Tου Διονύση Γ. Καλαμπόκα
Τεχνολόγου αυτοματισμού – εξοικονόμησης ενέργειας
Αντιπροέδρου Β’ της Πανελλήνιας Ένωσης
αδειούχων συντηρητών καυστήρων υγρών
και αερίων καυσίμων Εστία
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Οφείλουμε, όλοι, να δεχτούμε ότι, τα κτίρια πρέπει να λειτουργούν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην προκαλείται σπατάλη των καυσίμων και να μην υποβαθμίζεται το περιβάλλον. Αναγκαίες προϋποθέσεις για την επίτευξη αυτή είναι:
• Να υπάρχει ταυτόχρονη δραστηριοποίηση όλων.
• Να αποκτήσουμε την τεχνογνωσία και να εφαρμόζουμε όλοι την τεχνολογία της ορθολογικής διαχείρισης που οδηγεί στην εξοικονόμηση των καυσίμων θέρμανσης.
Μέσα στα πλαίσια των γενικότερων υποχρεώσεων και ευθυνών του κάθε πολίτη και επαγγελματία ως προς την διαφύλαξη των παραμέτρων εκείνων, που συμβάλλουν στο μέγιστο της ποιότητας ζωής, θα έπρεπε όλοι από χρόνια πριν, να έχουμε προσαρμοσθεί στις απαιτήσεις των καιρών μας, που είναι η εξοικονόμηση των καυσίμων η προστασία του εισοδήματος των πολιτών και του περιβάλλοντος.
Είναι επίσης καιρός να δούμε την πραγματικότητα και να πούμε τα πράγματα με το όνομα τους, στον τόπο μας.
Αν μεταξύ μας θέσουμε το ερώτημα: «Συνάδελφε, τι γνωρίζεις για την εξοικονόμηση των καυσίμων στην θέρμανση των κτιρίων»; Το μεγαλύτερο ποσοστό θ’ απαντήσει ότι τα γνωρίζει όλα. Στην πράξη όμως έχει διαπιστωθεί ότι ελάχιστοι είναι αυτοί που κατέχουν την ουσιαστική γνώση και με σιγουριά προτείνουν και εφαρμόζουν συστήματα ορθολογικής διαχείρισης των καυσίμων με τα καλύτερα αποτελέσματα εξοικονόμησης, θερμικής άνεσης των κτιρίων και την προστασία του περιβάλλοντος.
Η προσπάθεια των ολίγων όμως έρχεται αντιμέτωπη με γνώμες ΑΝΕΥΘΥΝΕΣ και απόψεις ΑΟΡΙΣΤΕΣ – ΑΤΕΚΜΗΡΙΩΤΕΣ τόσο από μηχανολόγους μηχανικούς μελετητές και συναδέλφους συντηρητές καυστήρων όσο και εγκαταστάτες θέρμανσης που απορρίπτουν αβασάνιστα τεχνογνωσία και τεχνολογία εξοικονόμησης της ενέργειας εξελικτικής πορείας εβδομήντα τουλάχιστον χρόνων.
Είναι προφανές ότι ορισμένοι ποτέ δεν ενημερώθηκαν επαρκώς σχετικά με την θερμική ισορροπία των κτιρίων που οδηγεί στην ορθολογική διαχείριση των καυσίμων και στην προστασία του περιβάλλοντος.
Παρά το γεγονός ότι έχει γίνει ένα βήμα μπροστά ως προς την ποιότητα των κτιριακών εγκαταστάσεων που κατά κύριο λόγο οφείλεται στα νέας γενιάς υλικά και μηχανήματα θέρμανσης, στους συντηρητές καυστήρων και τους θερμουδραυλικους, υπάρχει όμως ένα μικρό έλλειμμα τεχνογνωσίας, που οδηγεί κατ΄ ευθείαν στην σπατάλη των καυσίμων, την οποία επιβεβαιώνουμε όλοι μας χωρίς ωστόσο να κάνουμε τίποτα για το σοβαρό αυτό ζήτημα.
Η ευθύνη για το μικρό αυτό έλλειμμα ανήκει στα κλαδικά σωματεία, στις ομοσπονδίες και τους συνδέσμους γιατί ασχολούνται με άλλα πλην της τεχνολογικής επιμόρφωσης.
Το μικρό αυτό έλλειμμα γνώσης, έχει συμβάλει τα μέγιστα στα παρακάτω αποτελέσματα:
• Υπονόμευση του εισοδήματος του μέσου πολίτη.
• Ενίσχυση της ενεργειακής και οικονομική μας εξάρτηση από άλλες χώρες.
• Στην κατάκτηση της 5ης θέσης σε αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα της χώρας μας παγκόσμια, σύμφωνα με στοιχεία της γραμματείας του Ο.Η.Ε.
• Καταναλώνουμε 70% παραπάνω πετρέλαιο από ότι οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Περιβάλλοντος.
Η πολιτεία ωστόσο κάνει αυτό που πρέπει, θεσπίζει νόμους και αποφάσεις για την εξοικονόμηση της ενέργειας στα κτίρια και την προστασία του περιβάλλοντος από το 1979. Όμως δεν φροντίζει να εφαρμοστούν, εισάγει με το όποιο κόστος καύσιμα για να σπαταλήσουμε εμείς ακόμα περισσότερα.
Πόσο μεγάλο είναι το μέγεθος της σπατάλης στην θέρμανση των κτιρίων
Στο ελάχιστο ποσοστό της εκφραζόμενο σε χρήμα για την περίοδο θέρμανσης για το 2006 –2007 θα είναι τουλάχιστον 1,8 δις εκατομμύρια euro, οικονομική επιβάρυνση για κάθε ένα πολίτη της χώρας μας είναι 163 euro κατά μέσο όρο, η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με επί πλέον καυσαέρια 4,8 τρις εκατομμύρια κυβικά μέτρα συν τις επιπτώσεις στην δημόσια υγεία.
Η σπατάλη τεκμηριώνεται μέσα από έρευνα – μελέτη στις κυριότερες πόλεις της χώρας που έγινε σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ειδικής Μηχανολογίας & Αεροναυπηγών του Πανεπιστημίου Πατρών την περίοδο 1997 – 2201.
Μέσα από την έρευνα – μελέτη προκύπτει ότι, τα κτίρια κατά την λειτουργία της θέρμανσης δεν βρίσκονται σε θερμική ισορροπία, παρά μόνο από σύμπτωση, το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα την σπατάλη καυσίμων σε ποσοστό από 30% έως 40%.
(Δημοσίευση Έρευνας – Μελέτης στο α.α. 376 Δελτίο Απρίλιος 2005 του Πανελλήνιου συλλόγου Διπλωματούχων Η/Μ. Μηχανικών).
Στο σοβαρό αυτό ζήτημα είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι, πολιτεία – σύλλογοι – ομοσπονδίες – σωματεία – σύνδεσμοι – μηχανικοί – τεχνολόγοι – συντηρητές καυστήρων – τεχνικοί εγκαταστάσεων, γιατί ορισμένοι δεν θέλουμε να γνωρίζουμε όσα πρέπει για να εφαρμόζουμε τεχνολογικές λύσεις με κριτήρια την ορθολογική διαχείριση των καυσίμων. Δεν έχουμε όλοι καταλάβει ότι, η εξοικονόμηση της ενέργειας και η προστασία του περιβάλλοντος έπαψε προ πολλών ετών να είναι σύνθημα. Είναι ανάγκη επιτακτική.
Τι είναι ορθολογική διαχείριση των καυσίμων
Είναι η απολύτως αναγκαία κατανάλωση των καυσίμων για να καλύψουμε τις θερμικές απώλειες ενός χώρου, σε κάθε στιγμή λειτουργίας της θέρμανσης του κτιρίου.
Το θερμικό φορτίο απωλειών των κτιρίων δεν είναι σταθερό αλλά μεταβαλλόμενο λόγω της αυξομείωσης της εξωτερικής θερμοκρασίας του τόπου, άρα, μεταβαλλόμενη θα πρέπει να είναι και η προσδιδόμενη θερμική ενέργεια των θερμαντικών σωμάτων στους χώρους του κτιρίου σε κάθε στιγμή λειτουργίας.
Πού οφείλεται η σπατάλη των καυσίμων στα κτίρια
1. Έλλειψη θερμομόνωσης στα κτίρια. (κτίρια κατασκευής πριν το 1979).
2. Αστοχία της θερμομόνωσης των κτιρίων. (κτίρια κατασκευής μετά το 1979).
3. Πλημμελή συντήρηση – ρύθμιση καύσεως. Πολλά λεβητοστάσια δεν συντηρούνται από αδειούχους συντηρητές καυστήρων υγρών και αερίων καυσίμων.
4. Η μόνιμη ρύθμιση της θερμοκρασίας νερού στο λέβητα θέρμανσης, είναι η αιτία που τα κτίρια δεν βρίσκονται σε θερμική ισορροπία.
Ποιες είναι οι προτάσεις μέχρι σήμερα για την εξοικονόμηση των καυσίμων θέρμανσης.
Τόσο από την πολιτεία όσο και τους ειδικούς είναι:
1. Να βελτιωθεί η θερμομόνωση των κτιρίων.
2. Συμμετοχή ήπιων μορφών ενεργειας (υφιστάμενα κτίρια και νέα).
3. Βιοκλιματικος σχεδιασμός (υφιστάμενα κτίρια και νέα).
Ποιες από τις παραπάνω προτάσεις έχουν εφαρμοσθεί μέχρι σήμερα; Σχεδόν καμία, είναι η σωστή απάντηση.
Αν στο μέλλον η πολιτεία αποφασίσει να επιχορηγήσει την εφαρμογή των προτάσεων (1 έως 3) θα προκύψει όντως περιορισμός της κατανάλωσης και η μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Προς το παρόν όμως υπάρχουν πολλές δυσκολίες, όχι τόσο τεχνογνωσίας αλλά κυρίως το υψηλό οικονομικό κόστος εφαρμογής όπου η απόσβεσή τους ξεπερνά τουλάχιστον την δεκαετία σε υφιστάμενα κτίρια.
Καλυπτόμενοι όλοι μας πίσω από την αδυναμία εφαρμογής των προτάσεων (1 έως 3) αδιαφορούμε για την σπατάλη και το μέγεθός της, που προκύπτει από το γεγονός ότι τα κτίρια κατά την λειτουργία της θέρμανσης δεν βρίσκονται σε θερμική ισορροπία.
Οι περισσότεροι από εμάς πιστεύουμε ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτε άλλο. Αυτό έχει περάσει και στους καταναλωτές οι οποίοι με την σειρά τους πιστεύουν ότι, το μόνο που τους έμεινε να κάνουν είναι να περιορίζουν την ημερήσια χρήση της θέρμανσης. Όσο για την πολιτεία θα έχει τους δικούς της λόγους για τη συνέχεια της σπατάλης.
Δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα αλλά και το επίπεδο της τεχνογνωσίας μας στην εξοικονόμηση των καυσίμων θέρμανσης από το 1974 την πρώτη πετρελαϊκή κρίση μέχρι σήμερα. Δεν προσπαθήσαμε ποτέ να ενημερωθούμε αλλά και να ενημερώσουμε ουσιαστικά τους καταναλωτές, αγνοούμε ότι υπάρχει και η πρόταση για την ορθολογική διαχείριση των καυσίμων.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι, ακόμα και αν εφαρμοσθούν οι προτάσεις – εργασίας (1 έως 3) και να συνεχίσουμε να έχουμε την θερμοκρασία του νερού στο λέβητα μόνιμα στους 75, 80 ή 85 °C τα κτίρια κατά την λειτουργία της θέρμανσης δεν βρίσκονται σε θερμική ισορροπία, παρά μόνο από σύμπτωση κατά την διάρκεια λειτουργίας της θέρμανσης.
Έτσι η προσδιδόμενη ενέργεια των θερμαντικών σωμάτων στο χώρο θα είναι σταθερή και πολλαπλάσια μεγαλύτερη από αυτή που απαιτείται για την κάλυψη του πραγματικού θερμικού φορτίου των κτιρίων που είναι μεταβαλλόμενο.
Α. παράδειγμα (εφαρμογή μιας των προτάσεων 1 – 2 & 3)
Έστω ότι έχουμε ένα κτίριο (κατασκευή μετά το 1979) με συνολική κατανάλωση 10.000 λίτρα και ημερήσια χρήση 8 ώρες, από 15 Νοέμβρη έως 15 Απρίλη.
Βελτιώνουμε την θερμομόνωση του κτιρίου με δαπάνη 20.000 ευρώ και ρυθμίζουμε την θερμοκρασία του νερού στο λέβητα μόνιμα στους 80 °C και έστω ότι στην καλύτερη περίπτωση μας προκύπτει εξοικονόμηση 20%. Η συνολική κατανάλωση θα μειωθεί κατά 2.000 λίτρα ανά περίοδο θέρμανσης.
Η απόσβεση της δαπάνης για την βελτίωση της θερμομόνωσης θα γίνει σε 470 ημέρες χρήσης της θέρμανσης.
Β. παράδειγμα (εφαρμογή ορθολογικής διαχείρισης)
Στο ίδιο κτίριο εφαρμόζουμε συσκευή αυτόματης ρύθμισης της θερμοκρασίας του νερού στο λέβητα θέρμανσης με βάση την εξωτερική θερμοκρασία του τόπου, την επιθυμητή θερμοκρασία του χώρου και την ημερήσια χρήση με δαπάνη της τάξεως των 550 ευρώ. Θα προκύψει εξοικονόμηση καυσίμων τουλάχιστον 30%. Άρα η συνολική κατανάλωση θα μειωθεί κατά 3.000 λίτρα ανά περίοδο θέρμανσης.
Η απόσβεση της δαπάνης για την βελτίωση της εφαρμογής της συσκευής θα γίνει σε 13 ημέρες χρήσης της θέρμανσης.
Από τα παραπάνω παραδείγματα εξάγεται το συμπέρασμα, ότι, το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνουμε είναι η ορθολογική διαχείριση των καυσίμων, που είναι λιγότερο δαπανηρή, έχουμε μεγαλύτερο ποσοστό εξοικονόμησης άμεσα, και τα κτίρια θα βρίσκονται σε θερμική ισορροπία σε κάθε στιγμή λειτουργίας της θέρμανσης.
Μπορούμε να πούμε ότι «ορθολογική διαχείριση και Περιορισμός της κατανάλωσης είναι ένα ζεύγος παράλληλων εφαρμογών στα κτίρια με κοινό στόχο».
Η διαφορά μεταξύ των δυο παραλληλιών είναι ότι, στην πρώτη επιτυγχάνεται η θερμική ισορροπία των κτιρίων και η ορθολογική διαχείριση των καυσίμων με το μεγαλύτερο δυνατό ποσοστό εξοικονόμησης και με ελάχιστο χρονικό διάστημα απόσβεσης, ενώ στην δεύτερη δεν επιτυγχάνεται η θερμική ισορροπία των κτιρίων, απαιτούνται υψηλές δαπάνες για την εφαρμογή με πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα απόσβεσης.
Η ουσιαστική βοήθεια της πολιτείας για να εφαρμόσουμε στο σύνολό τους τις προτάσεις στην θέρμανση των κτιρίων είναι πολύ πίσω ακόμα, παρά το γεγονός ότι μπορούμε και με την συμμετοχή της ηλιακής ενέργειας στη θέρμανση των κτιρίων να εξοικονομήσουμε καύσιμα σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70%. Η δυνατότητα αυτή είναι εφικτή, με κάθετη Ελληνική τεχνογνωσία και τεχνολογία.
Μπορούμε ν’ αντιστρέψουμε άμεσα την σπατάλη με την ορθολογική διαχείριση των καυσίμων;
Αυτό είναι δυνατό και σε ποσοστό τουλάχιστον 30% όταν το κτίριο βρίσκεται σε θερμική ισορροπία η οποία επιτυγχάνεται αυτόματα μέσα από τη συσκευή αντιστάθμισης, δηλαδή, τη συσκευή που οδηγεί στην ορθολογική διαχείριση των καυσίμων ελέγχοντας την λειτουργία του καυστήρα με βάση την:
• Επιθυμητή θερμοκρασία του χώρου.
• Εξωτερική θερμοκρασία του τόπου.
• Ημερήσια χρήση της θέρμανσης.
Αυτό γίνεται εδώ και δεκαετίες στα περισσότερα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θερμοστάτης αντιστάθμισης (περιγραφή – απόσβεση)
Αποτελείται από την κεντρική ηλεκτρονική μονάδα και δυο ανιχνευτές θερμοκρασιών, εξωτερικής θερμοκρασίας και θερμοκρασίας του νερού στο λέβητα θέρμανσης.
Δεν απαιτούνται αλλαγές στην κεντρική ή αυτόνομη εγκατάσταση θέρμανσης.
Η απόσβεση της δαπάνης εφαρμογής σε κτίρια πολυκατοικιών και ξενοδοχείων γίνεται από τριάντα έως εκατό ημέρες χρήσης της θέρμανσης και στις μονοκατοικίες από εκατό έως διακόσιες ημέρες.
Το συνολικό όφελος για τους πολίτες της χώρας μας από την ορθολογική διαχείριση των καυσίμων όπως παραπάνω αναφέρεται θα είναι της τάξεως του 1,8 δις εκατομμύρια ευρώ, ενώ η συνολική δαπάνη για την εφαρμογή των θερμοστατών αντιστάθμισης στα κτίρια δεν θα ξεπεράσει τα 825 εκατομμύρια ευρώ συμπεριλαμβανόμενου του φόρου προστιθέμενης άξιας.
Η πολιτεία το 2001 – 2002 επιχορήγησε το πετρέλαιο θέρμανσης με 153 εκατομμύρια ευρώ. Στην ουσία χρηματοδότησε την σπατάλη των καυσίμων και την επί πλέον ρύπανση του περιβάλλοντος με 45 εκατομμύρια ευρώ.
Η τοποθέτηση της συσκευής αντιστάθμισης στα κτίρια προβλέπεται από τον Κανονισμό Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης της ενέργειας (Κ.ΟΧ.Ε.Ε.) από το 1998.
Αξιότιμε συνάδελφε,
Είναι παγκόσμια γνωστό ότι το μεγαλύτερο ποσοστό εξέλιξης της τεχνολογίας αλλά και της οικονομίας των κρατών ανήκει στην άδηλη γνώση. Κομμάτι αυτής είμαστε και εμείς (αδειούχοι εγκαταστάτες θερμάνσεων – συντηρητές καυστήρων υγρών και αερίων καυσίμων) που ερχόμαστε σε άμεση επαφή με τα καθημερινά προβλήματα της κοινωνίας μας,
Μέσα στις επαγγελματικές μας υποχρεώσεις είναι και η τεχνολογική μας επιμόρφωση, που τον πρώτο λόγο θα έπρεπε να έχει η εξοικονόμηση της ενέργειας και η προστασία του περιβάλλοντος με ουσιαστική γνώση, και ειδικότερα στις δυνατότητες που παρέχει η τεχνολογία σε βαθμό τέτοιο που να μπορούμε όλοι να ενημερώνουμε τους πολίτες υπεύθυνα.
Αυτό πιστεύω ότι θα βοηθήσει στην προσπάθεια που απαιτείται από όλους μας προκειμένου ν’ αντιστρέψουμε την σπατάλη καυσίμων σε εξοικονόμηση, πετρελαίου ή φυσικού αερίου, να συμβάλλουμε στην προστασία του περιβάλλοντος και του εισοδήματος του μέσου πολίτη.
Τα κλαδικά σωματεία και οι κατά τόπους σύνδεσμοι θα έπρεπε να φροντίζουν μ΄ ευλάβεια, για την ουσιαστική τεχνολογική επιμόρφωσή μας. Δυστυχώς, το σοβαρό αυτό ζήτημα έχει αφεθεί από ορισμένους σ΄ εταιρίες που έχουν λόγους άλλους και όχι ν’ αποκτήσουμε την απαραίτητη τουλάχιστον γνώση στην θερμική ισορροπία , και την ορθολογική διαχείριση των καυσίμων στην θέρμανση των κτιρίων.
Η ομοσπονδία εγκαταστατών θέρμανσης και η υπό σύσταση ομοσπονδία των αδειούχων συντηρητών καυστήρων υγρών και αερίων καύσιμων έχουν ή όχι καταλάβει ότι στην χώρα μας άρχισαν να έρχονται συνάδελφοι από τα διάφορα κράτη μέλη της Ε.Ε, πληρέστερα ενημερωμένοι; Έχουν ή όχι καταλάβει ότι το κυρίαρχο ζήτημα παγκόσμια είναι η εξοικονόμηση της ενέργειας και η προστασία του περιβάλλοντος;
Αξιότιμε συνάδελφε,
Μέσα από τις σελίδες του κλαδικού μας περιοδικού προσπάθησα να μεταφέρω την πραγματικότητα όπου λίγο ή πολύ συμμετέχουμε όλοι, να μοιραστώ την ελάχιστη εμπειρία μου μαζί σου, αλλά και με όλους όσους διαβάσουν το άρθρο αυτό.
Επίσης θέλω να προσκαλέσω τους αδειούχους συναδέλφους που επιθυμούν να μάθουν περισσότερα για την ορθολογική διαχείριση και εξοικονόμηση των καυσίμων στην θέρμανση των κτιρίων, να τηλεφωνήσουν στο 2610 455 801.
