Ας ξεκινήσουμε με μία γενικότερη θεώρηση. Κάποτε θεώρησε το κράτος πως οι διπλωματούχοι μηχανικοί του μοναδικού τότε ΕΜΠ χρειαζόντουσαν κάποιους μορφωμένους εργοδηγούς.
Δημιούργησε λοιπόν σχολές εργοδηγών που κατ’ αρχήν υπαγόντουσαν στο ΕΜΠ. Η εξέλιξη των σχολών αυτών ήταν η αναβάθμισή τους σε σχολές υπομηχανικών, σε ανώτερες δημόσιες σχολές υπομηχανικών σε ΚΑΤΕΕ, σε ΤΕΙ και τέλος η μετατροπή των ΤΕΙ σε ανώτατες σχολές. Γιατί;
Γιατί τόσο οι μαθητές (σπουδαστές) όσο και οι καθηγητές τους πίεζαν πολιτικά. Οι μεν σπουδαστές για να μπορούν να διορίζονται σε πιο υψηλές θέσεις, οι δε καθηγητές γιατί ήθελαν να αποκτήσουν τίτλους καθηγητών ισότιμους ει δυνατόν με τους καθηγητές του ΕΜΠ. Έτυχε και εγώ να διδάξω για 4 χρόνια (1963 – 1967) στην τότε ανωτέρα δημόσια σχολή υπομηχανικών Αθηνών και την επιθυμία αυτή των καθηγητών την έζησα από μέσα.
Όλοι οι καθηγητές των ΤΕΙ υποστήριζαν την ανωτατοποίησή τους και όταν το πέτυχαν άρχισαν τις απεργίες, γιατί;
Γιατί ήθελαν να παραμείνουν καθηγητές, ισότιμοι με τους πανεπιστημιακούς, έστω και αν πολλοί απ’ αυτούς, όχι όλοι βέβαια, δεν διέθεταν κανένα ακαδημαϊκό τίτλο (ντοκτορά κ.λπ.), απαραίτητο τυπικό προσόν για κάθε πανεπιστημιακό καθηγητή. Οι απεργίες τελείωσαν όταν επετράπη να παραμείνουν καθηγητές εφόσον μέσα σε κάποιο διάστημα (δεν θυμάμαι 2 ή 3 χρόνια) αποκτούσαν τέτοιο τίτλο. Στα ανώτατα πλέον ΤΕΙ ήταν απλούστατο να πάρει κανείς τέτοιον τίτλο που θα του απένειμαν οι συνάδελφοί του. Σε όλη αυτή τη διαδικασία κανένας δεν εξέτασε αν χρειαζόντουσαν και άλλοι απόφοιτοι ανωτάτων σχολών και αν δεν ήταν απαραίτητα και στελέχη λίγο κατώτερα. Άλλωστε έχει επικρατήσει η ίδρυση ενός ΤΕΙ ή ενός παραρτήματος ΤΕΙ σε κάθε μεσαία κωμόπολη για λόγους οικονομικής της ανάπτυξης, ανεξάρτητα από τις πραγματικές ανάγκες του τόπου σε έμψυχο υλικό.
Παράλληλα ιδρύθηκαν τα ΙΕΚ. Ο τίτλος τους «Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης» εξελέγη πρώτον για να τονίζει ότι δεν πρόκειται για σχολές που ως μεταλυκειακές θα έπρεπε να ενταχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και δεύτερον για να τονίσει παράλληλα ότι πρόκειται για καθαρά επαγγελματική και όχι επιστημονική εκπαίδευση.
Σκοπός η δημιουργία αυτού του βαθμού που κάποτε ονομάζαμε εργοδηγό, προϊστάμενο ενός συνεργείου που εφαρμόζει συγκεκριμένες οδηγίες. Ας τονίσω εδώ ότι για ορισμένες ειδικότητες, μέσα στις οποίες περιλαμβάνονται και οι θερμοϋδραυλικοί, γίνονται δεκτοί και απόφοιτοι γυμνασίου (όχι μόνο λυκείου). Πού θέλω τώρα να καταλήξω. Ότι αφού πρόκειται για ινστιτούτα επαγγελματικής κατάρτισης κάθε προγραμματισμός αναλυτικής διδακτέας ύλης και εξετάσεων πρέπει να περιορίζεται από δύο παράγοντες.
1) Από μια ακριβή περιγραφή των αντικειμένων εργασίας των αποφοίτων και των αναγκαίων γνώσεων για να ανταποκριθούν σ’ αυτές.
2) Από το επίπεδο προηγούμενων γνώσεων και ικανοτήτων των σπουδαστών. Αν οι σπουδαστές δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο επίπεδο των μαθημάτων και να αποφοιτήσουν, τότε απλώς ξοδεύουμε χρήματα και κάποια παιδιά χάνουν δύο πολύτιμα χρόνια για μια τρύπα στο νερό.
Θα έλεγε κανείς ότι ο πρώτος παράγων είναι ο πιο σημαντικός και ότι ένας πιστοποιημένος απόφοιτος ΙΕΚ πρέπει να διαθέτει κάποιες γνώσεις, εάν δε δεν είναι ικανός να τις αποκτήσει αυτό είναι πρόβλημα δικό του. Σωστή άποψη με δύο προϋποθέσεις:
1) Οι γνώσεις που θα απαιτούμε να έχουν οι απόφοιτοι θα είναι μόνο οι αναγκαίες και όχι πολύ περισσότερες ώστε σταδιακά να αναβαθμίσουμε τα ΙΕΚ σε σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και
2) Εκτός από το κράτος, δημόσιες υπηρεσίες ή ΔΕΚΟ ποιος αλήθεια γνωρίζει ότι η βεβαίωση κάποιου ότι περάτωσε ένας σπουδαστής με επιτυχία τη φοίτησή του δεν αρκεί και χρειάζεται μια πιστοποίηση μετά από ένα είδος πανελλήνιων εξετάσεων; Γιατί το λέω αυτό; Γιατί μια υποχώρηση της διεύθυνσης πολλών ΙΕΚ στις παρακλήσεις οικείων των σπουδαστών, ο φόβος της διακοπής της λειτουργίας κάποιων τμημάτων τεχνικών ειδικοτήτων, μεταξύ των οποίων οι θερμοϋδραυλικοί και οι τεχνικοί αερίων καυσίμων, εξασφαλίζουν τις βεβαιώσεις επιτυχούς φοίτησης, όχι όμως και την πιστοποίηση. Πιστέψτε με έχω διδάξει σε ΙΕΚ και το ξέρω καλά.
Δεν ξέρω αν το γεγονός οφείλετο στο ότι ήταν πρόσφατη η δημιουργία των ΙΕΚ ή αν η περιοχή (σύνορα Ελευσίνας – Μάνδρας) είχε την κατάλληλη κοινωνική στρωμάτωση, το επίπεδο των σπουδαστών στο ΚΕΤΕΚ του ΟΑΕΔ στη Μάνδρα ήταν πολύ καλό στο τέλος του προηγούμενου αιώνα (πριν 10 χρόνια).
Αντίθετα σε πιο αστικές περιοχές (Αγ. Δημήτριος στην Αθήνα), το επίπεδο ήταν τραγικά χαμηλό. Υπήρχαν σπουδαστές που δεν ήξεραν την απλή μέθοδο των τριών ή αν θέλετε να λύσουν μια εξίσωση: 10F = 16300, ήταν δε απόφοιτοι λυκείου. Θέλω να πιστεύω και εύχομαι στην Ελεσίνα το επίπεδο να εξακολουθεί να είναι υψηλό.
Θα με ρωτήσετε τώρα. Γιατί μας τα λες αυτά; Απλούστατα γιατί η όλη κριτική μου θα βασισθεί σ’ αυτές τις σκέψεις.
Οι ερωτήσεις πιστοποίησης βασίζονται στην ύλη που πρέπει να ξέρει ένας τεχνικός αερίων καυσίμων επιπέδου ΙΕΚ; Το επίπεδο γνώσεων των σπουδαστών σε τι ποσοστό μπορεί να ανταποκριθεί στις γνώσεις που ζητούνται με τις ερωτήσεις αυτές;
Ήδη όμως έγραψα πάρα πολλά. Αναγκαστικά λοιπόν η ουσιαστική κριτική, χωρίς προλόγους πλέον, αναβάλλεται για το επόμενο τεύχος.
