«Όποιος δεν θέλει να ζυμώσει δέκα μέρες κοσκινίζει…»
Την παροιμία που αναφέρεται στον τίτλο, θυμηθήκαμε μόλις διαβάσαμε τις απαντήσεις του υπουργού Ανάπτυξης Χρήστου Φώλια και του υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ Σταύρου Καλογιάννη, σε ερώτηση του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ στο νομό Αργολίδας Γιάννη Μανιάτη, σχετική με την υιοθέτηση της κοινοτικής οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.
Πρόκειται για την οδηγία 91/2002/ΕΚ που θα έπρεπε να είχε ενσωματωθεί (και να εφαρμόζεται) στο εθνικό μας δίκαιο από τον Ιανουάριο του 2006.
Για την οδηγία αυτή (ο «Υ» την έχει δημοσιεύσει ολόκληρη το 2005) τα τελευταία δύο χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί πολλές ημερίδες από διάφορους φορείς.
Σε εισηγήσεις αυτών των ημερίδων έχει κατατεθεί η άποψη ότι η εφαρμογή της οδηγίας αυτής στη χώρα μας θα επιφέρει όφελος από την εξοικονόμηση ενέργειας της τάξης των 300 εκ. ευρώ το χρόνο. Υπολογίζεται ότι μόνο στα περίπου 20.000 κτίρια που στεγάζονται υπηρεσίες του ευρύτερου δημόσιου τομέα (υπουργεία, σχολεία, νοσοκομεία κ.λπ.) αν είχε εφαρμοστεί θα είχαμε εξοικονόμηση της τάξης των 110 εκ. ευρώ το χρόνο.
Επίσης έχει επισημανθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της κοινοτικής στατιστικής υπηρεσίας «Eurostat» η χώρα μας ξοδεύει διπλάσια ενέργεια για θέρμανση από τη Βόρεια Δανία και ξεπερνά σ’ αυτόν τον τομέα χώρες με βαρύ κλίμα όπως η Γερμανία, η Βρετανία και η Ολλανδία!. Το πώς συμπεριφέρεται το κράτος μας για την εξάλειψη ή μετριασμό τέτοιων καταστάσεων, φαίνεται από τις απαντήσεις που έρχονται από τα αρμόδια υπουργεία στη σχετική ερώτηση του βουλευτή Γ. Μανιάτη:
Η ερώτηση του βουλευτή Γ. Μανιάτη
Η ερώτηση του βουλευτή Γ. Μανιάτη με θέμα «υιοθέτηση κοινοτικής οδηγίας για ενεργειακή απόδοση κτιρίων» κατατίθεται στη Βουλή στις 20 Νοεμβρίου 2007, και απευθύνεται προς τους υπουργούς ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιά και Ανάπτυξης Χρ. Φώλια.
Το κείμενο της ερώτησης έχει ως εξής:
«Κύριοι υπουργοί,
Από τις αρχές του 2006 η χώρα μας θα έπρεπε να έχει υιοθετήσει την κοινοτική οδηγία 91/2002 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος καταδίκης της χώρας από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια για θέματα ενεργειακής απόδοσης κτιρίων, παρ’ όλα αυτά είναι άγνωστο εάν και πότε η χώρα θα υιοθετήσει τη σχετική οδηγία.
Ερωτώνται οι κ.κ. υπουργοί,
1. Εάν έχει συσταθεί σχετική επιτροπή για την υιοθέτηση της συγκεκριμένης οδηγίας; Εάν ναι, πότε συγκροτήθηκε, ποια είναι τα μέλη της, πόσες φορές έχει συνεδριάσει και ποιες είναι οι προτάσεις που έχει υποβάλλει μέχρι σήμερα στα συναρμόδια υπουργεία;
2. Ποιες άλλες χώρες έχουν ήδη υιοθετήσει τη σχετική οδηγία και ποια είναι τα οικονομικά αποτελέσματα εξοικονόμησης πετρελαίου που έχει επιφέρει η εφαρμογή της στις χώρες αυτές;
3. Ποιο είναι το εκτιμώμενο κέρδος σε δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και για πόσο χρονικό διάστημα, για την Ελλάδα από την υιοθέτηση της συγκεκριμένης οδηγίας;».
Η απάντηση από το ΥΠΕΧΩΔΕ
Στην παραπάνω ερώτηση εκ μέρους του υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ, στις 11 Δεκεμβρίου 2007 απάντησε ο υφυπουργός Σταύρος Καλογιάννης, αναφέροντας τα εξής:
«Για το παραπάνω θέμα, σας ενημερώνουμε τα ακόλουθα:
Ήδη έχει ενσωματωθεί στο εθνικό μας δίκαιο η οδηγία 93/76/ΕΟΚ (Οδηγία SAVE) με την έκδοση της ΚΥΑ 21475/4707/1998 (ΦΕΚ 880Β/19-08-1998) σχετικά με «όρους και προϋποθέσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα», όπου προβλέπονται μέτρα για τη μελέτη και κατασκευή νέων κτιρίων στις αρχές του βιοκλιματικού – ενεργειακού σχεδιασμού και της ενεργειακής απόδοσης υφιστάμενων κτιρίων και κτιρίων του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, τη μορφολογική ένταξη και ενσωμάτωση συστημάτων και τεχνικών εξοικονόμησης ενέργειας κ.λπ.
Στον Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό (ΓΟΚ), Ν. 1577/1985 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, εισήχθησαν ρυθμίσεις που επιτρέπουν και ευνοούν την τοποθέτηση εξωτερικής θερμομόνωσης και την ενσωμάτωση τεχνικών και συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας στο κέλυφος υφιστάμενων -προ του 1980- κτιρίων (παθητικά ηλιακά συστήματα) και την κατασκευή βιοκλιματικών κτιρίων υψηλής ενεργειακής απόδοσης.
Κατά την παρούσα φάση έχει δοθεί προτεραιότητα στην ενσωμάτωση στο εθνικό μας δίκαιο της νέας οδηγίας 2002/91/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης συγκροτήθηκε επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους του ΥΠΑΝ, εκπρόσωπο του ΥΠΕΧΩΔΕ και εμπερογνώμονες του ΤΕΕ, ΚΑΠΕ, ΕΛΟΤ και ΕΜΠ. Η εν λόγω επιτροπή έχει ήδη ολοκληρώσει και έχει υποβάλλει στο ΥΠΑΝ:
• Σχέδιο νόμου με τίτλο «Λήψη μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων», όπου τίθεται το γενικό πλαίσιο εφαρμογής της οδηγίας.
• Σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης με τίτλο «Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών Κτιρίων Κατοικιών και Ειδικών Χρήσεων», με την οποία ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τους εμπειρογνώμονες που θα διενεργούν τις ενεργειακές επιθεωρήσεις (απαιτούμενα προσόντα, διαδικασία εγγραφής στο μητρώο, κυρώσεις κ.λπ.).
Η Επιτροπή επίσης όλοκληρώνει την επεξεργασία «Τεχνικού Κανονισμού», σύμφωνα με τις απαιτήσεις της οδηγίας 2002/91/ΕΚ, ο οποίος θα υποστηρίξει την εφαρμογή της, μέσω συγκεκριμένης μεθοδολογίας για τον υπολογισμός της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης ενός κτιρίου, τη θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης ανά κατηγορία χρήσης κτιρίων, καθώς και τη θέσπιση διαδικασίας διενέργειας των ενεργειακών επιθεωρήσεων και πιστοποίησης των κτιρίων.
Με την επικείμενη εφαρμογή της οδηγίας 2002/91/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων αναμένεται να προκύψουν πολλαπλά οφέλη σε κάθε επίπεδο (οικονομικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό) μέσω και της ανάπτυξης και χρήσης καινοτόμων καθαρών περιβαλλοντικών τεχνολογιών».
Η απάντηση του υπ. Ανάπτυξης
Από το υπουργείο Ανάπτυξης η απάντηση στην ερώτηση δόθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2007 από τον υπουργό Χρ. Φώλια και έχει ως εξής:
«Σε απάντηση της ανωτέρω ερώτησης, σας γνωστοποιούμε τα κάτωθι: Η οδηγία 2002/91/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2002, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων είχε προθεσμίας ενσωμάτωσης που έληγε στις 4.1.2006 (με δυνατότητα τριετούς παράτασης ως προς το ζήτημα της εκπαίδευσης και διαπίστευσης των ενεργειακών επιθεωρητών).
Το 2005 συστάθηκε με υπουργική απόφαση, επιτροπή εμπειρογνωμόνων αποτελούμενη από στελέχη του ΥΠΑΝ, του ΥΠΕΧΩΔΕ, του ΚΑΠΕ, του ΤΕΕ και του ΕΛΟΤ για την προσαρμογή της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο. Η επιτροπής το 2006 παρέδωσε πόρισμα που περιείχε σχέδιο νόμου για την εναρμόνιση της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, προσχέδιο Υπουργικής Απόφασης του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) και Σχέδιο Μητρώου Ενεργειακών Επιθεωρητών. Δεδομένου ότι παρέμεναν ορισμένα ζητήματα για την ολοκλήρωση του υποστηρικτικού κανονισμού πλαισίου π.χ. επιθεωρήσεις και πιστοποιήσεις λεβήτων, κλιματιστικών μονάδων κ.λπ., συστάθηκε ομάδα εργασίας εξωτερικών εμπειρογνωμόνων, προκειμένου να μελετήσει τα θέματα αυτά και έχουν ήδη παραχθεί παραδοτέα. Στη συνέχεια, με απόφαση του υπουργού ανάπτυξης το 2006, συγκροτήθηκε νομοπαρασκευαστική επιτροπή, η οποία επιφορτίστηκε με τη νομοτεχνική επεξεργασία του σχεδίου νόμου.
Σημειώνεται ότι κανένα κράτος – μέλος δεν έχει ολοκληρώσει τις διαδικασίες εναρμόνισης συνολικά, καθώς τα περισσότερα έχουν αφήσει σε εκκρεμότητα τα ζητήματα που σχετίζονται κυρίως με τις ελεγκτικές διαδικασίες πιστοποίησης κτιρίων και την επιθεώρηση λεβήτων και κλιματιστικών, λόγω της μεγάλης εξειδίκευσης του θέματος».
Μετά από αυτές τις απαντήσεις ο βουλευτής Γ. Μανιάτης έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Οι περιβαλλοντικές και οικολογικές δραστηριότητες της κυβέρνησης και των συναρμόδιων υπουργών ΠΕΧΩΔΕ και Ανάπτυξης, μόνο θλίψη προκαλούν.
Αποτελεί, όμως, πρόκληση για το περιβαλλοντικό μέλλον της χώρας, αλλά και για την καταπολέμηση της ανεργίας η αδιαφορία της να ενσωματώσει μια οδηγία, με την οποία θα μειωθούν κατά 50% οι εκπομπές CO2 από την ενέργεια που καταναλώνουν τα κτίρια, ενώ ταυτόχρονα θα δημιουργηθούν 15.000 νέες θέσεις εργασίας».
ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΙΕΣΤΗΡΙΟΥ
Καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τη μη εφαρμογή της Οδηγίας
Στις 17 Ιανουαρίου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με απόφασή του καταδικάζει την Ελλάδα διότι δεν συμμορφώθηκε εμπρόθεσμα με την κοινοτική οδηγία 2002/91/ΕΚ.
Κατά της χώρας μας είχε προσφύγει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γιατί δεν έλαβε κανένα στοιχείο εκ μέρους της Ελλάδας το οποίο να οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ελήφθησαν τα αναγκαία μέτρα για τη μεταφορά της οδηγίας στην εθνική νομοθεσία και, ως εκ τούτου, κίνησε τη διαδικασία διαπίστωσης παράβασης που προβλέπει το άρθρο 226/ΕΚ.
Επισημαίνεται ότι η Επιτροπή, πριν την προσφυγή της, απέστειλε στην χώρα μας «έγγραφο οχλήσεως» ζητώντας της να υποβάλει τις παρατηρήσεις της, ενώ στις 4 Ιουλίου 2006 απηύθυνε «αιτιολογημένη γνώμη» στην ελληνική κυβέρνηση, όπου την καλούσε να λάβει τα αναγκαία μέτρα για τη συμμόρφωσή της εντός προθεσμίας δύο μηνών. Στη συνέχεια κρίνοντας ότι η κατάσταση παρέμενε μη ικανοποιητική, η Επιτροπή αποφάσισε να ασκήσει την προσφυγή.
