.
Ευκολία εγκατάστασης και καλό αισθητικό αποτέλεσμα.
Ο χαλκός δουλεύεται εύκολα, με μια μεγάλη ποικιλία τεχνικών σύνδεσης (κολλησεις, press fittings) οι οποίες είναι εύκολες και γρήγορες στην εφαρμογή. Είναι υλικό στιβαρό και αυτοστήρικτο με μικρές γραμμικές διαστολές, δεν παρουσιάζει παραμορφώσεις που οφείλονται σε φαινόμενα μνήμης γεγονός που τον καθιστά σαν την ιδανική λύση για ανακαινίσεις κτιρίων και εξωτερικά εμφανή δίκτυα.
Υψηλή θερμική αγωγιμότητα
Χαρακτηριστικό που καθιστά τον χαλκό το καλύτερο υλικό για διατάξεις μεταφοράς και συναλλαγής θερμότητας, όπως ηλιακά συστήματα, εναλλάκτες θερμότητας και άλλα.
Ποιοτική εξασφάλιση
Η παραγωγή των χαλκοσωλήνων βάσει Ευρωπαικών προδιαγραφών (ΕΝ 1057, ΕΝ 12735), εξασφαλίζει την απόλυτη συμβατότητα με όλα τα πιστοποιημένα εξαρτήματα και ότι ο τελικός καταναλωτής θα απολαύσει όλα τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από την φύση του υλικού όπως: υψηλές μηχανικές ιδιότητες, μεγάλη διάρκεια ζωής, και υγιεινή – καταλληλότητα για πόσιμο νερό.
Αντιμικροβιακές ιδιότητες
Μετά από ένα διάστημα μελετών και δοκιμών αποδείχθηκε ότι ο χαλκός και τα κράματα αυτού (με περιεκτικότητα σε χαλκό τουλάχιστον 60%) εξουδετερώνει το 99,9% των μικροβίων μέσα σε 2 ώρες από την έκθεση τους σε αυτόν. Ο Αντιμικροβιακός Χαλκός αποτελεί ένα ισχυρό όπλο στην αντιμετώπιση των μικροβίων, που είναι υπεύθυνα για σοβαρές και συχνά θανάσιμες λοιμώξεις. Η αποτελεσματικότητα της αντιμικροβιακής δράσης του χαλκού σε μονάδες κλιματισμού και επιφάνειες αφής έχει επιβεβαιωθεί με μελέτες και έχει εγκριθεί από την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος (EPA) των ΗΠΑ. Ειδικά σε μονάδες κλιματισμού και ψύξης, η τοποθέτηση χαλκού αποτρέπει την ανάπτυξη του μικροβίου της λεγιονέλλας που προκαλεί την νόσο των λεγεωνάριων. Παράλληλα βελτιώνει την ποιότητα του αέρα και εξουδετερώνει παθογόνους οργανισμούς. Η χρήση του χαλκού σε δίκτυα ύδρευσης εμποδίζει την συγκέντρωση και τον πολλαπλασιασμό βακτηριδίων στο πόσιμο νερό. Είναι δε αδιαπέραστος από εξωτερικά στοιχεία (φυτοφάρμακα) τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα του πόσιμου νερού.
Η αύξηση της τιμής της πρώτης ύλης κατά τα προηγούμενα χρόνια δημιούργησε εύλογα ερωτήματα στους τελικούς χρήστες για την αξία μιας τέτοιας επένδυσης. Είναι λοιπόν σημαντικό να λάβουμε υπόψη ότι ενώ στην αρχική σύγκριση της τιμής ανά μέτρο χαλκοσωλήνων σε σχέση με σωλήνες από ανταγωνιστικά υλικά προκύπτει μια σημαντική διαφορά, σε επίπεδο εγκατάστασης αυτή η διαφορά μειώνεται σημαντικά.
Αν συγκρίνουμε το κόστος των σωληνώσεων χαλκού και εξαρτημάτων με τα αντίστοιχα κόστη ανταγωνιστικών συστημάτων θα διαπιστώσουμε ότι η ψαλίδα μειώνεται σημαντικά και ότι η τελική διαφορά με ποιοτικά και πιστοποιημένα ανταγωνιστικά συστήματα δεν ξεπερνά το 30 με 40%.
Απαριθμώντας μάλιστα τα αναμφισβήτητα πλεονεκτήματα και σημεία υπεροχής του χαλκού έναντι των ανταγωνιστικών του υλικών, ποιος δεν θα προτιμούσε να βάλει στο σπίτι του χαλκό, λαμβάνοντας υπόψη ότι σε μια νέα οικοδομή, το συνολικό κόστος σωληνώσεων με χαλκό είναι λιγότερο από το 1% του συνολικού κόστους της οικοδομής.
Ειδικά όταν μιλάμε για θερμοϋδραυλικά συστήματα που εγκαθίστανται σε δάπεδα και τοίχους και άρα θα πρέπει να είναι αξιόπιστα, να έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και να μην απαιτούν περαιτέρω επεμβάσεις, ο χαλκός αναδεικνύεται ως η προφανής αξιόπιστη και ποιοτική επιλογή, με μακροπρόθεσμη αξία για τις εγκαταστάσεις αφού έτσι προσδίδεται προστιθέμενη αξία στην τελική κατασκευή.
