Στις 4 Ιουνίου με αφορμή την παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος (την επομένη) ο υπουργός Ανάπτυξης Δημήτρης Σιούφας δήλωσε ότι «μαζί με τα συναρμόδια υπουργεία Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και Μεταφορών, στηρίζουμε με συνεχείς πρωτοβουλίες, το στόχο για μια οικονομία ανταγωνιστική, με χαμηλότερες εκπομπές αερίων και προστασία του περιβάλλοντος». Πρόσθεσε, επίσης, ότι «η συνειδητοποίηση και ευαισθητοποίηση της ανάγκης των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων, του Δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, για ορθολογική χρήση της ενέργειας, αποτελεί το πρώτο βήμα για ένα καλύτερο περιβάλλον». Μάλιστα, ο κ. Σιούφας ανακοίνωσε ότι το επόμενο διάστημα θα κατατεθούν στη Βουλή δύο ακόμη σημαντικά νομοσχέδια, με στόχο την περιβαλλοντική προστασία και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Το ένα απ’ αυτά τα νομοσχέδια είναι εκείνο που αφορά την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Διαβάζοντας κάποιος όλα αυτά και έτσι όπως δημοσιεύθηκαν στις εφημερίδες και παρουσιάστηκαν στα κανάλια, σχηματίζει, πιθανόν, την εντύπωση ότι επιτέλους κάτι γίνεται στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας. Όμως η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Παρακολουθώντας το θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας, μπορούμε να πούμε, από τη δική μας πλευρά, ότι ο κ. υπουργός ξέχασε να πει στις δηλώσεις του ότι πρώτα απ’ όλα χρειάζεται η δική του ευαισθητοποίηση, σαν πολιτικός προϊστάμενος σ’ ένα τόσο σημαντικό υπουργείο.
Γενικά και αόριστα είπε ότι το επόμενο διάστημα θα κατατεθεί στη Βουλή νομοσχέδιο για την εξοικονόμηση ενέργειας. Δεν είπε όμως, ότι η χώρα μας, με ευθύνη του ίδιου και των αρμόδιων υπηρεσιών του υπουργείου που προΐσταται, δεν είναι ακόμη έτοιμη να εφαρμόσει την κοινοτική οδηγία 2002/91/ΕΚ που θα έπρεπε να είχε ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο από τις 4 Ιανουαρίου 2006. Η οδηγία αυτή -την έχουμε παρουσιάσει μέσα από τις στήλες του «Υ»- επιβάλλει στα κράτη μέλη την υποχρέωση να θεσπίσουν ελάχιστα πρότυπα και συστήματα πιστοποίησης ενεργειακών αποδόσεων για τα κτίρια, καθώς και να διασφαλίσουν ότι οι εγκαταστάσεις θέρμανσης και κλιματισμού υποβάλλονται σε τακτική επιθεώρηση ώστε να καθίστανται δυνατές βελτιώσεις των αποδόσεων. Όπως επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η πλήρης και έγκαιρη εφαρμογή της οδηγίας θα σήμαινε εξοικονόμηση ενέργειας ύψους 28% στον κτιριακό τομέα, ο οποίος αντιπροσωπεύει ποσοστό 40% της ενεργειακής κατανάλωσης στην Ευρώπη.
Όπως φαίνεται η κυβέρνηση της χώρας μας δεν ενδιαφέρεται να εφαρμόσει την οδηγία ίσως γιατί εκτιμά ότι θα έχει πολιτικό κόστος. Προτιμά έτσι να συνεχίζεται η σπατάλη ενέργειας με την παράλληλη αύξηση καταστροφικών για το περιβάλλον ρύπων. Μέχρι τώρα δεν έχουν προβλεφθεί σοβαρά κίνητρα για τη διευκόλυνση επεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης στα υφιστάμενα κτίρια παρά μόνο κάποιες φοροελαφρύνσεις της τάξης των 700 ευρώ για την αγορά και εγκατάσταση συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ενσωμάτωση της θερμομόνωσης. Το σενάριο αύξησης κατά 42% της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων στη χώρα μας, μέχρι το 2020, θα τινάξει στον αέρα τις διεθνείς υποχρεώσεις μας και θα μας υποχρεώσει να βάλουμε βαθιά το χέρι στην τσέπη για να πληρώνουμε δικαιώματα αγοράς ρύπων.
Τον περασμένο Μάρτιο δημοσιεύθηκε η πρώτη έκθεση για την εφαρμογή της παραπάνω οδηγίας και επισημαίνεται ότι οι περισσότερες χώρες – μέλη της ΕΕ την ενσωμάτωσαν έγκαιρα στο δίκαιό τους, και την εφαρμόζουν με επιτυχία. Από την έκθεση αυτή προκύπτει επίσης ότι η ενεργειακή πιστοποίηση νέων και υφιστάμενων κτιρίων προγραμματίζεται, στις περισσότερες χώρες, για την περίοδο 2008 – 2009. Επίσης στην έκθεση αυτή φαίνεται ότι η χώρα μας δεν πρόκειται να ενσωματώσει την οδηγία νωρίτερα από το τέλος του 2007 και ότι σκοπεύει να τη θέσει σε πλήρη εφαρμογή το 2009. Μέχρι στιγμής τα αρμόδια υπουργεία (ΥΠΑΝ και ΥΠΕΧΩΔΕ) τηρούν «σιγή ιχθύος» και μόνο η αόριστη δήλωση του Δ. Σιούφα για κατάθεση σχετικού νομοσχεδίου το επόμενο διάστημα έχει καταγραφεί έως τώρα. Κανείς δεν γνωρίζει εάν οι αρμόδιες επιτροπές του υπουργείου Ανάπτυξης ολοκλήρωσαν ή ολοκληρώνουν τις εργασίες για την ενσωμάτωση της οδηγίας στο εθνικό μας δίκαιο, ούτε ποιες είναι οι προβλέψεις σχετικά με τις απαιτήσεις και την υπολογιστική μέθοδο. Ο τεχνικός κόσμος εξακολουθεί να αγνοεί τα αυτονόητα, αυτά που οι άλλες χώρες έχουν θέσει σε διάλογο εδώ και πολλά χρόνια.
Αρκετές χώρες, όπως π.χ. Βέλγιο, Βουλγαρία, Γερμανία, Γαλλία, Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ολλανδία, Ρουμανία, Σουηδία κ.λπ. που διέθεταν από το 1998 – 2000 ικανό κανονισμό ενεργειακής απόδοσης κτιρίων, έκαναν σχετικές τροποποιήσεις στο πνεύμα της νέας υπολογιστικής μεθόδου που προβλέπεται από την οδηγία και εφαρμόζουν πλέον τις νέες αυστηρότερες απαιτήσεις, προωθώντας παράλληλα και ικανή πολιτική ισχυρών οικονομικών κινήτρων. Και η τελευταία είδηση για το θέμα: Στις 27 Ιουνίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε δικαστική διαδικασία κατά της Ελλάδας για μη κοινοποίηση των μέτρων εφαρμογής της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων…
Νίκος Χαβιέρης
